حسین رویوران، کارشناس خاورمیانه: سفر «سلمان» نشانه تحت‌فشاربودن عربستان است

شفقنا- شیخ سلمان که چندی پیش از سفر به ایالات‌متحده آمریکا منصرف شده بود، حالا در واشنگتن به سر می‌برد تا شاید در دیدار با «باراک اوباما» رئیس‌جمهوری آمریکا راهکارهایی برای رهایی از مشکلات پیش‌آمده پیدا کند؛ مسائلی چون توافق هسته‌ای ایران با غرب، جنگ ادامه‌دار در یمن و البته مشکلات امنیتی و سیاسی داخلی که این‌روزها آرامش را بر پادشاه عربستان‌سعودی درحالی‌که ریاستش هنوز یک‌ساله نشده، حرام کرده است. باید منتظر ماند و دید سفر پر حرف و حدیث سلمان و همچنین دیدارش با رئیس‌جمهوری آمریکا چه دستاورد و پیامدهایی برای عربستان‌سعودی در این مقطع حساس خواهد داشت. «آمریکا هیچ‌گاه نمی‌پذیرد که عربستان در راستای تحرکات منطقه‌ای با اسرائیل هم صدا شود و توافق هسته‌ای یا هر مسئله دیگری را تحت‌تأثیر اهداف خود درآورد؛ به همین دلیل اوباما به دنبال راهی است تا شیخ سلمان را از تداوم چنین رویکردی منع کند». حسین رویوران، کارشناس ارشد خاورمیانه با بیان این سخنان به پرسش‌های «شرق» پاسخ می‌گوید:
سفر شیخ سلمان به آمریکا و البته دیدار پادشاه عربستان با باراک اوباما را در مقطعی که حساسیت‌های خاصی دارد، چطور می‌توان تحلیل کرد؟
این سفر، سفری مهم است، چون زمانی این سفر انجام می‌شود که دو کشور در مسئله توافق هسته‌ای اختلاف‌نظری جدی دارند، به‌طوری که ایالات‌متحده این اتفاق را در راستای گسترش امنیت منطقه خاورمیانه می‌داند، در حالی‌که عربستان بر این باور است که این توافق جایگاه ایران را در عرصه جهانی تقویت می‌کند و «بی‌ثباتی» را در منطقه به وجود می‌آورد. به همین دلیل عربستان و اسرائیل هماهنگی‌هایی را در این بحث آغاز کرده‌اند، البته با این تفاوت که اسرائیل توان رویارویی با آمریکا را دارد و عربستان نه؛ به همین دلیل سعودی‌ها پشت رژیم صهیونیستی قرار گرفته‌اند تا بتوانند از این طریق اهداف خود را محقق کنند.
همراهی با اسرائیل می‌تواند فضای بین عربستان و آمریکا را مخدوش کند؟
صددرصد! از طرف آمریکا به هیچ‌وجه قابل‌قبول نیست که عربستان در راستای تحرکات منطقه‌ای با اسرائیل هم‌صدا شود تا توافق هسته‌ای یا هر مسئله دیگری را تحت‌تأثیر اهداف خود قرار دهند. به همین دلیل اوباما دنبال راهی است تا شیخ سلمان را از تداوم چنین رویکردی منع کند که سفر او به ایالات‌متحده این امکان را برای کاخ سفید فراهم می‌کند.
درباره بحث یمن چطور؟ برای اوباما چقدر مهم است که این مسئله به نوعی حل شود؟
درباره رئیس‌جمهوری آمریکا باید این‌طور گفت که از مانیفست ضدجنگ حمایت می‌کند و رأی‌هایی هم که او را کاخ سفید‌نشین کردند، ریشه در وعده عقب‌نشینی از عراق و افغانستان داشت. پس نباید از جنگ در یمن راضی باشد. اما عربستان با وجود این توانسته تا امروز، آمریکا را در بحث یمن همراه خود کند و به همین دلیل با وجود اینکه وعده داده بودند تا در عرض چند هفته تهاجم را تمام کنند، نزدیک به چهار ماه است درگیر مسئله یمن هستند؛ بنابراین می‌توان حدس زد که شیخ سلمان در این سفر دنبال «برون‌رفت از بحث یمن» است و حتما از اوباما طلب یاری و همکاری خواهد کرد.
عربستان درگیرِ «درگیری»هایی است که فضای داخل کشور را با چالش مواجه کرده است. آمریکا می‌تواند برای خروج از بحران «نقشه راه» را پیش پای شیخ سلمان بگذارد؟
مشکل اصلی عربستان رفتارهای گروه تکفیری داعش است که به‌ دلیل شهرهای مکه و مدینه تصورشان این است که اگر این کشور را تصرف کنند، مشروعیت‌شان به حداکثر ممکن خواهد رسید. این درست که عربستان در پیدایش داعش نقش داشته، اما آنها بی‌توجه به اصل ثبات در حکومت سعودی، دنبال آن هستند تا والی و تصمیم‌گیر موردنظر خودشان را در شهرهای مهم مکه و مدینه روی کار بگذارند که این برای عربستان یک چالش جدی است.
البته چالش در سطح قدرت داخلی هم مشاهده می‌شود؟
ذات حکومت در عربستان این‌طور ایجاب می‌کند که پادشاه همیشه نگران برنامه‌ریزی آنهایی باشد که با طمع قدرت به جایگاهش چشم دارند. در همین راستا، بعضا مشاهده می‌شود درباره جانشینی شیخ سلمان بحث‌هایی می‌شود و برهمین‌اساس کارهایی هم انجام می‌شود تا بتوان گفت که عربستان هم در بحث امنیتی و هم در بحث سیاسی با مشکلات زیادی روبه‌رور است.
ممنون؛ حرفی مانده است؟
سفر سلمان به واشنگتن نشان از تحت‌فشاربودن عربستان‌سعودی دارد.
نویسنده: سعید شمس