در گفت‌وگو با یک جامعه شناس مطرح شد/ ریشه‌های جامعه شناختی مدیریت بر بدن

شفقنا-امروزه در جامعه ما زنان و جوانان به بدن و زیبایی ظاهری توجه ویژه‌ای دارند به‌طوری که این گروه از افراد بدن و چهره ظاهری خود را مطابق با الگوهای زیبایی که از طریق رسانه‌های جمعی تبلیغ می‌شود و مورد پذیرش اجتماعی نیز قرار گرفته است تغییر می‌دهند لذا برای فهم این‌گونه رفتارهای جمعی در ابتدا بایستی ریشه‌های اجتماعی و فرهنگی گرایش به زیبا‌سازی بدن در جامعه را تحلیل و شناسایی کرد تا بتوان تبیینی درست و منطقی از آن ارائه داد.
مصطفی آب روشن عضو انجمن جامعه شناسی ایران در این باره می‌گوید: زیبایی ظاهری با جلوه‌های مختلف و متنوع یکی از ارزش‌های مهم اجتماعی در همه جای دنیا به شمار می‌آید و در تعاملات اجتماعی تأکید زیادی بر آن می‌شود به شکلی که نبود مدیریت بر بدن و یا محرومیت فرد از زیبایی به‌طور ضمنی ممکن است باعث طرد اجتماعی فرد شود که تسری و پیامد این افکار قالبی از منظر روانشناختی شخص را دچار انزوا، پریشانی و ناکامی می‌کند. زیرا هر چقدر فاصله وضعیت موجود چهره با وضعیت مطلوب و آرمانی بیشتر باشد شخص دچار اختلالات روانی شده و اعتماد به نفس خود را از دست می‌دهد بر این مبنا جوان امروز تمامی تلاش خود را به کار می‌گیرد تا متمایز و پسندیده تر در جامعه ظاهر شود.
به گفته او نکته در خور توجه این است که جامعه ایران در حال گذار از دوران سنتی به مدرن است و این تغییرات جدی، ماهیت الگوهای مدیریت بر بدن را به‌وجود آورده است در واقع عوامل اجتماعی و فرهنگی در جامعه از متغیرهایی است که در شکل‌گیری تصوری آرمانی از بدن تأثیرگذار است زیرا افراد در دوران جدید به علت شناخت‌های سطحی و گذری، ناگزیر برمبنای وضعیت ظاهری شان مورد قضاوت و انتخاب قرار می‌گیرند.
آب روشن در ادامه می‌افزاید: در جامعه ما نیز شکل طبیعی بدن نه تنها از تأثیر پذیری مدرنیته بی‌نصیب نمانده است بلکه رکورددار بالاترین عمل‌های زیبایی در جهان شده است که این الگوی رفتاری جمعی معیاری برای بازنمایی وضعیت اجتماعی و فرهنگی جامعه است. در واقع افراد می‌کوشند که فرم طبیعی بدن خود را به شکل پذیرفته شده اجتماعی تغییر دهند چرا که از منظرافراد جامعه، زیبایی ظاهری با ویژگی‌های شخصیتی شایسته و مطلوب رابطه معنا داری دارد به‌عبارتی چهره زیبا، به نشان از شخصیت زیبا تعبیر می‌شود. گفتنی است کسانی که باورهای سنتی زیبا شناختی دارند تصویری کاملاً پسندیده از ظاهر خود دارند و بر عکس کسانی که‌اندیشه‌های مدرن را درسر می‌پرورانند تصویری غیر قابل تحمل از فرم بدن خود دارند.
او در پایان ادامه می‌دهد: با توجه به الگوهای پذیرفته شده مدرن، فرم بدن بایستی لاغر، متناسب و جوان به نظر برسد که در جامعه ما به‌علت باورهای فرهنگی و عرفی این‌گونه خصوصیت‌ها کمتر قابل عرضه در حوزه عمومی است که جوانان و دختران در واکنش، به جراحی‌های مختلف بدن بخصوص جراحی بینی و صورت برای تأثیر گذاری بیشتر روی آورده‌اند چون با توجه به شرایط اجتماعی و فرهنگی در جامعه ایران تنها عضوی از بدن که امکان و قابلیت عرضه در حوزه عمومی را دارد قرص صورت افراد است که شخص می‌تواند بیشترین تغییرات را در آن اعمال کند که زیبا و پسندیده تر‌جلوه کند.
نویسنده: مهسا قوی‌قلب