شفقنا- استاد گروه جغرافیا دانشگاه فردوسی مشهد گفت: شرایط جوی حاکم در مقیاس جهانی حکایت از آن دارد که در منطقه خاورمیانه و به تبع آن ایران در فصل پاییز روند خشکسالی و کاهش بارندگیها ادامه دارد.
عباس مفیدی در گفت و گو با ایرنا با اشاره به چشمانداز بارش کشور در فصل پاییز ۱۴۰۴ و نگرانیهای ناشی از کاهش بارشها افزود: بخش بزرگی از منطقه خاورمیانه و ایران، در چند سال گذشته یک دوره خشکسالی طولانی را سپری کرده و متاسفانه در سال آبی گذشته نیز بنا بر گزارش سازمان هواشناسی کشور، ایران کمبود بارشی بیش از ۴۰ درصد را در مقایسه با نرمال اقلیم خود تجربه کرده است.
وی اضافه کرد: این وضعیت موجب شده تا شرایط نگران کنندهای از نظر تامین منابع آب در کشور ایجاد شود به طوری که، وزارت نیرو و مدیران بخش آب کشور، منابع آب در دسترس برای برخی از کلانشهرها همچون تهران و مشهد را تا پایان آبان ماه کم برآورد کردهاند.
این اقلیمشناس و عضو هیاتعلمی دانشگاه فردوسی مشهد اظهار کرد: بررسی برونداد بارش در مدلهای پیشبینی برای فصل پاییز و ابتدای زمستان ۱۴۰۴ متاسفانه از بارش پایینتر از نرمال در خاورمیانه حکایت دارد.
مفیدی ادامه داد: تقریبا تمام مدلهای پیشبینی فصلی از مراکز مختلف جهان، نشاندهنده تداوم خشکسالی در فصل پاییز در گستره وسیعی از ترکیه و شرق مدیترانه تا آسیای مرکزی است.
وی گفت: بنابر پیشبینیها، بخش شمالی منطقه بیش از بخشهای جنوبی در معرض این خشکسالیها قرار دارد، در این میان، ایران بهویژه بخشهای شرق و شمال شرقی آن، همراه با افغانستان و بخشهایی از آسیای مرکزی از بالاترین احتمال وقوع خشکسالی برخوردارند.
استاد گروه جغرافیا دانشگاه فردوسی مشهد افزود: در تحلیل اقلیمی علت وقوع این کم بارشی در غرب آسیا، میتوان به شرایط دمای سطح آب در بخشهای شرقی و میانی مناطق استوایی اقیانوس آرام طی ماههای گذشته و چند ماه آینده اشاره کرد.
مفیدی اضافه کرد: دمای سطح آب در منطقه یادشده از گذشته های دور به عنوان یک پیشبین اقلیمی برای مطالعه تغییرات جوی در مقیاس فصلی مورد استناد بوده و بر اساس برونداد تمام مدلهای پیشبینی، این منطقه از اقیانوس آرام طی فصل پاییز ۲۰۲۵ (پاییز ۱۴۰۴) و ابتدای زمستان ۲۰۲۶ (ماههای آذر و دی ماه ۱۴۰۴) دمای پایینتر از نرمال را تجربه خواهد کرد.
وی اظهار کرد: این وضعیت دمایی که به پدیده «لانینا – La Nina» معروف است، در ادوار گذشته با وقوع خشکسالی و کاهش بارش در خاورمیانه همراه بوده و در واقع، به همین علت، مدلهای پیشبینی پاییز خشک و کم بارشی را برای خاورمیانه شبیه سازی کرده است.
این اقلیم شناس ادامه داد: بر اساس پیش بینیها، بیشترین بی هنجاری منفی دمای سطح آب در منطقه یادشده در طول ماه های پاییز ۲۰۲۵ و اوایل زمستان ۲۰۲۶ به وقوع خواهد پیوست به گونه ای که در فصل پاییز شاهد شکل یری پدیده «لانینا» در اقیانوس ارام خواهیم بود.
مفیدی گفت: نتیجه این کم بارشی با در نظر گرفتن خشکسالی های مکرر گذشته و چالشهای موجود در مدیریت منابع آب در سال جاری، شرایط موجود را بسیار نگرانکننده میکند.
