شفقنا-امام سجاد(عليه السلام) مى فرمايد:«وَ أَمَّا حَقُّ ذِي الْمَعْرُوفِ عَلَيْكَ فَأَنْ تَشْكُرَهُ وَ تَذْكُرَ مَعْرُوفَهُ وَ تَنْشُرَ لَهُ الْمَقَالَةَ الْحَسَنَةَ وَ تُخْلِصَ لَهُ الدُّعَاءَ فِيمَا بَيْنَكَ وَ بَيْنَ اللَّهِ سُبْحَانَهُ فَاِنَّكَ اِذَا فَعَلْتَ ذَلِكَ كُنْتَ قَدْ شَكَرْتَهُ سِرّاً وَ عَلاَنِيَةً ثُمَّ اِنْ أَمْكَنَ مُكَافَأَتُهُ بِالْفِعْلِ كَافَأْتَهُ وَ اِلاَّ كُنْتَ مُرْصِداً لَهُ مُوَطِّناً نَفْسَكَ عَلَيْهَا».
«امّا حق كسى كه به تو نيكى كرده، آن است كه او را سپاس گويى و نيكيش را يادآورى نمايى و درباره او گفتار خير پخش كنى و بين خود و خدا براى او خالصانه دعا كنى،زيرا اگر تو اين كار را كردى او را در پنهان و آشكار سپاس گفته اى و سپس اگر برايت ميسّر شود به او عوض دهى و گرنه در صدد آن باشى و خودت را براى اين كار مهيا كنى».
به گزارش شفقنا، حضرت آیت الله العظمی سبحانی در کتاب جدید خود با عنوان «شرح رساله حقوق سیدالساجدین» به شرح بیست و هشتمین حق با عنوان «حق نیکوکار بر انسان» پرداخته و مرقوم می دارند: «قضيه پاسخ نيكى، نيكى است، يك امر فطرى و آفرينشى است. هر انسانى در درون خود، درك مى كند كه بايد در برابر نيكى، نيكى كرد و لااقل، سپاس زبانى را انجام داد. و اين همان اخلاق فطرى است كه اسلام به آن دعوت كرده است، اگر متكلمان شيعى به حسن و قبح عقلى قائلند، مقصود همين است كه عقل آن را از درون احساس مى كند، بدون اين كه معلمى آن را به او بياموزد و اتفاقاً سپاس از نيكوكار حسن اثر دارد. زيرا او تشويق مى شود كه بار ديگر اين كار را انجام دهد. امام سجاد (عليه السلام) مى فرمايد: حق كسى كه به تو نيكى كرده سه چيز است:
1.فان تشكر، شخصاً از او سپاسگزارى كنى.
- و تذكر معروفه وتنشر له المقالة الحسنة، «كار نيك او را ياد كنى و در محافل از آن سخن به نيكى بگويى».
- وتخلص له الدعاء، در حق او دعا كنى .
آنگاه امام در پايان مى فرمايد: اگر براى چنين كارى آمادگى دارى يعنى شكر زبانى، تعريف او در ميان مردم، دعا در غيبت و نيمه شب چه بهتر و گرنه خود را آماده كنى كه روزى اين كار را انجام دهى، چنان كه مى فرمايد: «ثم إن أمكن مكافأته بالفعل كافأته و إلاّ كنت مرصداً له موطِّناً نفسك عليها».
در قرآن مجيد از وجود رابطه ميان عمل نيك و محبوبيت در ميان مردم پرده برداشته است. چنان كه مى فرمايد:
(إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَنُ وُدًّا).([1])
«مسلّماً كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام داده اند، خداوند رحمان محبّتى براى آنان در دلها قرار مى دهد!».
تو گويى ميان نيكوكارى، و گرايش مردم به وى، يك نوع رابطه علّى و معلولى هست.
يك بانوى نيكوكار در كنار مرقد ثامن الحجج(عليه السلام) مسجدى ساخته است، با اين كه از تبار ايلخانيان است ولى همه مردم ايران نوعى به او احساس محبت مى كنند، و پيوسته نام «گوهرشاد» را به خوبى مى برند.
و نيز مى فرمايد:
(وَلاَ تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَلاَ السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالتي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِي حَمِيمٌ).([2])
«هرگز نيكى و بدى يكسان نيست; بدى را با نيكى دفع كن، ناگاه(خواهى ديد) همان كس كه ميان تو و او دشمنى است، گويى دوستى گرم و صميمى است».
قال رسول الله(صلى الله عليه وآله وسلم):«من أولى معروفاً فليكافئ به وإن يستطع فيذكره فان ذكره فقد شكره».([3])
«اگر از كسى به تو نيكى رسيد، آن را به نيكى مقابله كند، و اگر ممكن نباشد، با زبان سپاس گزار باشد».
[1]. سوره مريم، آيه96.
[2]. سوره فصلت، آيه34.
[3]. مستدرك الوسائل، ج12، ص 355.
ادامه دارد….
