شفقنا- الاخبار نوشت: پس از طفرهرویها و تعللهای مکرر که دولت جدید سوریه در قبال روابط با لبنان در پیش گرفته بود، عربستان سعودی موفق شد دیداری برای اسعد الشیبانی وزیر خارجه دولت سوریه در بیروت ترتیب دهد؛ دیداری که از چارچوب «روابط عمومی» فراتر نرفت.
به گزارش شفقنا، الاخبار با اشاره به این موضوع در مطلبی آورده است: الشیبانی با ژنرال جوزف عون (فرمانده ارتش) رئیس جمهور و نواف سلام نخستوزیر و سپس یوسف رجی با وزیر خارجه لبنان، دیدار کرد.
عدم دیدار وزیر خارجه سوریه به نبیه بری
نکته قابل توجه اینکه وزیر سوری هیچگونه درخواستی برای ملاقات با نبیه بری، رئیس مجلس نمایندگان لبنان، ارائه نداد؛ اقدامی که بهعنوان پیامی تعبیر شد مبنی بر اینکه «صفحه جدیدی که سوریها در روابط با لبنان گشودهاند، شامل جناح شیعی کشور نمیشود.» برخی حتی این سؤال را مطرح کردند: «چه چیزهایی در حال پختوپز است که نمیخواهند رئیس بری از آنها باخبر شود؟»
این دیدار در شرایطی صورت گرفت که روابط لبنان و سوریه وارد مرحلهای از رکود و ناراحتی متقابل شده بود. در همین حال، عربستان تلاش دارد موفقیتهای خود را در دو عرصه سوریه و لبنان نشان داده و توانایی خود را در مدیریت پروندههای پیچیده اثبات کند، و نیز از خلأ ناشی از عقبنشینی ایران استفاده کرده و مانع از بازگشت نفوذ ایران و حزبالله در این دو کشور شود.
الاخبار در ادامه این مطلب با اشاره به اینکه سفر دیروز الشیبانی، نخستین سفر رسمی یک مقام بلندپایه سوری طی ۱۰ ماه گذشته به لبنان بود، در ادامه نوشت: عربستان برای کاهش تنش میان دو کشور و حل پروندههای پیچیده، از جمله درگیریهای مرزی بهار گذشته، نقش فعالی ایفا کرده و دیدارهایی میان وزیر دفاع لبنان میشل منسی و همتای سوریاش مرهف ابو قصرة در عربستان ترتیب داده بود. همچنین دیدارهایی میان ژنرال طونی قهوجی رئیس دستگاه اطلاعاتی لبنان، ژنرال، و حسین سلامه، رئیس اطلاعات سوریه، برگزار شده است.
در حالی که تمرکز اصلی سوریه بر تحویل گرفتن زندانیان سوری در زندانهای لبنان است—بهویژه اعضای گروههایی که در لبنان بهعنوان تروریستی شناخته میشوند و در عملیاتهای مسلحانه دست داشتهاند—لبنان نیز در مقابل، خواهان حل بحرانهای دیرینهای چون آوارگان، مرزها، و همچنین دریافت اطلاعات از دستگاههای امنیتی سابق سوریه درباره ترورهای سیاسی و افراد مفقودشده لبنانی است؛ از جمله ترورهایی که حتی پس از خروج ارتش سوریه از لبنان نیز ادامه داشت.
پرونده پیچیده لبنان و سوریه و دخالت های عربستان
اما دولت جدید سوریه بهدلیل نداشتن اسناد و اطلاعات لازم و حتی ناآگاهی بسیاری از مقامات جدید از اسامی قربانیان، قادر به پاسخگویی به این خواستهها نیست. در لبنان نیز، با وجود فشارهای عربستان و همکاری با دولت جدید سوریه، مسئله آزادی افراد متهم به تروریسم (لبنانی، سوری یا خارجی) که در کشتار غیرنظامیان و نظامیان لبنانی دست داشتهاند، ابعاد حقوقی و سیاسی بسیار پیچیدهای دارد.
در بهترین حالت، لبنان تنها میتواند عفو یا تحویل افراد غیرمحکوم یا بدون شاکی خصوصی را توجیه کند، در حالی که بیشتر کسانی که سوریه خواهان آزادی آنهاست، شامل این شرایط نمیشوند.
این مطالبات متقابلِ سطح بالا، که هر طرف طرف دیگر را متهم به «سنگاندازی» میکند، باعث شد عربستان بار دیگر مداخله کند و به دولت سوریه فشار بیاورد تا از شدت خواستههایش در خصوص زندانیان بکاهد. تصمیم نهایی برای سفر الشیبانی به بیروت، پس از سفر اخیر او به عربستان و بحث با مقامات سعودی و وزیر دفاع لبنان اتخاذ شد.
عربستان حتی حمایت لجستیکی نیز ارائه داد و هواپیمایی اختصاصی برای انتقال هیئت سوری به بیروت فراهم کرد. این هیئت شامل الشیبانی، مظهر لوئیس، وزیر دادگستری، حسین سلامه رئیس اطلاعات و معاون وزیر کشور عبدالقادر طحان بود. روز قبل نیز تیمی از اداره تشریفات برای آمادهسازی مقدمات سفر وارد بیروت شده بود.
نکته قابلتأمل اینکه هیئت سوری در خواست ملاقات با رئیس مجلس (نبیه بری) را نداشت. نخستین توقف آنها در وزارت خارجه لبنان بود، جایی که وزیر یوسف رَجّی بهصورت نمادین پایان کار «شورای عالی لبنان–سوریه» را اعلام کرد؛ خبری که الشیبانی در دیدار کوتاه به او داد و وعده «فعالسازی روابط دیپلماتیک» را نیز داد.
استقبال گرم و پرمجامله نخستوزیر نواف سلام نیز مشهود بود؛ جلسهای کوتاه و سپس صرف ناهار با حضور وزرای سابق طارق متری و عادل نصار. اما نکته تعیینکننده در سخنان رئیسجمهور ژنرال جوزف عون هنگام پذیرایی از هیئت سوری بود، جایی که گفت: «تعلیق فعالیت شورای عالی لبنان–سوریه مستلزم فعالسازی روابط دیپلماتیک است. در این چارچوب، منتظر تعیین سفیر جدید سوریه در لبنان هستیم تا همه امور از طریق سفارتها پیگیری شود.»
او تأکید کرد که «توسعه روابط دوجانبه نیازمند تشکیل کمیتههای مشترک برای بررسی همه پروندههای معلق است، بهویژه توافقاتی که میان دو کشور وجود دارد و نیاز به بازنگری دارند. مسیر ما طولانی است و اگر نیتها پاک باشد، منافع دو ملت بر همه چیز مقدم است و راهی جز توافق وجود ندارد.» عون همچنین دعوت الشیبانی از رئیسجمهور موقت سوریه احمد الشرع برای سفر به دمشق را با دعوت متقابل از الشرع برای سفر به بیروت پاسخ داد.
سفر الشیبانی؛ نمایشی برای راضی کردن سعودی ها
این سفر نمایشی برای راضی کردن سعودیها، بیش از هر چیز اختلاف اولویتها و دیدگاهها را آشکار کرد. همچنین، ضعف ساختاری و رفتار منفی دولت جدید سوریه نسبت به لبنان را نمایان ساخت.
نزدیک بود اوضاع دیروز از کنترل خارج شود؛ تنشی در فرودگاه بیروت رخ داد زمانی که تیم حفاظتی هیئت سوری از همکاری با امنیت فرودگاه و ارائه اطلاعات درباره تسلیحات خود خودداری کرد. این تیم شامل بیش از ۲۰ فرد مسلح بود، در حالی که طبق معمول تنها ۴ محافظ مسلح مجاز هستند. گرچه این حضور با اجازه تشریفات وزارت خارجه لبنان صورت گرفته بود، اما نیروهای امنیت فرودگاه بر اجرای رویههای معمول پافشاری کردند و در نهایت، نیروهای سوری پس از تعلل فراوان مجبور به تمکین شدند.
نمایش قدرت تیم امنیتی به همینجا ختم نشد؛ آنان با سلاح در اطراف وزارت خارجه مستقر شدند که با دخالت گشتی ارتش لبنان مواجه شدند و مجبور شدند در خودروها باقی بمانند.
رفتارهای بینظم این تیم حتی در بازگشت به فرودگاه نیز ادامه یافت. هنگام خروج، آنها مجدداً از اجرای رویههای امنیتی خودداری کردند و با یکی از مأموران امنیتی فرودگاه درگیر شدند و او را هل دادند. این اتفاق با دخالت یک افسر ارشد مواجه شد که با تهدید به بازداشت تیم امنیتی، آنها را مجبور به پیروی از دستورات امنیتی کرد.
تمام این حوادث در حالی رخ داد که نه یوسف رجی وزیر خارجه لبنان، و نه الشیبانی، هیچگونه دخالتی نکردند. از فرودگاه تا گذرگاه المصنع، کاروان سوری با خودروهایی وارد لبنان شد که بر خلاف هشدارهای پیشین مقامات لبنانی، فاقد پلاک رسمی بودند. این موضوع باعث شد نیروهای امنیت عمومی لبنان کاروان را از المصنع تا فرودگاه همراهی کنند.
متن مطلب در الاخبار
