شفقنا- پدیده ماه گرفتگی کلی فردا یکشنبه 16 شهریورماه در ایران رخ خواهد داد و در سراسر کشور قابل رویت است. خسوف از جمله مواردی است که خواندن نماز آیات بر بالغین و مکلفین واجب است.
فتاوای مرحوم آیت الله العظمی صانعی در زمینه خواندن نماز آیات را از نظر می گذرانید:
نماز آيات به واسطه چهار چيز واجب مى شود: 1. گرفتن خورشيد; 2. گرفتن ماه، اگرچه مقدار كمى از آنها گرفته شود و كسى هم از آن نترسد; 3. زلزله، اگرچه كسى هم نترسد; 4. رعد و برق و بادهاى سياه و سرخ و مانند اينها، در صورتى كه بيشتر مردم بترسند و نيز بنا بر احتياط واجب، بايد براى حوادث وحشتناك زمينى مانند شكافتن و فرورفتن زمين در صورتى كه بيشتر مردم بترسند نماز آيات بخوانند.
از وقتى كه خورشيد يا ماه شروع به گرفتن مى كند تا هنگامى كه هنوز همه آن باز نشده، انسان بايد نماز آيات را بخواند، و بنا بر احتياط مستحب، به قدرى تأخير نيندازد كه شروع به باز شدن كند.
اگر خواندن نماز آيات را به قدرى تأخير بيندازد كه خورشيد يا ماه شروع به باز شدن كند، بنا بر احتياط مستحب نيّت ادا و قضا نكند، ولى اگر بعد از باز شدن تمام آن، نماز بخواند بايد نيّت قضا نمايد.
اگر انسان به گفته كسانى كه از روى قاعده علمى وقت گرفتن خورشيد و ماه را مى دانند، اطمينان پيدا كند كه خورشيد يا ماه گرفته، بايد نماز آيات را بخواند، و نيز اگر بگويند فلان وقت خورشيد يا ماه مى گيرد و فلان مقدار طول مى كشد و انسان به گفته آنان اطمينان پيدا كند، بايد به حرف آنان عمل نمايد، مثلا اگر بگويند خورشيد فلان ساعت باز مى شود، بايد نماز را تا آن وقت به تأخير نيندازد.
اگر در حال حيض يا نفاسِ زن، خورشيد يا ماه بگيرد و تا آخر مدتى كه خورشيد يا ماه باز مى شوند در حال حيض يا نفاس باشد، نماز آيات بر او واجب نيست و قضا هم ندارند; همچنين اگر يكى ديگر از موجبات نماز آيات در آن حال اتفاق بيفتد مثل زلزله، نماز آيات بر او واجب نيست.
كسى بر حسب قرائن و اخبار منجّمين، يقين دارد كه امشب مثلاً ماه مى گيرد (به صورت قرص كامل)، آيا واجب است بيدار بماند تا نماز آياتش قضا نشود يا مى تواند بخوابد؟ ج ـ سزاوار است كه اگر براى او مشقّتى ندارد نخوابد، ليكن اگر خوابيد، ظاهراً معصيّت نكرده است.
