والدین به فرزندانشان درباره موادمخدر چه باید بگویند؟

شفقنا- برای هرکسی که در زندگی پدر یا مادر شده یا حتی قصد بچه‌دارشدن داشته باشد، این یک کابوس است که فرزندش با مصرف سیگار یا موادمخدر سر و کار پیدا کند؛ این موضوعی است که می‌شود از آن به راحتی پیشگیری کرد اما شما به‌عنوان پدر یا مادر چطور می‌توانید با فرزندتان درباره این موضوع صحبت کنید؟ آیا صحبت‌کردن دراین‌باره باعث گرایش بیشتر فرزندان به مصرف می‌شود؟
روزنامه شهروند نوشت: سپیده بخت، روانشناس، درخصوص تأثیر نحوه ارتباط والدین و فرزندان بر سوءمصرف مواد اظهارکرد: متاسفانه بی‌خبری از حال‌وروز فرزند موجب می‌شود والدین هیچ‌گاه فرصت نکنند درباره عوارض سوءاستعمال سیگار و حتی موادمخدر با فرزندان خود صحبت کنند؛ معمولا آنها زمانی به این مسأله ورود می‌کنند که دیگر خیلی دیر شده و فرزندشان گرفتار این بلای خانمانسوز شده است. پس بهتر است علاج واقعه را قبل از وقوع به‌کار ببندیم.
انکار، راه‌حل نیست
این روانشناس ادامه داد: فکر کردن به این موضوع که فرزند من ممکن است مواد مصرف کند، به قدری دردناک است که بیشتر پدرها و مادرها صورت‌مسأله را پاک می‌کنند و فرض را بر این می‌گذارند که این اتفاق برای فرزند آنها هیچ‌گاه نخواهد افتاد اما متاسفانه این یک اشتباه بسیار رایج است؛ زیرا اصولا ما تمایل داریم فرزند خودمان را جدا از این مشکلات فرض کنیم. کدام پدرومادری دوست دارد فرزندش را درحال مصرف مواد تصور کند؟ اما این موضوع ما را با خطر بزرگی مواجه می‌کند. غفلت از موضوعی به این مهمی ما را شبیه کبکی می‌کند که سرش را زیر برف کرده تا خطر را نبیند. شاید مهم‌ترین پیامی که می‌توان در این میان مطرح کرد، این است که بیایید سرمان را از زیر برف در بیاوریم و با شجاعت راه حلی برای این موضوع پیدا کنیم.
نگرانی درباره باز شدن روی نوجوان
بخت همچنین عنوان کرد: به عبارتی بیشتر والدین تصور می‌کنند که بهتر است بین خود و فرزندشان فاصله‌ای پدید بیاورند و درباره بعضی موضوعات (مانند روابط با جنس مخالف و موادمخدر) صحبتی نکنند. با این امید که مسکوت ماندن این موضوع، باعث می‌شود که فرزندشان بداند این موضوع را تأیید نمی‌کنند و خودبه‌خود به‌دنبال این کارها نرود. پاسخ به این والدین همیشه این بوده است که لطفا این پرده حیا را از بین ببرید قبل از آن‌که به طریق دیگری از بین برود. اما چطور این فاصله را از بین ببریم؟ چطور این موضوع را مطرح کنیم؟ از آن مهم‌تر چطور با او صحبت کنیم که با ما لجبازی نکند؟ اصلا چه سنی برای صحبت‌کردن با فرزند مناسب است؟
وی ضمن بیان آن‌که بهتر است هر زمان که احساس خطر کردید و بیم آن را داشتید که ممکن است فرزندتان در معرض استعمال سیگار یا موادمخدر قرار بگیرد، با او در هر سنی که هست، درباره مواد صحبت کنید، افزود: سال‌های میانی دبستان و پیش از شروع دوران نوجوانی، بهترین زمان برای صحبت‌کردن است. در این سن فرزند شما هنوز شروع به استقلال‌طلبی نکرده است و حرف شما به نوعی قانون نانوشته زندگی او خواهد شد. البته اگر فرزندتان به نوجوانی و جوانی رسیده باشد هم، هنوز برای صحبت‌کردن دیر نیست. مهم این است که از هر فرصتی برای صحبت در این‌باره استفاده کنید.
این روانشناس همچنین عنوان کرد: از قدیم این دیدگاه بین ما وجود داشته است که در رابطه با مصرف مواد، پسرها در معرض خطرند و اگر هم کسی قصد داشته باشد که با فرزندش درباره موادمخدر صحبت کند، مخاطب اصلی پسرها هستند. اگرچه پیشترها فقط این پسرها بودند که مخاطبان اصلی مصرف مواد محسوب می‌شدند، اما امروزه الگوهای مصرف مواد تغییر کرده است و با ظهور مواد جدید در بازار، دیگر دخترها هم به اندازه پسرها در معرض اعتیاد هستند.
نوجوانانی که از والدین‌شان پیغام «ما مصرف مواد را تأیید نمی‌کنیم» را به صورت قطعی و واضح دریافت می‌کنند، ٥٤‌درصد کمتر از سایر همسالان خود به سمت مصرف مخدرها گرایش می‌یابند.
درباره اعتیاد زیاد بدانید
به‌گزارش ایسنا، بخت همچنین بر افزایش اطلاعات والدین در این خصوص تأکید کرد و گفت: درباره اعتیاد و انواع مواد تا جای ممکن اطلاعات دقیق و علمی کسب کنید. کتاب بخوانید، در اینترنت جست‌وجو کنید و سوالات‌تان را از متخصصان بپرسید. در منابع اینترنتی نه‌تنها می‌توانید درباره مصرف مواد اطلاعات کسب کنید، بلکه تصاویری از آنها را هم ببینید، شما باید اطلاعات کامل و درستی درباره موادمخدر و آسیب‌های استعمال آن داشته باشید. یک منبع خوب برای پرسش درباره مواد، اعتیاد و درمان آن شماره تلفن «خط ملی اعتیاد» (۰۹۶۲۸) است که می‌توانید از آن هم استفاده کنید.
از کاه، کوه نسازید
وی ادامه داد: یکی از مهم‌ترین خطاهایی که والدین مرتکب می‌شوند این است که هنگام صحبت درباره مواد می‌ترسند و این ترس را به فرزندشان منتقل می‌کنند. یکی از ویژگی‌های نوجوانی این است که آنها خود را مصون از هرگونه مشکل، بیماری و دردسر احساس می‌کنند؛ به همین خاطر نگرانی شما را واکنشی شدید و غیرمنطقی می‌دانند و آن را جدی نمی‌گیرند. از تصور این‌که ممکن است به فرزند شما مواد تعارف شده باشد یا حتی آن را امتحان کرده باشد، وحشت نکنید. حتی اگر چنین اتفاقی افتاده باشد، مصرف امتحانی مواد لزوما به معنای اعتیاد فرزند شما و کارتن‌خواب شدن او نیست. باید با اعتماد به خودتان و فرزندتان، محکم و قاطع صحبت کنید.
موضع خودتان را محکم و قاطع بیان کنید
این روانشناس خاطرنشان کرد: پژوهش‌ها نشان داده که مهم‌ترین عامل امتناع نوجوانان از مصرف مواد، تأثیر والدین است. نوجوانانی که از والدین‌شان پیغام «ما مصرف مواد را تأیید نمی‌کنیم» به‌صورت قطعی و واضح دریافت می‌کنند، کمتر به‌سمت مصرف‌مخدر می‌روند. پس با اطمینان و محکم به فرزندتان بگویید که با مصرف مواد موافق نیستید. اگر لازم بود، این کار را به‌صورت عملی هم نشان بدهید. برای مثال اجازه ندهید که برای خانه قلیان خریده شود یا از میهمان‌سیگاری بخواهید سیگارش را بیرون از منزل یا نزدیک پنجره بکشد.
منصفانه صحبت کنید
بخت ادامه داد: صحبت‌هایتان باید منطقی باشد. صحبت‌کردن بدون برنامه و هدف درباره مصرف مواد و کارتن‌خواب‌ شدن، برای نوجوانی که مصرف مواد را میان دوستانش دیده است، خنده‌دار به‌نظر می‌آید. به‌عنوان مثال، مطرح‌کردن این موضوع که «اگرچه در ابتدا مصرف مواد نتایج زیاد بدی ندارد، اما به مرور زمان آسیب‌های غیرقابل جبرانش را نشان خواهد داد» قابل قبول‌تر است.
مسئولیت انتخاب را به گردن خودش بیندازید
به‌گزارش ایسنا و به نقل از ماهنامه سپیده‌دانایی؛ وی در پایان گفت: به‌خاطر داشته باشید که وقتی بهترین نتیجه را خواهید گرفت که مسئولیت تصمیم‌گیری درباره رفتار را به عهده فرزندتان بگذارید. وقتی که شما این انتخاب را برای فرزندتان درنظر می‌گیرید که خودش گزینه درست را برگزیند، به نوعی از بروز هرگونه لجبازی جلوگیری می‌کنید.