شفقنا – دانشمندان یک روش درمانی مبتنی بر نانوذرات توسعه دادهاند که بهجای صرفاً از بین بردن پلاکهای موجود در بافت مغز، «سد خونی-مغزی» آسیبدیده را ترمیم کرده و توانایی مغز برای پاکسازی پروتئین سمی بتا-آمیلوئید را بازمیگرداند. این رویکرد، زوال عقل در موشهای مسن را به طور قابل توجهی معکوس کرد.
به گزارش سرویس ترجمه شفقنا، تیمی از دانشمندان، از جمله محققانی از مؤسسه مهندسی زیستی کاتالونیا (IBEC) اسپانیا و بیمارستان غرب چین، داروهای زیستفعال «فوقمولکولی» بر پایه نانوذرات ساختند. تمرکز اصلی این درمان، ترمیم سد خونی-مغزی است.
سد خونی-مغزی به عنوان یک دروازه مهم عمل میکند و از مغز در برابر مواد مضر و سموم محافظت میکند. در بیماری آلزایمر، این سد ضعیف میشود و توانایی طبیعی مغز برای پاکسازی پروتئین بتا-آمیلوئید (پروتئینی که تجمع آن باعث آسیب مغز میشود) مختل میگردد.
رویکرد جدید دقیقاً این فرآیند را هدف قرار میدهد:
تعمیر مسیر پاکسازی: نانوذرات با تقلید از فرآیندهای طبیعی که توسط آلزایمر مختل میشوند، توانایی عروق مغزی را برای انتقال پروتئین بتا-آمیلوئید از مغز به جریان خون و دفع آن بازسازی میکنند.
بازیابی تعادل: این عمل باعث میشود سطح پروتئینهای مضر کاهش یابد و سیستم عروقی مغز تقویت شود. محققان میگویند این کار مانند یک مکانیسم بازخورد عمل میکند که مسیر پاکسازی را به سطح عادی بازمیگرداند.
نتایج آزمایشها روی موشهایی که مقادیر زیادی بتا-آمیلوئید تولید میکردند و کاهش شناختی مشابه آلزایمر داشتند، چشمگیر بود:
کاهش سریع پروتئین: تنها یک ساعت پس از تزریق نانوذرات، میزان پروتئین بتا-آمیلوئید در مغز موشها ۵۰ تا ۶۰ درصد کاهش یافت.
بهبود شناختی بزرگ: یک موش که از نظر سنی معادل یک انسان ۹۰ ساله بود، شش ماه پس از درمان، رفتاری مشابه با یک موش سالم را نشان داد؛ یعنی زوال عقل در آن معکوس شد.
محققان انجمن آلزایمر هشدار دادهاند که با وجود امیدبخش بودن نتایج در مدلهای حیوانی، هنوز راه درازی تا اثبات ایمنی و کارآیی این فناوری در انسانها باقی مانده است.
این خبر را اینجا ببینید.
