شفقنا- مایك پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در دومین سالگرد خروج ایالات متحده از برجام مدعی شد كه امروز بعد از خروج از این توافق آمریكایی‌ها ایمن تر و خاورمیانه در صلح و آرامش بیشتری نسب به دو سال قبل است. پمپئو در حالی این ادعا را مطرح کرده که ما از هر سمت و سویی به ماجرا نگاه می‌کنیم شرایط به نظر برعکس می‌رسد.
به گزارش نواندیش، مارک فیتزپاتریک دیپلمات سابق وزارت امور خارجه آمریکا و مدير اجرايي سابق انديشكده انستيتو بين‌المللي مطالعات استراتژيك (IISS) در مطلبی با عنوان “دو سال بعد از خروج آمریکا از برجام؛ آمریکایی‌ها و خاورمیانه هر دو در ناامنی” نسبت به اظهارات اخیر پمپئو مبنی بر اینکه با خروج آمریکا از برجام منطقه در صلح و آمریکایی ها در امنیت هستند واکنش نشان داد و نوشت: در زمینه هسته‌ای، خروج رئیس جمهور دونالد ترامپ از برجام باعث شد تا تهران از یکسری تعهدات خود عقب نشینی کند، اتفاقی كه دولت ترامپ پیش‌تر تصور می‌كرد هرگز اتفاق نخواهد افتاد. البته جمهوری اسلامی کاملاً از توافق خارج نشده و همچنان بازرسی پیشرفته از مراکز خود در چارچوب توافق هسته ای را می‌پذیرد. تهران همچنان تاکید می‌کند که در صورت دریافت منافع اقتصادی پیش بینی شده در توافقنامه، مجددا تمام مفاد آن را رعایت کند.
در زمینه صلح، طی یک سال گذشته، درگیری های مختلفی چه در عراق و چه در خلیج فارس رخ داده است. تمام این فعالیت‌های تنش زا ناشی از گسست در روابطی است که ترامپ ایجاد کرده است. منطقه خاورمیانه امروز به لطف خروج رئیس جمهور آمریکا از برجام آرامش کمتری دارد در نتیجه آمریکایی‌ها هم از امنیت کمتری برخوردار هستند.
در حوزه اقتصادی، تحمیل و تقویت تحریم‌های اقتصادی از سوی ترامپ قطعا ایران را تحت فشار قرار داده است. صادرات نفت از 2.5 میلیون بشکه در روز به چند صد هزار کاهش یافته و اقتصاد ایران با فشار فزاینده ای رو به رو است. ایران در اقدامی بی سابقه خواهان 5 میلیارد دلار وام از صندوق بین المللی پول برای مقابله با بیماری همه‌گیر کرونا ویروس شد که البته با مخالفت واشنگتن رو به رو گردید. تحریم اقتصادی تنها دستاویزی است که ترامپ و حامیان‌اش با تکیه بر آن خود را پیروز تنش با ایران می‌دانند، اما افزایش فشار بر ایران خود به معنای از بین رفتن ثبات منطقه و در خطر قرار گرفتن نیروهای آمریکایی است.
چرایی فشار اقتصادی بر ایران
در این باره دو تئوری کاملا تخیلی ارائه شده است. اولین مورد این است که فشار اقتصادی باعث می‌شود جمهوری اسلامی فرو بپاشد و جای خود را به یک حکومت طرفدار آمریکا بدهد. به گفته یاران ترامپ، مانند رودی جولیانی، وکیل شخصی وی و جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی، گروه مجاهدین خلق (MEK) بهترین جایگزین برای جمهوری اسلامی است. گروهی که با سابقه فعالیت‌های تروریستی نه تنها دموکراتیک و صلح طلب نیست بلکه از هیچ حمایتی هم در بین حتی مخالفان حکومت برخوردار نمی‌باشد.
مخالفان جمهوری اسلامی ایران خیلی به طرح این ادعا که ایران در آستانه فروپاشی اقتصادی است علاقه دارند و بیش از دو سال است که به طور مکرر تکرار می‌کنند، اما با گذشت چهار دهه از تحریم‌ها، ایران دیگر راه مقاومت را یاد گرفته است. علاوه بر این، دستگاه‌های امنیتی مثل همیشه قدرتمندانه بر اوضاع مسلط هستند.
در این بین یک نظریه پیچیده‌تر، اما به همان اندازه نادرست هم وجود دارد که بر این عقیده استوار جنگ با جمهوری اسلامی دیر یا زود اجتناب ناپذیر خواهد بود. با توجه به پیش‌بینی این درگیری در آینده، این استدلال مطرح می‌شود که بهتر است اکنون به هر طریق ممکن ایران را تضعیف کنیم. بنابراین فشار حداکثری نه برای بازگرداندن ایران به میز معامله که برای تضعیف آن در صورت جنگ احتمالی آینده است.
خطای واضح این عقیده این است كه جنگ را اجتناب ناپذیر می‌داند در حالی که با یک سری اقدامات می‌توان از درگیری اجتناب کرد. سپاه پاسداران هیچ تهدیدی برای خاک آمریکا نیست اختلافات بسیار واقعی که آمریکا با ایران دارد از طریق ابزارهای صلح آمیز مثل دیپلماسی، ایجاد ائتلاف و بازدارندگی قابل حل است. در میان این ابزارها، دولت ترامپ تهدید را در اولویت قرار داده و به مذاکره و مشارکت کوتاه مدت می‌پردازد. با این حال هیچ نشانی هم از عقب نشینی در رفتار ایران دیده نمی‌شود.
این دیپلمات کهنه کار آمریکایی در پایان می نویسد: اظهارات پمپئو مبنی بر اینکه آمریکایی‌ها بعد از خروج از برجام از امنیت بیشتری برخوردارند و خاورمیانه هم امروز آرام‌تر از دو سال پیش است، دروغی بیش نیست. خروج از برجام یک اشتباه بزرگ در سیاست خارجی آمریکا بود.
