بیش از ١٠هزار پنا‌ه‌جو در صربستان گرفتار شده‌اند/غریبه‌ای در عمق دریاچه

شفقنا- اگر صربستان تا همین چندروز پیش، صرفا بخش میانی رودخانه‌ای از پنا‌ه‌جویان بود که تمامی مسیر را از آشوب‌کده‌ای چون سوریه، به یونان و ترکیه و در نهایت اتریش و سپس آلمان می‌پیمود، اکنون کم از دریاچه فقر، مصیبت و جنگ‌زدگی ندارد. این دست‌کم ادعای سخنگوی کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان است که هشدار داده مسدودکردن مسیر یک رودخانه، عاقبت باعث طغیان سیل از گوشه‌وکنار آن رودخانه خواهد شد.
روزنامه شرق نوشت: ملیتا سونیچ که خود به‌منظور کمک‌رسانی به پنا‌ه‌جویان عازم قلب بحران، یعنی گذرگاه مرزی صربستان به کرواسی شده است، در شرایطی از بلاتکلیفی بیش از ١٠هزار پنا‌ه‌جو در صربستان خبر داده که به گفته او، کمبود غذا، وسایل گرمایشی و دیگر امکانات ابتدایی، گریختگان از جنگ در سوریه، عراق و افغانستان را در آستانه یک بحران انسانی جدید قرار داده است. اما بحران انسانی کنونی که با نظر به سیل روزافزون ورود مهاجران به خاک صربستان، آشکارا رو به وخامت است، در حقیقت ثمره سیاست‌های متغیر دولت‌های شرقی و مرکزی اروپا در پذیرش پنا‌ه‌جویانی است که با هزار امید و آرزو، شاید دیگر حتی نتوانند نصیبی از اردوگاه‌های فرسوده آوارگان بیابند. دراین‌میان، باز و بسته‌شدن گذرگاه‌های مرزی مجارستان روی پنا‌ه‌جویان دیگر مسئله تازه‌ای نیست؛ اما آنچه امروز بار پنا‌ه‌جویان را بر دوش صربستان سنگین‌تر از پیش کرده، هم‌زمانی بسته‌شدن مرزهای جنوبی مجارستان با کاهش نرخ پذیرش پنا‌ه‌جویان از سوی دولت اسلوونی است که از روز جمعه گذشته، کرواسی را نیز بر آن داشته تا در شدت و دامنه انتقال پنا‌ه‌جویان از خاک صربستان به اسلوونی، تجدیدنظر کند. نزدیک به دوهزار پنا‌ه‌جوی گریخته از جنگ که پس از پیمودن هزاران‌کیلومتر، خود را به مرزهای کرواسی رسانده بودند، صبح روز گذشته در شرایطی از خواب بیدار شدند که نمی‌دانستند بناست تعبیر بدترین کابوس‌های خود را به نظاره بنشینند. حضور نیروهای پلیس کرواسی کم بود، آنان اکنون با نرده‌هایی مواجه بودند که این‌روزها به مانعی نمادین پیش روی بزرگ‌ترین موج مهاجرت سرزمینی از پایان جنگ جهانی دوم تاکنون بدل شده است؛ منظره‌ای که با یادآوری تمامی سفر دهشتناک آنان در مسیر خوشبختی موعود که اگر خون‌ریزی‌های داعش پیش‌درآمد آن بود، نرده‌های پلیس کرواسی تنها پرده‌ میانی کوتاهی بر مصائب آن است، پنا‌ه‌جویان آزرده و به‌تنگ‌آمده از سرما را به جان یکدیگر انداخت. امدادگران در حالی نسبت به احتمال گسترش درگیری‌ها در مناطق مرزی هشدار می‌دهند که عقب‌نشینی کشورهای شرق اروپا، اجرای طرح توافق‌شده اتحادیه اروپا مبنی‌بر تقسیم ١٢٠هزار پنا‌ه‌جو بین اعضای آن را از همین حالا با مشکلاتی عدیده روبه‌رو کرده است. طرح اتحادیه اروپا که در بهترین حالت تنها کمی بیشتر از یک‌ششم شمار پیش‌بینی‌شده مهاجرانی را پوشش خواهد داد که در سال جاری میلادی از خاورمیانه و شمال آفریقا عازم قاره سبز خواهند شد، برای تحقق خود بیش از همه نیازمند همکاری دولت دست‌راستی مجارستان است که به‌همراه برخی از دیگر کشورهای شرق آن قاره، از همان ابتدا با طرح توزیع پنا‌ه‌جویان به مخالفت برخاسته بودند. دولت ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان، با اتکا به این استدلال که پنا‌ه‌جویان اغلب مسلمان تهدیدی برای رفاه، امنیت و ارزش‌های مسیحی اروپایی هستند، نه‌تنها مرز خود با صربستان و کرواسی را با نرده‌هایی فلزی مسدود کرده، بلکه به گفته گروه‌های حقوق‌بشری، با تصویب قوانینی جدید، هرگونه حق حمایتی را از پنا‌ه‌جویان سلب کرده است. با این اوصاف و در شرایطی که احتمال هرگونه همکاری آتی از سوی دولت مجارستان منتفی به نظر می‌رسد، دولت اتریش نیز با کاهش نرخ انتقال آوارگان به خاک آلمان، مسیر جایگزین جنوبی را که از خاک کرواسی و اسلوونی می‌گذرد، مختل کرده است. این ادعایی است که اگرچه از سوی وین رد شده، اما دولت اسلوونی را مجاب کرده تا با اشاره به توانایی محدود خود برای اسکان موقت و انتقال شمار معدودی پنا‌ه‌جو به خاک اتریش، نرخ روزانه پذیرش پنا‌ه‌جویان را به دوهزار و ٥٠٠ نفر کاهش دهد. بوستیان سفیچ، وزیر کشور اسلوونی، روز گذشته و در جریان کنفرانسی مطبوعاتی، ضمن اعلام این خبر، اظهار کرد طرف کروات نیز با بی‌پاسخ‌گذاشتن تماس‌های تلفنی دولت و عدم ارائه آمار پنا‌ه‌جویان ارسالی به خاک آن کشور، به شرایط دشوار کنونی دامن زده است. این در حالی است که رانکو استوجیچ، همتای کروات او، در پاسخ مدعی شده دولت اسلوونی با کاهش تدریجی نرخ روزانه پذیرش پنا‌ه‌جویان از هشت‌هزار نفر به دو هزار و ٥٠٠ نفر که در عمل تقریبا ورود پنا‌ه‌جویان به خاک آن کشور را متوقف کرده، تمامی بار پنا‌ه‌جویان را بر دوش دولت متبوعش قرار داده است. در نتیجه چندان دور از انتظار نیست اکنون که چرخ‌دنده‌های روان انتقال پنا‌ه‌جویان به بازار کار غرب اروپا مخدوش شده است، انباشت روزانه نزدیک به پنج‌هزار نفر بر شمار بلاتکلیفان منطقه بالکان، این‌بار به عریان‌ترین شکل، «بحران پنا‌ه‌جویان» را برای ساکنان قاره سبز معنا بخشد.