امروز : جمعه 10فروردینماه 1403 | ساعت : 10 : 11

آخرین اخبار

معترضان سخنرانی بایدن را قطع کردند: «دستانت به خون آلوده است»+ فیلم

شفقنا- معترضان آمریکایی سخنرانی جو بایدن رئیس جمهوری این...

ارتش انگلیس پس از یک قرن، ممنوعیت ریش گذاشتن را لغو کرد

شفقنا- روزنامه تلگراف نوشت: ارتش انگلیس پس از گذشت...

لطیفی: بیشترین استخدام‌ها در آموزش و پرورش و وزارت بهداشت خواهد بود

شفقنا- رئیس سازمان اداری و استخدامی گفت: امسال بیشترین...

مراسم تجلیل از خادمان قرآنی برگزار می‌شود

شفقنا- دبیر انجمن خادمان قرآن کریم اعلام کرد: مراسم...

نجات هشت ماهیگیر ایرانی توسط نیروی دریایی پاکستان

شفقنا- سخنگوی وزارت امور خارجه ایران از نیروی دریایی...

ثبت پایین‌ترین نرخ رشد جمعیت در مصر طی نیم قرن اخیر

شفقنا- وزارت برنامه ریزی مصر از ثبت پایین ترین...

شمار مسافران خراسان رضوی به هشت میلیون نفر رسید

شفقنا- جانشین رییس ستاد اجرایی خدمات سفر خراسان رضوی...

5 نفر براثر واژگونی خودرو در مسیر سبزوار – خوشاب خراسان رضوی مصدوم شدند

شفقنا- مسوول روابط عمومی مرکز اورژانس دانشگاه علوم پزشکی...

آناتولی: بزرگترین محموله هروئین در مرز ترکیه و عراق کشف و ضبط شد+ تصاویر

شفقنا- وزارت بازرگانی ترکیه از موفقیت اداره گمرک این...

دادستان استان: درگیری مسلحانه بر سر مسائل شخصی در یاسوج 2 کشته بر جای...

شفقنا- دادستان عمومی و انقلاب مرکز کهگیلویه وبویراحمد با...

دیدار امیرعبداللهیان با رئیس جمهور ترکمنستان

شفقنا- وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که به...

«بایسته های حوزه علمیه انقلابی» در میزگرد شفقنا: طلابی پرورش دهیم که دو شاخصه «زمان شناسی» و «عدالت خواهی» را داشته باشند/ متأسفانه در حوزه علمیه آموزش مقدم بر تهذیب است/ حوزه برای جهش انقلابی ضعف های خود را برطرف کند

شفقنا- رهبر انقلاب اسلامی ایران بارها نسبت به تضعیف تفکر انقلابی در حوزه علمیه هشدار دادند و تأکید کردند که حوزه علمیه قم باید انقلابی بماند. ایشان تأکید کردند که اگر بخواهیم نظام اسلامی همچنان «اسلامی و انقلابی» بماند باید حوزه علمیه، «انقلابی» بماند زیرا اگر حوزه علمیه انقلابی نماند، نظام در خطر «انحراف از انقلاب» قرار خواهد گرفت لذا باید از هرگونه تلاشی برای «انقلاب زدایی» از حوزه های علمیه احساس خطر کرد و با فکر و تدبیر و برنامه ریزی حکمت آمیز، با این خطر مقابله کرد تا حوزه علمیه قم همواره یک حوزه انقلابی و مهد انقلاب باقی بماند و بینش و حرکت انقلابی در آن توسعه یابد.

شفقنا در میزگردی با حضور حجت الاسلام محمدجعفر محمدی و حجت الاسلام سیدمحمدحسین میرحسین نیری، بایسته های حوزه علمیه انقلابی و لزومات لازم برای انقلابی ماندن حوزه ها را مورد بحث و بررسی قرار داد.

حجت الاسلام  دکتر محمدجعفر محمدی از سال 68 وارد حوزه علمیه شد و از جمله شاگردان حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی، مقام معظم رهبری و آیت الله فاضل لنکرانی بوده است. وی مدرک ارشد علوم و قرآن حدیث و دکترای روانشناسی از دانشگاه کسب کرده و استاد حوزه و دانشگاه است. محمدی به مدت 5 سال معاون آموزشی مرکز مدیریت کاشان بود و در حال حاضر مسئولیت نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد غرب تهران را نیز دارد.

حجت الاسلام سیدمحمدحسین میرحسینی نیری از جمله شاگردان مقام معظم رهبری بوده و در حال حاضر از اساتید حوزه علمیه قم می باشد.

* مهم تر از یادگیری علوم و آموزه ها در حوزه، بصیرتی است که باید وجود داشته باشد

* اگر حوزه ای از مبانی انقلابی گری دور شد دیگر نامش حوزه نیست

* حوزه در هر زمانی باید بینش و بصیرت لازم نسبت به جامعه خود را داشته باشد

* حوزه برای انقلابی ماندن باید در سه عنوان «تحصیل، تهذیب و بصیرت» عملکرد خود را قوی کند

* حوزه علمیه برای انقلابی ماندن باید دشمن شناس باشد

* ضروری است طلاب پیش از کسب مدارج علمی، تأییدیه ای از نظر تزکیه و بصیرت از اساتید سطوح عالی خود داشته باشند

* طلابی پرورش دهیم که دو شاخصه «زمان شناسی» و «عدالت خواهی» در او وجود داشته باشد

* عدالت خواهی از جمله خلاء هایی است که در حوزه وجود دارد

* مردم باید احساس کنند که علما و حوزه بدون هیچ تعارفی به دنبال عدالت خواهی هستند

* شورای عالی حوزه علمیه قم باید برنامه های مدونی داشته باشد که خروجی حوزه علمیه طلبه انقلابی، فعال و به روز باشد

* حوزه برای جهش انقلابی باید در ورودی یا پذیرش طلاب تغییری اساسی داشته باشد

* نظام های متشتت آموزشی و مدرک گرایی از جمله ضعف های حوزه علمیه است

* متأسفانه در حوزه علمیه آموزش مقدم بر تهذیب است

* نشست های تخصصی مستمر با صاحب نظران در سطوح عالی حوزه برگزار شود

متن کامل میزگرد شفقنا را می خوانید: 

 * رهبری بارها در سخنرانی های خویش بیان کردند که حوزه علمیه باید انقلابی بماند، منظور از انقلابی بودن حوزه علمیه چیست و چه ضرورتی دارد که حوزه های علمیه انقلابی باشند؟

حجت الاسلام محمدی:

طبق تعریف مقام معظم رهبری ماهیت حوزه، مرکزی برای پرورش مبلغ دین است. عالم دین پس از اینکه پرورش پیدا می کند وظیفه ای همچون وظیفه انبیاء بر عهده دارد که طبق آیات قرآن وظیفه انبیاء بعد از دریافت و تبلیغ معارف الهی لِيَقومَ النّاسُ بِالقِسطِ می باشد بنابراین عالمان دین همانند انبیاء وظیفه دارند معارف اسلام را بیان کرده و مراتب اجرای آن را فراهم کنند. تحقق بخشیدن به معارف اسلامی همان انقلابی گری است.

انقلابی بودن عالم دینی مراحلی دارد. حضرت ابراهیم(ع) از خداوند تقاضا می کنند «رَبَّنا وَ ابْعَثْ فِيهِمْ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِكَ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ يُزَكِّيهِمْ (سوره بقره آیه 129)؛ در بین این امت شخصی را از خودشان مبعوث کن که آیات تو را برای آنان بخواند و آنان را تعلیم کتاب و حکمت دهد و تزکیه کند.» در واقع حضرت ابراهیم در دعای خود تعلیم را مقدم بر تزکیه(اخلاق) قرار داده است، اما خداوند در پاسخ به دعای حضرت ابراهیم(ع) در سوره آل عمران آیه 164 می فرماید: « لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ إِذْ بَعَثَ فِيهِمْ رَسُولًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَإِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِي ضَلَالٍ مُبِينٍ؛ من منت بر مومنین گذاشتم و در میان آنها رسولی را فرستادم که از جنس خودشان است و برای آنها آیات قرآن را تلاوت می کند» خداوند در این آیه با مقدم قرار دادن يُزَكِّيهِمْ به حضرت ابراهیم یادآور می شود که تزکیه مقدم بر علم است. لذا علما وظیفه دارند اول خودسازی(تزکیه نفس) کنند، دوم دریافت معارف و سوم تحقق بخشیدن به دستورات الهی را مورد توجه قرار دهند. کسی که تزکیه می کند پا در مسیری می گذارد که خداوند از آن مسیر رضایت دارد. تعلیم کتاب و حکمت هم در همین زمینه است چون فرا گرفتن دانش با حکمت متفاوت است.

مهم تر از یادگیری یکسری علوم و آموزه ها در حوزه، آن بصیرتی است که باید وجود داشته باشد. اقتضای این بصیرت این است که آموزه ها را تبدیل به مهارت در جامعه کند. حوزه غیر از دانشگاه است، دانشگاه یکسری آموزه ها را یاد می گیرد و سپس ممکن است که به بازار کار برود یا نرود، ولی ماهیت حوزه این است که تربیت دینی با اخلاق و کسب فضیلت آغاز می شود و پس از اینکه دانشی یاد گرفت، این دانش را با توجه به اخلاقی که یاد گرفته تبدیل به مهارت در خود و سپس در جامعه می کند. این وظیفه انبیاست و مقام معظم رهبری می فرمایند که تحقق بخشیدن به آموزه ها و مهارت های دینی وظیفه حوزه علمیه است بنابراین اگر رهبری حوزه انقلابی را بیان می کنند در حقیقت منظور این نیست که دو حوزه وجود دارد یک حوزه غیر انقلابی و یک حوزه انقلابی. بلکه انقلابی بودن جزو ذات حوزه است یعنی اگر حوزه ای از مبانی انقلابی گری دور شد دیگر نامش حوزه نیست بلکه مرکزی است که دانشی یاد می گیرد که این دانش مرتبط با دین است.

به نظر می رسد که مقام معظم رهبری اگر انقلابی گری را در کنار حوزه آوردند فقط برای این است که تأکید کنند این وظیفه حوزه نباید فراموش شود. امام راحل یک حوزوی بود که درس حوزه را خواند و بر طبق آن عمل کرد و حرکت ایشان در نهایت تبدیل به یک انقلاب شد. امام خامنه ای حفظه الله ادامه دهنده همان راه هستند؛ در ادامه این مسیر، حوزه هم باید در هر زمانی بینش و بصیرت لازم نسبت به جامعه خود را داشته باشد تا بتواند معارفی که در حوزه به عنوان پایه و اساس است را متناسب با جامعه خود بسط دهد و پیاده کند. همانطور که انبیاء آمدند تا انس با قرآن را به مردم یاد دهند و آموزه های دینی و معارف را در جامعه پیاده کنند، ایجاد حاکمیت دینی برای تحقق بخشیدن به آموزه های دین در جامعه که وظیفه انبیاء الهی، پیامبر عظیم الشأن اسلام (ص) و ائمه (ع) بوده نیز وظیفه فقیه انقلابی است و جزء ذات حوزه می باشد و نمی تواند از آن جدا شود.

* اشاره شد که انقلابی بودن جزو ذات حوزه علمیه است و جدا شدنی نیست، بحث بر سر انقلابی ماندن حوزه علمیه است. اگر بخواهیم حوزه های علمیه انقلابی بمانند باید تلاش ها در چه مسیری باشد؟ چه اصولی باید اصل قرار گیرند؟

 حجت الاسلام میرحسینی نیری:

مقام معظم رهبری در سفر خود به قم در سال 89 این موضوع را مورد تأکید قرار دادند که نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و این انقلاب زاییده حوزه است یا به عبارتی این نظام و انقلاب فرزند حوزه علمیه هستند. به نظرم مستفاد از تمام بیاناتی که مقام معظم رهبری در موارد مختلف داشتند و شاخص هایی را هم ایشان و هم سایر علمای بزرگوار مطرح فرمودند، اگر بخواهیم این توضیحات را در یک عنوانی بگنجانیم بهترین عنوانی که به ذهنم می رسد، تحصیل، تهذیب و بصیرت است که اگر بخواهیم حوزه انقلابی باشد و انقلابی بماند و خروجی آن روحانی و طلبه انقلابی شود باید در این سه عنوان عملکرد خود را قوی کند.

در کنار مسایل علمی و اخلاقی و بصیرتی حوزه علمیه برای انقلابی ماندن باید دشمن شناس باشد و حرکت هایی که استکبار در جامعه ایجاد می کند را رصد نماید. در حال حاضر در یازدهمین سال سالگرد فتنه 88 هستیم و مشخص شده که سران فتنه با سرویس های جاسوسی غرب و استکبار جهانی ارتباط داشتند و از داخل کشور به دشمنان رهنمود داده می شد که برای براندازی این نظام باید تحریم ها بیشتر شود که شاهد بودیم بعد از رهنمود داخلی دشمنان، تحریم ها مضاعف می شود. یک سوی این قضیه حوزه علمیه قرار دارد چرا که یک عالمی (به حسب ظاهر) در رأس این جریان قرار داشت و راه را برای سرنگونی این نظام که زاییده حوزه و فرزند حوزه انقلابی است، نشان می داد. لذا ضمن تشکر از زحمات و تلاش های آیت الله اعرافی پیشنهاد می کنم که در حوزه علمیه در کنار تمرکز به مسایل علمی، مسایل اخلاقی و تزکیه ای و مسایل بصیرتی نیز پر رنگ و نمایان شود؛ برای تحقق این امر می توان این لزوم را در نظر گرفت که پیش از اینکه طلبه ای مدارج علمی کسب کند و از سطحی به سطح بالاتر  ارتقا یابد، تأییدیه ای از نظر تزکیه و بصیرت از اساتید سطوح عالی خود داشته باشد و مشخص گردد که این طلبه از لحاظ اخلاقی و بصیرتی چه شاخص ها و قابلیت هایی دارد و همین تأییدیه پیش شرط بالاتر رفتن سطوح تحصیلی طلبه ها قرار گیرد.

البته شاید در مقابل پیشنهاد بنده این صحبت مطرح شود که نباید فضای حوزه را پلیسی کنیم یا شاید این مطلب هم منعکس شود که ما از لحاظ تفکر می خواهیم به سمت انحصاری برویم؛ که در مقابل آنها پاسخ می دهیم اگر می خواهیم حوزه علمیه انقلابی داشته باشیم، مهم ترین رکن همین منابع انسانی است و ممیزی و خط قرمز ما باید مسایل مربوط به غرب، استکبار جهانی و دشمنان این انقلاب باشد لذا باید طلبه ای پرورش دهیم که نسبت به این مولفه ها حساسیت داشته باشد و در برابر آن عکس العمل نشان دهد و دو شاخصه «زمان شناسی» و «عدالت خواهی» در او وجود داشته باشد. نمی خواهم بگویم در حال حاضر طلبه ها و روحانیت در این موضوع ضعف دارند چرا که در تاریخ بیش از 40 ساله پس از انقلاب در بسیاری از مواقع شاهد بودیم که وقتی نظام و انقلاب با مشکلاتی رو به رو بودند، طلاب در مسیر حل مشکلات پیشتاز بودند به عنوان مثال در طول هشت سال دفاع مقدس بیشترین تعداد نسبی شهدارا حوزه علمیه و علماء تقدیم نظام مقدس جمهوری اسلامی کرده اند ویا در معضلاتی همچون سیل، زلزله و دفاع از حرم  وحتی اخیرا در رابطه با بیماری منحوس کروناشاهد فداکاری و ایثار بسیاری از طلاب جهادی بودیم، اما معتقدم به نقطه آرمانی نرسیده ایم و در این زمینه با خلاء هایی مواجه هستیم.

مقام معظم رهبری در تعریف لغت انفاق بیان می کنند که انفاق آن است که خلائی پر شود، روحانیت و حوزه علمیه انقلابی باید همیشه به دنبال راهکاری برای پُر کردن خلاءهای موجود در جامعه باشد. عدالت خواهی که بر آن تأکید داریم از جمله خلاء هایی است که در حوزه وجود دارد و زمان آن رسیده که این عدالتخواهی در تمام زمینه ها متبلور باشد به عبارت دیگر مردم باید احساس کنند که علماء و حوزه بدون هیچ تعارفی به دنبال عدالت خواهی هستند.

در شرایط فعلی که با کش و قوس های مسایل اقتصادی رو به رو هستیم و زندگی اقشار مختلفی از جامعه تحت تأثیر قیمت و کیفیت خودرو، قیمت سرسام آور ارز و مسایلی این چنین قرار گرفته است، تا حدودی که این مشکلات اقتصادی مرتبط با تحریم هاست همه مردم در مقابل این تحریم ها وهر مشقتی که در راستای آرمان های نظام و انقلاب  است می ایستند، اما اگر این مشکلات متأثر از یک جریان فکری لیبرال است که به واسطه این جریان افرادی آمدند و عوام فریبی کردند و به قدرتی رسیدند و تخلفاتی انجام می دهند مثلاً ارز دولتی دریافت و در مسیر دیگری هزینه می کنند، آیا حوزه علمیه انقلابی نباید در برابر این نا عدالتی بیانیه ای صادر کند و مطالبه ای داشته باشد؟! آیا نباید گوشزد کنند که آقایان مسئول شما بر سر صندلی هایی نشسته اید که در پای هر صندلی مدیریتی خون 72 شهید ریخته شده و آیا این سزاست که ارز دولتی را به خویشان خود دهید؟! چرا باید منابع ارزی ما طی سالیان متمادی صرف هزینه هایی شود که برآیند آن این شده است که سوبسید به خارج نشینان خود می دهیم؟! در حالی که باید ارز را عرضه  کنیم تا فرایند آن تولیدی باشد و پیشرفت اقتصادی محسوس روی قشر مستضعف جامعه را شاهد باشیم و انقلاب ما که انقلاب مستضعفین است را رشد دهیم، ولی نتیجه این فروش و عرضه ارز این شده که سوبسید به خارج نشینان طی سالیان متمادی دهیم. آیا حوزه علمیه انقلابی نباید در برابر این موضوع واکنشی نشان دهد؟!

به نظرم اگر حوزه می خواهد انقلابی باشد باید عدالت خواهی را به صورت برجسته تر نشان دهد به گونه ای که مردم اثرات و تأثیرات آن را احساس کنند. البته تأکید می کنم باید به پای آرمان ها، فرامین و منویات مقام معظم رهبری و برافراشتن پرچم عدالت خواهی و ظلم ستیزی در جهان هزینه دهیم چرا که این موارد آرمان های انقلاب هستند و تحقق این آرمان هزینه هایی به همراه دارد؛ مردم برای تحقق این آرمان ها پای هزینه های آن نیز ایستاده اند و حوزه این نکته را متوجه است، ولی در مواردی که کمی ها، کاستی ها، رانت ها و…. محصول سوء مدیریت افراد خاص است که با سوء استفاده از مردم به  قدرت رسیده اند، آیا حوزه نباید در این موارد عکس العملی نشان دهد؟!

اگر می خواهید این صحبت ها منجر به خروجی مثبت شودو منجر به یک گفتمان شود و این گفتمان منجر به حرکتی در سطح حوزه گردد، ضمن اینکه گام های بزرگ حوزه در زمینه های مختلف غیرقابل انکار است، اما تأکید می کنم که شورای عالی حوزه علمیه قم باید برنامه های مدونی داشته باشد که خروجی حوزه علمیه طلبه انقلابی، فعال و به روز باشد؛ تحقق این امر خود می تواند جریانی را منطبق بر گفتمان انقلاب، گفتمان مقاومت، گفتمان تبعیت از فرامین و منویات مقام معظم رهبری بسازد. خروجی حوزه نباید افرادی باشد که وابستگی کامل به شهریه دارند که آن هم کفاف زندگی شان را نمی دهد البته به این نکته هم تأکید می کنم که ما ضعف ساختاری در بدنه قوانین داریم که نقص در بکارگیری طلاب حوزه علمیه در سازمان های مختلف، این ضعف را بیش از بیش نشان می دهد، حوزه ما انقلابی می باشد و طلبه انقلابی پرورش می دهد و دروس تخصصی می خواند، آیا ریلی را تعریف کردیم که در مقاطع مختلف تحصیلی از همین طلبه های جوان، انقلابی، فعال و به روز استفاده شود؟ دروسی که در مقدمات سطح اول حوزه تدریس می شود، عمق بسیار دارد و مطالب سنگین و وزینی است، طلاب این مقاطع را طی می کنند اما متأسفانه ساختاری تعریف نشده که از این طلبه جوان، فعال، انقلابی استفاده شود البته این بیانات من بدین معنا نیست که تا به امروز کاری نشده، حضرت حجت الاسلام و المسلمین قرائتی ستاد اقامه نماز را راه اندازی کردند که کار بزرگی بود و موجب شد روحانیت در سازمان ها و دایر   دولتی  و مدارس و… حضور یابند و حداقل یک نماز جماعت بخوانند، ولی این اقدامات حداقلی است و ظرفیت هایی که در حوزه علمیه انقلابی وجود دارد بیش از این است.

در بیانات بنیانگزار کبیر نظام مقدس جمهوری اسلامی حضرت امام خمینی(ره) در همچنین منشور روحانیت امام(ره) این نکته وجود دارد که جوانان ما نگاهشان به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم باشد که این حضرات چه می فرمایند و همان را پی بگیرند. تا جایی که تاکید می فرمایند: اگر آنان(فرزندان انقلابیم) جذب حضرات آقایان جامعه مدرسین نشوند در آینده گرفتار کسانی خواهند شد که مروج اسلام آمریکایی هستند. سوال این است که باید چه کنیم تا نگاه جامعه معطوف به جامعه مدرسین باشد؟ چه کنیم جوانان ما دقت کنند که حوزه علمیه چه می گوید؟ چه کنیم این ارتباط تنگاتنگ شود؟ چه کنیم اقبال به حوزه علمیه بیشتر شود به گونه ای که اگر شخصی یک فرزند دارد، این اقبال را داشته باشد که فرزند خود را تشویق کند که وارد حوزه علمیه شود و رسالتی همچون رسالت انبیاء یعنی انسان سازی را برعهده بگیرد.

اگرچه حوزه علمیه انقلابی است، اما باید دقت داشته باشیم که  شاخص های انقلابی در آن تقویت و قوی تر شود تا خروجی آن طلبه های به روز انقلابی، زمان شناس و عدالت خواه باشد. در حال حاضر ضمن احترام به تمامی علماء و اساتید  سه نفر را می توانم نام ببرم که حاصل خروجی موفق حوزه علمیه و شایسته تقدیر هستند، استاد بزرگوار حضرت آیت الله احمد عابدی که تمام شاخص های انقلابی گری در ایشان محسوس است و در بین ائمه جمعه که بسیار فعال هستند امام جمعه تبریز حجه الاسلام و المسلمین آل هاشم و امام جمعه اهواز حجةالاسلام والمسلمین موسوی فرد؛ این عزیزان با شاخص های انقلابی گری حرکتی جدید ایجاد کردند و به اثبات رساندند که امام جمعه ای تنها به این معنا نیست که شخص مرجع باشد و دیگران به او رجوع کنند، بلکه در زمان ما این معنا چندان نمی تواند کاربردی و مفید واقع شود، در حال حاضر امام جمعه های جوان، فعال، انقلابی، آشنا به زمان و عدالت خواهی می خواهیم که در دل خود مردم حرکت را ایجاد کنند و طبیب دوار باشند، باید در بطن حرکت های جامعه باشد و اگر انشقاق و فاصله ای بین جامعه، طبقه روحانیت و حوزه علمیه انقلابی احساس می شود، ائمه جمعه فعال و انقلابی می توانند این فاصله را پُر کنند.

* بنابراین باید در حوزه ها بینش و بصیرت لازم نسبت به جامعه وجود داشته باشد و اقبال و تحولی اساسی صورت گیرد، به منظور تحقق تحولاتی که هر دو به آن تأکید دارید باید در ساختار فعلی حوزه علمیه یا در برنامه های حوزه چه تغییراتی صورت گیرد تا این نتیجه حاصل شود؟

حجت الاسلام  محمدی:

مقام معظم رهبری تأکید می کنند که حوزه ظرفیت بسیار بالایی دارد و از این ظرفیت باید استفاده شود، باز مقام معظم رهبری می فرمایند که اقبال به حوزه بسیار است چون برخی این شعار را مطرح می کنند که مردم از حوزه فاصله گرفتند، این دیده بان یصیر نظام صراحتاً بیان می فرمایند که اینگونه نیست و مثال می زنند که اگر شما نگاه کنید که در دوره رضاخان آیت الله شیخ فضل الله نوری را به دار کشیدند، مردمی نگاه می کردند و شاید اشک ریختند و هیچ حرکتی اتفاق نیفتاد ولی ما طلبه همدانی را داریم که وقتی جان خود در راه امر به معروف فدا کرد، مردم در تشییع جنازه او غوغا کردند. مقام معظم رهبری می فرمایند که اقبال به حوزه وجود دارد و مردم از حوزه جدا نشدند و حوزه هم ظرفیت های بسیار بالایی دارد به این دو دلیل وظیفه حوزه علمیه بسیار سنگین است.

نکته دیگر اینکه حوزه علمیه در حال حاضر برای ایران نیست، حوزه علمیه قم برای جهان اسلام است و همه انسان های آزادی خواه و عدالت خواه نگاهشان به حوزه علمیه قم است به همین دلیل حوزه علمیه حتی باید از مردمی که در آمریکا علیه استبداد تظاهرات می کنند حمایت نماید. ممکن است که این مردم اهل کتاب باشند یا اصلاً دینی نداشته باشند، اما همین مردم در وجه عدالت خواهی، ظلم ستیزی و مبارزه با استکبار با مردم ایران مشترک هستند لذا حوزه علمیه با تعریفی که مقام معظم رهبری بیان فرمودند وظیفه دارد برای تمام انسان های آزادی خواه و عدالت خواه و ظلم ستیز نسخه مجزایی داشته باشد. حال آیا حوزه علمیه امروز می تواند اینگونه عمل کند؟ با این مقدمه به سوال شما می رسیم که برای تحقق این امر باید چه تغییری در ساختار حوزه رخ دهد؟

مقام معظم رهبری در سال 89 با ارائه و تبیین اصول تمدن اسلامی، گروهی از نخبگان حوزه را برای نوشتن الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت مأمور کردند و حوزه نیز با استفاده از نخبگان پس از حدود 7 سال کار مداوم، 10 جلد کتاب در این زمینه تهیه و خدمت مقام معظم رهبری ارایه دادند، و آن سکان دار بصیر جهان اسلام پس از تایید محصول حوزه، خط مشی آینده جهان اسلام را در یک پروسه 50 ساله ابلاغ کردند. این ظرفیت حوزه علمیه است اما این موفقیت نباید ما را از ضعف هایی که در حوزه علمیه وجود دارد، غافل کند.

حوزه باید برای جهش انقلابی خود را آماده کند لازمه آن این است که ضعف های خود را احصاء و تقلیل دهد. از جمله این ضعف ها ورودی یا پذیرش در حوزه است، پذیرش فعلی در حوزه علمیه معادل پذیرش دانشگاه است، دانشگاه کنکور برگزار می کند و ما هم در حوزه فراخوانی را می دهیم که طبق آن تعدادی این دعوت را لبیک می گویند و در آزمون شرکت می کنند. حوزه مقداری این پذیرش را سنگین تر کرده و به اصطلاح فیلترهای قوی تری گذاشته که بر این اساس مصاحبه از متقاضی طلبگی گرفته می شود البته در سال های جدید مقداری این مصاحبه تخصصی تر شده یعنی در جلسه مصاحبه حتماً یک روانشناس حضور دارد و نکات روانشناسی و انگیزه و مسایل دیگر پیگیری می شود چرا که ورود به دانشگاه با ورود به حوزه بسیار تفاوت دارد، شخصی که برای ورود به دانشگاه تلاش می کند به قصد علم آموزی و کسب مدرک است، اما حوزه علمیه این چنین نیست، براساس قاعده کلی، کسی که وارد حوزه می شود یک مُهر طلبگی می خورد و بناست که تا پایان عمر به عنوان سرباز امام زمان(عج) باقی بماند لذا باید دقت های خاصی در مورد پذیرش ها رخ دهد و روش جدیدی اعمال کنیم.

آیت الله اعرافی از زمانی که به حوزه آمدند این مساله را مطرح کردند که باید روش پذیرش تغییر کند، اما این تغییر تاکنون اتفاق نیفتاده و همچنان ورودی ها به شکل گذشته ادامه دارد؛ این مساله از ضعف های حوزه است؛ چرا نباید کسانی که انگیزه انقلابی دارند، جذب حوزه شوند تا علاوه بر سبقه انقلابی که این اشخاص دارند در حوزه نیز معلوماتی به آنها اضافه گردد و در نهایت افراد انقلابی نخبه ای پرورش یابند. چرا نباید پذیرش حوزه به صورت دائمی در طول سال و با شناسایی و جذب توسط همه دلسوزان نظام انجام شود؟ چرا نباید همه امامان جمعه و جماعات و مبلغان دینی در خصوص جذب نیروی انسانی انقلابی به حوزه احساس مسئولیت کنند؟ چرا برای ورود به حوزه محدودیت سنی قرار داده شده در حالی که هیچ مرکز آموزش عالی در جهان محدودیت سنی ندارد؟ چرا متقاضی کسب معارف دین نمی تواند در هر زمانی به حوزه وارد شود؟ آیا واقعا نمی شود او را برای معارفه و تهذیب مقدماتی پذیرش کرد؟

یکی دیگر از ضعف های حوزه، نظام های متشتت آموزشی است چرا که نظام حوزه یک نظام جاری دارد، در حال حاضر یک نظام جدیدی به آن اضافه شده که فعلاً سطح یک است و سطح دو خود دارای ابهاماتی است. نظام جاری، برنامه جدید، دوره سفیران و … که بعد از 40 سال از انقلاب یک نظام واحد درسی وجود ندارد. اما سوال اساسی این است که آیا دروس حوزه، روحیه انقلابی گری را تزریق می کند؟ باید دقت شود که اگر نیاز به تحول است باید در دروس هم این متن اضافه شود. اصول اسلامی انقلابی گری که از معارف پایه خود حوزه است. بصیرت به زمان، شجاع بودن و نترسیدن از غیر خدا، احساس مسئولیت در قبال هدایت خود و جامعه، امر به معروف و نهی از منکر، مبارزه با ظلم تا ریشه کن شدن آن، اقدام و عمل به موقع و فراهم کردن زمینه های حکومت جهانی امام زمان (عج) جزء مولفه های اصلی انقلابی گری است که باید در حوزه پس از آموزش تبدیل به مهارت شود.

طلبه حوزه ما چقدر با این معارف آشناست و آیا مهارت عملیاتی کردن آن را دارد؟ یا از انقلاب و دفاع مقدس هم جز اندکی نمی داند؟

حجت الاسلام و المسلمین محمدی: 

در دانشگاه دو واحد درسی به عنوان انقلاب اسلامی و دو واحد دیگر به نام دفاع مقدس تدریس می شود، اما در حوزه این دروس را نداریم حتی در نظام جدید قرار بود که به عنوان دو واحد درسی اضافه شود، ولی این چنین نشد. درست است که حجم درس ها زیاد است ولی اگر بناست طلبه انقلابی تربیت کنیم باید در متون درسی نیز مولفه ها و سرفصل هایی از انقلابی گری گنجانده شود.

ضعف دیگر حوزه علمیه فعلی مدرک گرایی است، آن هم مدرکی معادل مدرک دانشگاه به عبارت دیگر مدارک دانشگاه ها در حوزه معادل سازی شده که مقام معظم رهبری نیز اعلام کردند که با این موضوع مخالف هستند. حوزه برای شهادت در مورد اینکه طلبه ای به توانمندی لازم رسیده باید بازتعریفی مختص به خود داشته باشد و این امر را با دانشگاه معادل سازی نکند.

نکته دیگر اینکه نگاه کلی که به حوزه وجود دارد، این است که آموزش مقدم بر تهذیب است. در صورتی که در حوزه قدیم که همان حوزه انقلابی است و طلبه انقلابی را پرورش می داد و بزرگانی چون امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری خروجی آن هستند، تهذیب مقدم بر آموزش است و نظام استاد و شاگردی اساس کار است که طبق آن استاد همواره همراه شاگرد است و شاگرد در همه مسایل به راحتی به استاد دسترسی داشت و از وی رهنمود می گرفت، متأسفانه این حوزه در حال فراموش شدن است هر چند در یک تا دو سال اخیر با تدابیری که آیت الله اعرافی حفظه الله داشتند، تهذیب در حال رشد است، ولی هنوز در این موارد به حوزه قدیم نرسیده و واقعاً باید یک تحول جدی در حوزه علمیه فعلی رخ دهد تا تهذیب و انس با قرآن بر آموزش مقدم گردد.

زمانی در مورد دروس طلبه ها برای مقام معظم رهبری گزارشی ارایه شد و یکی از مسئولین مربوطه توضیح داد که از ساعت 8 تا 21 برای طلاب برنامه داریم، رهبری به این مساله ایراد وارد کردند و گفتند چرا خانواده را فراموش کردید. علاوه بر این رهبری بارها بیان کردند که باید در بحث خانواده تحولی جدی اتفاق افتد و نظام حوزه باید از این جهت برای نظام خانواده نسخه ای صحیح ارایه دهد.

نکته دیگر در مورد ارتباط طلاب با خانواده هایشان است، طلبه ای که اخلاقی بار نیاید با خانواده خود هم مشکل خواهد داشت، وقتی در حوزه آموزش مقدم و مدرک اصل می شود و به تهذیب توجه چندانی نشود، این مشکل نیز روز به روز افزایش خواهد یافت.

البته باید متذکر می شوم که آیت الله اعرافی به این مشکلات اشراف دارند و در صدد رفع آنها هستند و طرح هایی هم در این موارد مطرح شده، اما اینکه بعد از گذشت بیش از چهل سال از انقلاب همچنان در موضوع آموزش، تهذیب و مدرک در حوزه دچار مشکل باشیم، به نظام و هویت اصلی حوزه ضربه وارد می شود لذا ضروری در این زمینه ها که به آن اشاره کردم، در حوزه تحولی بنیادی و اساسی اتفاق افتد.

* طبق تأکیدتان ضعف هایی در حوزه علمیه وجود دارد که باید برطرف شود تا اقبال افزایش پیدا کند، تا به امروز که بیش از چهار دهه از انقلاب می گذرد چه موانعی وجود دارد که هنوز این ضعف ها برطرف نشده است؟

حجت الاسلام میرحسینی نیری:

این موضوع بحثی تخصصی نسبت به ساختار مدیریت حوزه است و بنده حقیر در مباحث مدیریتی حوزه نقشی ندارم، ولی برداشت شخصی خود را می گویم، ما دو قید کلی برای حوزه عرض کردیم که حوزه علمیه انقلابی باید زمان شناس و عدالت خواه باشد. آیت الله اعرافی تحولی در حوزه ایجاد کردند و کارهای عظیمی صورت گرفته که البته کارهای دیگری هم باید صورت گیرد. در حوزه های علمیه یک شورای عالی حوزه های علمیه وجود دارد که این عزیزان منصوب مقام معظم رهبری هستند ولی نمی توانیم نقش حضرات مراجع بزرگوار و علمای دیگر را در موازات این موضوع انکار کنیم، اگر همراهی از سوی تمام علمای و مراجع نباشد آیت الله اعرافی هم هر چه توانمند باشد، نمی تواند کاری کند.

در جلسه ای که اساتید سطوح عالی حوزه علمیه قم حضور داشتند، یکی از مدعوین که از علمای بسیار بزرگ و برجسته ای هم بودند، در مورد تمام فعالیت هایی که در حوزه انجام شده به گونه ای صحبت کردند که گویی کاری در حوزه انجام نشده است البته نقطه نظر ایشان بیشتر روی مباحث تخصصی حوزه بود و در بحث کلام، تبلیغ و فقاهت نظرشان بر این بود که باید ریل طلبگی مشخص شود و لوازم مخصوص خود را هم می خواهد و انتقاد داشت که تاکنون هیچ کاری نشده است. این در حالی است که در حوزه، مراکز تخصصی بسیاری داریم، در بحث مشاوره و کلام و تفسیر حوزه های فعالی داریم که مباحث تخصصی کار می شود و تعریف و ریل گذاری شده است، با اینکه بنده مسئولیتی در این مسایل نداشتم ولی به عنوان یک طلبه کوچک تر بیان این صحبت ها به قدری بر من سخت و گران آمد که در یک پیام طولانی به آیت الله اعرافی این نقطه نظرم را عرض کردم و گفتم که آشنایی به زمان نقطه ضعف حوزه در سطوح مختلف است و باید این موضوع حل شود. با توانمندی که از آیت الله اعرافی در حوزه سراغ داریم خوش بین هستیم که این ضعف یا مشکل برطرف خواهد شد و اهداف بلند حوزه انقلابی محقق می گردد. سالهاست مقام معظم رهبری تأکید فرمودند که تحول باید در نظام آموزشی و متون درسی حوزه ایجاد شود همچنین در خصوص مدارک حوزه نیز باید یک بازنگری صورت گیرد و مشخص گردد که چطور باید عمل شود که البته قطعاً آیت الله اعرافی برای تحقق این اهداف به همراهی علمای بزرگوار نیازمند است.

پیشنهاد دیگر من برای تحقق این اهداف برگزاری نشست های تخصصی مستمر با صاحب نظران در سطوح عالی حوزه است، می توان گزارشی از این نشست ها به اطلاع علمای بزرگوار و مراجع عظام تقلید رساند و چنانچه نقطه ای مغفول مانده این بزرگواران تذکر دهند، تداوم این رویه موجب می شود تحولی اساسی در بخش آموزش حوزه رخ دهد و حرکتی عظیم را شاهد باشیم.

در پایان صحبت هایم با استفاده از بیانات مقام معظم رهبری در خصوص حوزه علمیه انقلابی به شاخصه هایی اشاره می کنم، اولین شاخصه پایبندی به مبانی و ارزش های اسلامی و انقلابی است که حوزه باید در رأس این امور قدم بردارد. دومین شاخصه هدف گیری مستمر آرمان ها و همت بلند برای رسیدن به این آرمانهاست. سومین شاخصه پایبندی به استقلال همه جانبه کشور از جمله در زمینه های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی است، چهارمین شاخصه حساسیت در برابر دشمن و تبعیت نکردن از او و تقوی دینی و سیاسی به منظور تحقق اهداف اسلامی جامعه می باشد؛ حوزه علمیه باید در این مسیر با قوت گام بردارد.

در همین جا به عنوان یکی از شاگردان مقام معظم رهبری از شفقنا تشکر می کنم که این حساسیت را نسبت به حوزه انقلابی داشته است. همچنین از همه عزیزانی که در این مسیر زحمت می کشند نیز تشکر می کنم و از همین جا اعلام آمادگی می کنیم که آنچه از دست ما برای تحقق مسایلی در خصوص تقویت حوزه انقلابی بر می آید با تمام توان انجام خواهیم داد. نگاه ما این است که حوزه یک نهاد انقلابی است و از انقلاب قابل انفکاک نیست. این نظام نیز زاییده حوزه و تفکر انقلاب حوزوی است، عده ای تلاش داشتند روحانیت را به دو شق روحانی حکومتی و روحانی غیر حکومتی یا سنتی تقسیم کنند که این تقسیم بندی ها اشتباه محض است، اگر کسی پای آرمان های انقلاب نباشد طبیعتاً در جبهه غرب و استکبار است که در این صورت دیگر طلبه و روحانی نیست.

* رهبری هشدار دادند که طرح هایی برای انقلابی زدایی از حوزه علمیه وجود دارد. این طرح ها از سوی چه کسانی یا چه گروه هایی در حال گسترش است؟ حوزه های علمیه و روحانیت برای مقابله با این گروه ها باید چه اقداماتی را انجام دهد؟

حجت الاسلام  محمدی:  

مقام معظم رهبری بیان می دارند که گفتمان های انقلابی را در مردم به وجود آورید. مساله سبک زندگی، حکمرانی اسلامی، مبارزه با طاغوت، استقرار توحید به معنای واقعی کلمه در جامعه و عدالت، جزو اساسی ترین مباحثی است که حوزه باید در جامعه تزریق کند. در حقیقت طبق بیانات مقام معظم رهبری، وظیفه سنگینی که بر عهده حوزه علمیه است تزریق این معارف در جامعه می باشد به شکلی که تبدیل به یک مهارت شود. می دانیم که آموزش یکسری اطلاعاتی است که در ذهن قرار می گیرد، ولی مهارت آن چیزی است که در وجود انسان و جامعه پیاده می شود.

شاهدیم که در بسیاری از موارد آموزش بی فایده است به عنوان مثال می دانیم که دروغ بد است، ولی راحت دروغ می گوییم چون دروغ نگفتن مهارت ما نشده، می دانیم وفای به عهد خوب است، اما زمانی که قرار گذاشتیم سر وعده حضور پیدا نمی کنیم چون مهارت این آموزه دینی را نمی دانیم و تنها دانش نظری داریم. حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی نیز می فرمایند: «دانش نظری با دانش عملی ما فاصله دارد.» دانستن بسیاری از مسایل مشکلی را حل نمی کند و تنها مقدمه ای است بنابراین گفتمان عدالت با پیاده شدن عدالت، زمین تا آسمان تفاوت دارد. مقدمه پیاده شدن عدالت، گفتمان عدالت است بنابراین اینکه بحث عدالت از نظر نظری تئوریزه و تبدیل به گفتمان عمومی شود و این عدالت در جامعه پیاده گردد، از جمله وظایف حوزه است. نمونه دیگر در این مورد خانواده است، تئوریزه کردن مباحث خانواده مثل سبک زندگی اسلامی و تبدیل کردن آن به گفتمان و مهارت برای استفاده زوجین و خانواده ها وظیفه حوزه است. به عبارت دیگر همراهی حوزه از مباحث نظری تا پیاده کردن آن در جامعه وظیفه حوزه انقلابی است که در همه این مسایل باید همراه با جامعه و مردم باشد و از مردم فاصله نگیرد.

خداوند وقتی می خواهد رسول خود را انتخاب کند، می گوید رَسُولَ مِن رَبِّهِمْ، حوزه هم متشکل از طلابی است که از میان مردم هستند و با مردم همراه می باشند. مقام معظم رهبری می فرمایند که حضرت امام خمینی(ره) معجزه مردم را درک کردند که مردم چه قدرتی می توانند داشته باشند و از این قدرت برای انقلاب استفاده کردند، اگر قرار است مردم انقلابی بمانند باید طلاب حوزه های علمیه که از میان همین مردم در حوزه آمدند در ادامه هم با مردم و در کنار مردم باشند و تا پیاده شدن همه این معارف در بطن جامعه مردم را همراهی کنند از سوی دیگر کسانی هستند که در حال رقم زدن توطئه هایی هستند و مقام معظم رهبری به این توطئه ها اشاره می کنند لذا حوزه ها باید نسبت به این مساله حساس بصیرت داشته و دشمن شناس باشند و راه علاج آن را به کار گیرند.

 * بنابراین نفوذ و رسوخ این نوع تفکرات و شیوه ها و حتی گروه هایی به حوزه علمیه، برای نظام اسلامی خطر آفرین است؟ و مسئولین حوزه ها برای جلوگیری از این خطر تاکنون اقدامات موفقیت آمیزی داشته اند؟

حجت الاسلام و المسلمین محمدی:

بله! قطعاً خطر آفرین هستند به همین دلیل فیلترهایی برای ورود به حوزه قرار داده شده است. به یاد دارم در سال 72 که طلبه مجرد حجره نشین در مدرسه فیضیه قم بودم، روزی متوجه شدم که دَر حجره کناری من را باز کردند، سوال کردم که چرا دَر اتاق باز شده، گفتند که متوجه شدیم در اتاق کنار شما شخصی که به ظاهر طلبه بود یک جاسوس بوده و دستگاه مخابراتی متصل به تشکیلات بیرون از کشور در اتاق داشته و اخبار داخل حوزه را به بیرون می فرستاده. می خواهم بگویم که دشمن پس از کلید خوردن انقلاب چون می دانست که این انقلاب از حوزه شروع شده برای حوزه برنامه داشت و برنامه ریزی دشمن در فتنه 88 نیز مشهود بود.

دشمنان در زمان های مختلف تلاش کردند که نگاه مردم نسبت به حوزه های علمیه و طلاب را تغییر دهند به عنوان مثال در سال 88 دام های بسیاری برای برخی از طلاب پهن کردند و زمانی که متوجه شدند از این مسیر به نتیجه نمی رسند، شخصی را به عنوان مرجع در مقابل مقام معظم رهبری تراشیدند لذا باید همواره مراقب دسیسه های این چنینی و مداوم دشمنان بود. معتقدم در حال حاضر نیز آخرین پروژه ای که دشمن نظام جمهوری اسلامی سالهاست کلید زده مرجع تراشی در مقابل مراجع تقلید بزرگوار حوزه علمیه قم است و از همه مهمتر برای شکستن اُبهت حاکمیت ولایت فقیه در این نظام اسلامی و جدا کردن مردم از رهبر محبوب خود، آخوندهای انگلیسی را با پولهای وهابی در شبکه های ماهواره ای به اسم مرجع به عوام معرفی می کنند که لازم است مردم انقلابی و بصیر ما دقت لازم را در شناخت دقیق تبلیغات دروغ و فریب بوغ های رسانه ای غرب داشته و فقیه متقی را از ملای درباری تمیز دهند و یقیناً مردم بصیر ایران فریب قرآن بر نیزه امثال معاویه را نخواهند خورد و در کنار سید علی تا حکومت مهدی (عج) خواهند ماند.

در پایان بنده نیز از حسن انتخاب شفقنا برای انتخاب موضوع در این برهه، تقدیر و تشکر می کنم. معتقدم که نیاز است این بحث و گفتمان شکل بگیرد و ادامه پیدا کند تا در نهایت طبق تأکید مقام معظم رهبری این گفتمان تبدیل به تحول شود.

اخبار مرتبط

پاسخ دیدگاه

لطفا نظر خود را وارد کنید
نام خود را بنویسید