شفقنا- استاد حوزه علمیه قم با استناد به سخنان امام صادق(ع) در مورد الزامات قدرت و حکومت گفت: یکی از الزامات قدرت و حکومت، مواسات با طبقات ضعیف جامعه و خدمت به شبانه روزی مردم است.
به گزارش خبرنگار شفقنا، حجت الاسلام والمسلمین سید جواد ورعی در پژوهشکده اندیشه دینی معاصر به مقوله الزامات قدرت در مکتب امام صادق(ع) پرداخت و بیان داشت: افراد وقتی به دنبال قدرت و حکومت هستند، غالبا برای رسیدن به ثروت یا رفاه اجتماعی یا حب جاه و مقام و شهرت به دنبال حکومت می روند حتی کسانی که قصد خدمت به مردم در مسند قدرت و حکومت را دارند ، غالبا علاقمندند که از یک شهرت یا موقعیتی برخوردار باشند و همین انگیزه می شود که افراد به دنبال قرار گرفتن در یک منصب اجتماعی یا سیاسی بربیایند.
او افزود: این مساله که حتی کسانی که از یک ثروت و مکنتی هم برخوردارند و نیازی ندارند که با قرار گرفتن در یک منصب و موقعیت اجتماعی ثروتی بیندوزند یا امکاناتی در اختیار بگیرند بلکه برای رسیدن به آن منصب و موقعیت حاضرند از ثروت شخصی خود هزینه کنند، نشان می دهد که حتی ثروتمندان در آرزوی کسب موقعیت و منصب سیاسی و اجتماعی بر می آیند چون انگیزه دیگری از این کسب قدرت و حکومت دارند.
استاد حوزه علمیه قم بیان داشت: این نوع نگاه به قدرت و حکومت کاملا با نگاه امام صادق(ع) و بلکه مکتب اهل بیت(ع) متفاوت است.
او با بیان اینکه این نوع نگاه در برخی یاران و اصحاب امام صادق(ع) هم وجود داشت، گفت: برخورد امام صادق(ع) با این افراد نشان می دهد که نگاه آنها به مقوله قدرت و حکومت حتی با نگاه اصحاب و یاران ایشان تفاوت داشت.
ورعی به روایتی از معلی بن خنیس اشاره کرد و عنوان کرد: این راوی می گوید: «من خدمت امام صادق(ع) رسیدم و به ایشان عرض کردم: جانم به قربان شما، من این خاندان(بنی عباس) را که مشاهده می کنم و نعمتها و امکاناتی که در اختیار آنهاست مطلبی به ذهنم می رسد. اگر این قدرت و حکومت در اختیار شما بود تا ما هم نصیبی از این نعمتها و امکانات الهی داشتیم. امام صادق(ع) می فرمایند: هیهات، هیهات یا معلّی، تو اشتباه می کنی، اگر این قدرت و حکومت در اختیار ما بود، اینگونه نبود که شما هم به نوایی برسید چون جزو اصحاب ما هستید بلکه اگر ما در یک چنین مقام و موقعیتی بودیم، جز تلاش و کوشش شبانه روزی و مجاهدتی که برای خدمت به مردم باید داشته باشیم، و حداقل امکانات در خوراک و پوشاک داشته باشیم چیز دیگر نبود».
او با الگوخواندن این سخن امام صادق(ع) برای جامعه و مردم تصریح کرد: این سخن امام صادق(ع) حکایت از این دارد که مقام و موقعیت افراد چه میزان در نوع زندگی و سلوک آنها و مواجهه با افراد و رفتارشان در زندگی دخالت دارد به عبارت دیگر، قدرت و حکومت در مکتب اهل بیت(ع) الزاماتی دارد و اگر افراد آمادگی التزام به الزامات را دارند، حق دارند که در این منصب قرار گیرند ولی اگر چنین آمادگی ندارند، هیچ الزامی وجود ندارد که افراد خود را در آن موقعیت قرار دهند.
استاد حوزه علمیه قم به روایت دیگری در این زمینه از مفضّل بن عمر یکی دیگر از اصحاب امام صادق(ع) اشاره کرد و افزود: امام (ع) به مفضل بن عمر فرمود: «اگر چنین موقعیتی در اختیار ما قرار می گرفت، روش زندگی ما مانند پیامبر اکرم(ص) و امیرالمومنین(ع) بود».
او تصریح کرد: ما وقتی به زندگی پیامبر اکرم(ص) و امیرالمومنین(ع) در موقعیت اجتماعی و دوران حکومت و قدرت آنان مراجعه می کنیم، می بینیم آنها زندگی بسیار ساده ای داشتند و در این زمینه نمونه های فراوانی در کلام امیرمومنان(ع) می بینیم.
ورعی تشریح کرد: از امام علی(ع) نقل شده که فرمودند:« خداوند مرا پیشوای مردم قرار داده و وظیفه قطعی بر گردن من قرار داده و ان اینکه در سیره خود مانند طبقه پائین جامعه زندگی کنم تا فقیر با دیدن زندگی پیشوای جامعه، تحمل فقر بر او آسان شود و ثروتمندان هم در صاحب منصبان طمع نورزند».
او ادامه داد: یکی از گرفتاری های مهم جوامع نفوذ ثروتمندان در صاحب منصبان است و این از آفات مدیریت است.
استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه مواسات و همدردی برای عموم جامعه یک وظیفه اخلاقی و برای صاحب منصبان یک الزام حقوقی است؛ تاکید کرد: مواسات یک اصل برای همه آحاد جامعه و مسلمانان است اما صاحب منصبان فراتر از یک وظیفه اخلاقی، الزام حقوقی دارند چون وظیفه آنهاست که رفاه و آسایش عمومی را فراهم کنند و اگر نتوانستند این امر را برای جامعه فراهم کنند در زندگی خود هم باید به حداقل ها بسنده کنند.
او یادآور شد: مواردی از سیره امام صادق(ع) و امام علی(ع) که ذکر گردید، نشان می دهد نوع نگاه ائمه(ع) به قدرت و حکومت با نگاه امثال ما متفاوت است؛ ما و حتی خوبان جامعه ما نگاه دیگری به پست و مقام و مسئولیت دارند. کسانی برای دراختیارگرفتن منصب، خیلی تلاش می کنند. آیا این افراد حقیقتا می توانند سلوک زندگی خود را آنگونه که امام صادق(ع) بیان کردند، تصویر کنند؟ حتی کسانی که انگیزه خدمت به مردم را دارند؟ به نظر می رسد این، معیار خوبی است که از بیانات ائمه(ع) بدست می آوریم و با این معیار می توانیم صاحب منصبان را محک بزنیم که کدامیک به دنبال بهره مندی از مواهب دنیوی بودند و کدامیک به قصد خدمت به مردم این پست و مقام را پذیرفتند؟
ورعی ادامه داد: یکی از الزامات قدرت و حکومت آنگونه که از سخنان امام صادق برمی آید، مواسات با طبقات ضعیف جامعه و خدمت به شبانه روزی مردم است لذا کسی که آمادگی برای قبول مسئولیت را دارد، آن منصب را بپذیرد.