شفقنا- تابستان که تمام میشود دغدغه شش ماه دوم سال را دارند. باید با سوز سرما سر کنند و سختی کار را به جان بخرند تا کار را پیش ببرند. چرخ زندگی آنها به سختی میچرخد، نه بیمه دارند و نه دستمزد عادلانه میگیرند. سفره زندگی کارگران فصلی به شرایط آب و هوایی گره خورده ولی برای بقای سفرههای مردم تلاش میکنند. با وجود آنکه کمتر سخن از آنها به میان میآید اما نقش حیاتی و مهمی در تأمین نیازهای اقتصادی کشور و مایحتاج مردم دارند.
به گزارش شفقنا از ایسنا، علیرغم آنکه کارشناسان تاکید دارند که وجود مشاغل فصلی بخشی از مشکل بیکاری در کشور را برطرف میکند اما ناپایداری این دسته مشاغل و محدود شدن آنها به فصول خاصی از سال موجب بروز مشکلات دیگری برای کارگران فصلی و شاغلان فعالیتهای موقت ایجاد میکند.
کسب و کارهای فصلی به فعالیتهایی نظیر ماهیگیری، صیادی، کشاورزی، برنجکوبی، پنبه پاککنی و کار در پروژههای ساختمانی و عمرانی گفته میشود که بنا به ماهیت خود در مقطعی مشخص و معین از سال انجام میشود و کسانی که به کار در چنین فعالیتهایی مشغولند را کارگر فصلی میگویند.
بر اساس ماده ۷ قانون کار، مشاغل فصلی به فعالیتهایی اطلاق میشود که در بخشی از سال و به دلایل طبیعی، اقتصادی یا شرایط کاری انجام میگیرند. این نوع کارها در سایر فصول سال تعطیل یا غیرقابل انجام هستند مثل برداشت محصول، کار در کارخانههای تولید رب و قند و مشاغل مرتبط با گردشگری.
در مشاغل فصلی انواع قراردادهای کار اعم از موقت، دائم و معین منعقد میشود و نوع قرارداد کار هیچ ارتباطی با فصلی بودن یا نبودن کار ندارد. کارفرما موظف است در قرارداد کارگر فصلی، شرایط کار، مدت قرارداد و جزئیات حقوق و مزایا را به صورت شفاف ذکر کند.
بیشترین تعداد کارگران فصلی در مشاغل مربوط به حوزه کشاورزی و ساختمانی مشغول کار هستند. آنها به طور معمول در ۶ ماهه اول سال که فصل صید، ساخت و ساز و تولید و برداشت محصول است کار میکنند و با پایان یافتن آن دست از کار میکشند و عملا بیکار میشوند.
در حال حاضر قالیشوییها، خشکشوییها، قهوهخانهها، باغداری، کشاورزی، هتلداری، عایقکاری پشتبامها و استخرها و پیستهای اسکی در زمره مشاغل فصلی قرار دارند و تغییرات آب و هوایی رونق خاصی به آنها میدهد. کارگران فصلی ممکن است شامل افراد محلی، مهاجران یا حتی دانشجویانی باشند که به دنبال درآمد موقت یا شغل پارهوقت هستند.
حمید حاج اسماعیلی ـ فعال حوزه کار در گفتوگو با ایسنا، وجود کارگران فصلی را یکی از ارکان حیاتی اقتصاد دانسته و میگوید: بسیاری از کارگران فصلی در بخشهای خدماتی، گردشگری، کشاورزی و ساختمانی مشغول کار هستند و همانند دیگر کارگران از حقوق و مزایای قانونی برخوردارند. متاسفانه در گذشته بسیاری از کارگران فصلی بدون قرارداد و بیمه به خدمت گرفته میشدند و هنوز هم این قشر از امنیت شغلی مناسب برخوردار نیستند در حالی که در قانون کار صراحتا اعلام شده که همه کارگران از جمله فصلی باید حقوق و مزایای قانونی دریافت کنند.
وی ادامه داد: کارگران فصلی مشمول قانون تأمین اجتماعی هستند و باید در مدت اشتغال بیمه شوند. سابقه بیمه این نوع کارگران بر اساس روزهای کاری ثبت میشود و اگر کارگر در فصلهای مختلف برای یک کارفرما کار کند، سوابق بیمهای او تجمیع میشود. در بحث پرداخت پاداش و عیدی هم معمولا بر اساس تعداد روزهای کار، عیدی و پاداش کارگر فصلی محاسبه میشود. کارگران فصلی حق دارند در زمان کار خود از مرخصی استحقاقی استفاده کنند و در قانون حمایتهای لازم برای آنها دیده شده است.
طبق قانون، ساعات کار کارگران فصلی مطابق با مقررات کلی قانون کار یعنی ۸ ساعت در روز یا ۴۴ ساعت در هفته است مگر اینکه توافق دیگری در قرارداد بین کارگر و کارفرما ذکر شده باشد.
به اعتقاد کارشناسان، کار فصلی نوعی اشتغال است که در دورههای خاصی از سال و بر اساس نیازهای فصلی یا شرایط ویژه انجام میشود. این نوع کارها به طور معمول در صنایعی مانند کشاورزی، گردشگری، حملونقل و خردهفروشی رایج است. ویژگی بارز کار فصلی، وابستگی آن به تغییرات آبوهوایی، مناسبتها یا چرخههای اقتصادی است. کار فصلی میتواند توسط کارفرمایان برای مدیریت نوسانات تقاضا استفاده شود؛ با این حال عدم ثبات و مزایای شغلی از چالشهای این نوع اشتغال است.
کارگران فصلی ممکن است شامل افراد محلی، مهاجران یا حتی دانشجویانی باشند که به دنبال درآمد موقت یا شغل پارهوقت هستند. همه کارگران فصلی مانند کارگران دیگر حق برخورداری از حقوق پایه و دستمزد عادلانه، شرایط ایمن کار و بیمههای اجتماعی و درمانی را دارند.
حقوق پایه
کارگران فصلی باید حداقل دستمزد تعیینشده توسط قانون کار را دریافت کنند.این دستمزد ممکن است با توجه به منطقه جغرافیایی و نوع فعالیت متغیر باشد.
ساعات کاری
طبق قوانین کار، ساعات کاری کارگران فصلی باید در قرارداد مشخص شده و قابل پیگیری باشد. کارگران باید از استراحتها و مرخصیهای قانونی بهرهمند شوند.
بیمه تأمین اجتماعی
دسترسی به خدمات بیمه و تأمین اجتماعی یکی از حقوق اساسی کارگران فصلی است. کارفرمایان باید طبق قوانین مربوطه،کارگران خود را تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرار دهند.
شرایط ایمنی و بهداشت محیط کار
کارگران فصلی باید در محیطهای ایمن و بهداشتی کار کنند.کارفرمایان موظفند شرایط مناسب برای حفاظت از سلامت کارگران را تامین کنند.
به گزارش ایسنا، علیرغم آنکه بسیاری از کارشناسان بر این باورند که وجود مشاغل فصلی تا حدی بخشی از مشکل بیکاری در کشور را برطرف میکند، اما حقیقت آن است که ناپایداری این دسته مشاغل و محدود شدن آنها به فصول خاصی از سال، زمینه بروز مشکلات دیگر از جمله عدم ثبات شغلی را برای شاغلان فعالیتهای موقت ایجاد میکند.
کارگران فصلی افرادی هستند که برای دورههای کوتاهمدت و در زمانهای مشخصی از سال، معمولا بر اساس نیازهای فصلی صنایع مختلف استخدام و به کار گرفته میشوند. در قانون کار تمام حمایتهای لازم برای کارگران فصلی دیده شده است و کارفرمایان موظفند دستمزد و حقوق کارگران فصلی را طبق قانون کار پرداخت و نسبت به برقراری بیمه تامین اجتماعی آنها اقدام کنند.
