شفقنا- امام زين العايدين (عليه السلام) مى فرمايد:«وَ أَمَّا حَقُّ الشَّرِيكِ فَاِنْ غَابَ كَفَيْتَهُ وَ اِنْ حَضَرَ سَاوَيْتَهُ وَ لاَ تَعْزِمْ عَلَى حُكْمِكَ دُونَ حُكْمِهِ وَ لاَ تَعْمَلْ بِرَأْيِكَ دُونَ مُنَاظَرَتِهِ وَ تَحْفَظُ عَلَيْهِ مَالَهُ وَ تَنْفِي عَنْهُ خِيَانَتَهُ فِيمَا عَزَّ أَوْ هَانَ فَاِنَّهُ بَلَغَنَا أَنَّ يَدَ اللَّهِ عَلَى الشَّرِيكَيْنِ مَا لَمْ يَتَخَاوَنَا وَ لا قُوَّةَ اِلاَّ بِاللَّهِ».
«حق شريك، آن است كه در نبودش كار او را انجام دهى، و در بودش، در همه چيز با او با برابرى رفتار كنى، و بر كارى تصميم نگيرى مگر تصميم او را هم داشته باشى و بدون هم انديشى با او به نظر خود عمل نكنى، و مال او را برايش حفظ كنى، و از خيانت به مال او چه كم و چه بسيار جلوگيرى كنى، زيرا در حديث به ما رسيده است كه: دست خدا بالاى سر دو شريك است تا وقتى كه به يكديگر خيانت نكنند جز به كمك خدا كسى را بر كارى توانايى نيست».
به گزارش شفقنا، حضرت آیت الله العظمی سبحانی در اثر جدید خود با عنوان «شرح رساله حقوق سیدالساجدین» به شرح حق 34 با عنوان حق شریک پرداخته و مرقوم می دارند: «گاهى انسان، با سرمايه كم و توانايى اندك، نمى تواند كارى صورت دهد. ناچار دست به سوى كسى دراز مى كند كه او هم نيز مثل او است، اما در صورت همكارى و با يك سرمايه واحد مى توانند هدفى را تعقيب كنند. تجربه نشان داده است كه شركتى پايدار است كه از دو شرط برخوردار باشد:
در درجه نخست، امين و حافظ حقوق شركت باشند. منافع شركت را بر همه چيز مقدم بدارند و عجيب اين است كه از رسول خدا نقل شده است كه خداوند متعال فرمود:«وأنا ثالث الشريكين ما لم يخن أحدهما شريكه فاذا خانه خرجتُ من بينهما».([1]) اگر دو نفر از شما با هم شريك شدند من سومى آنهاهستم،تا وقتى كه خيانتى در كار نباشد، اگر خيانت صورت گرفت، من ازميان آنها بيرون مى روم».
مسلماً شركت خداوند به معناى حمايت از شركت و درآمد آن است و بيرون رفتن خدا، رفع حمايت او است.
در درجه دوم، از تصميم فردى دورى جسته و هماهنگى باشد. معروف اين است كه غربيان در كارهاى دسته جمعى پيشرو هستند. شايد به خاطر رعايت اين دو شرط است، ولى در شرق كمتر شركتى عمر طولانى پيدا مى كند، طبعاً كوتاهى عمر شركت ها قطعاً معلول يكى از اين دو عامل هستند.
امام مى فرمايد: حق شريك اين است كه :
- فإن غاب كفيته: در نبودش كارهاى او را انجام بده.
- و إن حضر ساويته: در حضور، حقوق برابر را رعايت كن.
- و لا تعزم على حكمك دون حكمه: بدون نظر او تصميم نگير.
و عجيب اين است كه امام سجاد(عليه السلام) به حديثى اشاره مى كند كه مضمون آن در حديث رسول خدا گذشت و آن اين كه فرمود:
«إنّ يد الله على الشريكين ما لم يتخاونا».
«دست خدا همراه دو شريك است، تا وقتى كه به يكديگر خيانت نكنند».
عن الحسن بن مختار قال قلت لأبي عبد الله(عليه السلام) :«الرجل يكون له الشريك فيظهر عليه قد اختان شيئاً، أله أن يأخذ منه مثل الذي أخذ من غير أن يبيّن له؟ فقال(عليه السلام): «شوه، إنّما اشتركا بأمانة الله، وإنّي لأُحبّ له إن رأى شيئاً من ذلك أن يستر عليه، وأُحبّ أن لا يأخذ منه شيئاً بغير علمه».([2])
«شخصى به نام حسن بن مختار به امام صادق(عليه السلام) عرض كردم، مردى شريكى دارد و ثابت شده كه بر او خيانت كرده، آيا حق دارد بدون اطلاع شريك از مال شركت بردارد؟ امام در پاسخ فرمود: چه زشت است، اينها با هم شريك شدند تا در پناه خدا بوده و نسبت به يكديگر امين باشند، من دوست دارم: اگر از شريكش خيانتى ديد بر او بپوشاند و دوست ندارم كه بدون اطلاع او چيزى بردارد».
[1]. نهج الفصاحة، شماره 767.
[2]. الوسائل:13، الباب5 من أبواب كتاب الشركة، الحديث1.