شفقنا رسانه- معاون سردبیر روزنامه ایران می گوید: آشنایی به اصول روزنامه نگاری و چارچوب های خبرنویسی، اهمیت خبر، رعایت اصول اخلاقی در تدوین خبر، اشراف و توجه به بحث سرعت و دقت و… از اصول پایه ای روزنامه نگاری هستند که هر خبرنگاری باید به صورت آکادمیک یا تجربی آن ها را آموزش ببیند. علاوه بر آن با توجه به نیاز روز تسلط به ابزارهای شبکه های اجتماعی هم مسئله مهمی است که روزنامه نگاران جوان باید به آن توجه داشته باشند.
ابراهیم بهشتی، معاون سردبیر روزنامه ایران، درباره مهم ترین مهارت های لازم برای خبرنگاران امروزی به شفقنا رسانه می گوید: قبل از پرداختن به مهارت های خبرنگاران باید یادآوری کنم که مهمترین ویژگی ورود خبرنگاران به این عرصه انگیزه است. با توجه به اوضاع نه چندان خوشایند روزنامه نگاری در ایران فکر می کنم انگیزه، مسئله مهمی است که اگر وجود نداشته باشد چه بسا داشتن مهارت ها هم کمکی به حال روزنامه نگار و روزنامه نگاری نخواهد کرد. کما اینکه در حال حاضر با این مسئله مواجه هستیم که خیلی از روزنامه نگاران بعد از چندین سال کار، این شغل را رها می کنند و به فکر گزینه های بهتری هستند. روزنامه نگاری هم همانند همه حرفه های دیگر چارچوب هایی برای کار خودش دارد. قاعدتاً آموزش های روزنامه نگاری و کسب تجربه به مرور زمان می تواند خبرنگار را تبدیل به یک خبرنگار حرفه ای کند. اگر از مهارت های روزنامه نگاری کلاسیک فاکتور بگیرم به اقتضاء کیفیت روزنامه نگاری آنلاین طبیعتاً خبرنگاران باید آموزش هایی فراتر از مهارت های روزنامه نگاری کلاسیک را ببینند.
او می گوید: روزنامه نگاری آنلاین هم نوعی روزنامه نگاری است و باعث نمی شود که چون فرد صرفاً مسلط به ابزارهای اینترنتی است، خبرنگار خوبی هم محسوب می شود و می تواند چارچوب کار حرفه ای روزنامه نگاری متعارف را نادیده بگیرد.
بهشتی ادامه می دهد: آشنایی به اصول روزنامه نگاری و چارچوب های خبرنویسی، اهمیت خبر، رعایت اصول اخلاقی در تدوین خبر، اشراف و توجه به بحث سرعت و دقت و… از اصول پایه ای روزنامه نگاری هستند که هر خبرنگاری باید به صورت آکادمیک یا تجربی آن ها را آموزش ببیند. علاوه بر آن با توجه به نیاز روز تسلط به ابزارهای شبکه های اجتماعی هم مسئله مهمی است که روزنامه نگاران جوان باید به آن توجه داشته باشند.
او با اشاره به لزوم تقویت مهارتهای نوشتاری و ویرایشی در روزنامه نگاران جوان می گوید: خبرنگاران باید به ادبیات و ویرایش ادبی و کیفیت نوشتاری اشراف داشته باشند. اگرچه دستورالعمل های آموزشی یا کتابچه هایی برای آموزش این مهارت ها وجود دارد با این حال خبرنگار باید به کمک مطالعاتی که از قبل داشته یا الان کسب می کند به سمت یادگیری و تسلط بر این مهارت ها برود.
با این اوصاف با توجه به پیشرفت تکنولوژی ها، روزنامه نگاران جوان نیازمند چه مهارت هایی هستند؟ بهشتی پاسخ می دهد: عنصر متمایز کننده رسانه های آنلاین و مکتوب بحث سرعت انتشار اخبار است که خبرنگار باید از شناخت کافی برای استفاده از ابزارهای جدی تکنولوژیکی برخوردار باشد تا بتواند با سرعت بیشتری در عرصه اطلاع رسانی فعالیت کند. با توجه به ویژگی شبکه های اجتماعی و رسانه های آنلاین مهمتر از سرعت، تسلط بر خلاصه نویسی است تا بتوان اصل خبر را به مخاطب منتقل کرد. لذا در مجموع به اقتضاء کار خبرنگار و نوع سوژه، نیاز به مهارت های مختلف وجود دارد. به عنوان نمونه شاید بخواهید که خبر را در قالب یک ویدئو یا کلیپ منتشر کنید که در این صورت نیاز به تسلط بر برنامه های ساخت ویدئو، ادیت عکس، انتخاب نریشن و تصاویر مناسب و … وجود دارد.
با این اوصاف چگونه میتوان روزنامهنگاران جوان را به تحقیق و جمعآوری اطلاعات دقیق تشویق کرد؟ معاون سردبیر روزنامه ایران پاسخ می دهد: متاسفانه خیلی شاهد روزنامه نگاری تحقیقی در کشور نیستیم و خیلی کارهای خوبی نمی بینیم. مهمترین نکته در روزنامه نگاری تحقیقی سوژه یابی درست است. اینکه ناظر بر چه نیازهایی سراغ یک سوژه تحقیقی برویم. لذا تسلط بر سوژه یابی می تواند در تهیه گزارش های تحقیقی هم کمک کننده باشد. این توقع وجود دارد که گزارش تحقیقی شسته رفته تر و دارای منابع معتبرتری باشد. از طرفی کار تحقیقی نیاز به صبر و بودجه بیشتری است و نمی توان از خبرنگار توقع داشت یک روزه کاری تحقیقی ارائه دهد. علاوه بر آن خبرنگاران باید از اینکه سوژه های تحقیقی خود را براساس سلیقه های سیاسی شخصی شان پیش ببرند، پرهیز کنند. لذا باید به مرور این نکات را به خبرنگاران تازه کار آموزش داد. می توان نمونه کارهای استانداردی را در اختیار خبرنگاران قرار دهیم تا به نوعی متوجه موارد آموزشی باشند.
بهشتی در ادامه به بیان توصیه هایی برای روزنامه نگاران جوان می پردازد تا بتوانند مهارتهای خود را بهبود بخشند و در حرفه خود موفق شوند. او می گوید: روزنامه نگاری یک حرفه است و همانند خیلی از حرفه های دیگر چارچوب و اصولی دارد که فرد باید آن را رعایت کند. لذا افراد تازه کار اگر شناخت اولیه از این حرفه داشته باشند چه بسا در ادامه مسیر کمک کننده تر است تا بتوانند روزنامه نگار حرفه ای شوند و با وجود مشقت ها این حرفه را رها نکنند. روزنامه نگاری یک کار حرفه ای است و اگر کسی از سر بیکاری یا تفنن بخواهد وارد این حوزه شود قاعدتاً موفق نخواهد بود.
