شفقنا- حجت الاسلام والمسلمین هادی سروش در یادداشتی اینگونه آورده است: «ترجمه کتاب مقدمه ای بر علوم قرآن به تازگی توسط بوستان کتاب قم به چاپ رسید. نقطه عطف این نوشتار؛ مترجم این اثر قرآنی ، حجت الاسلام والمسلمین محمدباقر انصاری محلاتی است.
این کتاب در هشت بخش است؛
بخش اول با عنوان «قرآن و وحی» است.
بخش دوم با عنوان «انتقال وحی قرآنی» است که حاوی مطالبی پیرامون حفظ و انتقال شفاهی و انتقال متن مکتوب قرآن است.
بخش سوم در مورد نسخه های خطی قدیمی و چاپی قرآن با عنوان «قرآن به صورت خطی و چاپی» است.
بخش چهارم «فرم، زبان و سبک» که سخن از تقسیم بندی متن قرآن، زبان و سبک ادبی و محکمات و متشابهات است.
بخش پنجم با عنوان «درک متون» وحیهای مکی و مدنی، شأن نزول و ناسخ و منسوخ را دربردارد.
بخش ششم با عنوان «تفسیر متون» به تفسیر ادبی و ترجمههای قرآن پرداخته
و در بخش هفتم با عنوان «موضوعات دیگر» راجع به معجزه و علوم طبیعی و سخنانی از خاورشناسان دارد.
و آخرین بخش از کتاب مذکور با عنوان «قرائت و مطالعه قرآن» است.
مولف این کتاب احمد فون دِنفر است که یک شخصیت آلمانی و مسلمان است، اما چون کتاب بر اساس منابع و باورهای اهل سنت رقم خورده، مترجم محترم در پاورقی به تبیین زیبای باورهای شیعی در مباحث علوم قرآن پرداخته و از آن دفاع نموده است.
آنچه تا اینجا مطرح شد، بهانه ای بود برای معرفی شخصیت علمی و اجتماعی و دینی مترجم محترم جناب آقای انصاری محلاتی.
مهم در زندگی فکری ایشان، ارتباط فکری و درسی و مراودات خصوصی با شهید آیت الله بهشتی است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
استاد انصاری محلاتی، فرزند عالم ربانی مرحوم آیت الله میرزا حسن انصاری محلاتی است که وی از علماء حوزه قم در دهه ۲۰ بوده و در بین اعیان علماء حوزه مانند امام خمینی، آیت الله داماد، آیت الله گلپایگانی تا آیت الله فاضل لنکرانی و آیت الله صانعی و آیت الله شبیری زنجانی به چهره ای فوق العاده در علم و تقوا در سطح بالا شناخته شده بود، تا اینکه در سال ۱۳۷۷ به جوار رحمت الهیه شتافت.
آقای محمدباقر انصاری محلاتی در شرح زندگی خود در رابطه با مشقت های دوران زندگی پدر تصریح می کند؛ پدر در منزل استیجاری زندگی می کرد و در حالیکه شهریه روحانیون از ۶۰ تومان تجاوز نمی کرد ولی ایشان مبلغ ۷۵ تومان اجاره پرداخت می کرد و با توجه به نداشتن در آمدی دیگر و احتیاط در مصرف وجوهات؛ گاهی مجبور بودند از ما از شهریه ناچیزی که دریافت می کردیم قرض کنند! سفره ما بیشتر نان، پنیر و انگور بود و احیانا دوغ کشک که مادر می سائیدند بود. البته گاهی گوشت هم از قصابی نزدیک منزل می گرفتیم و برای بعضی از وعده های غذائی نان و گوشت تهیه می شد.
آقای انصاری محلاتی دوران تحصیل در علوم دینی در دوره ادبیات و سطح فقه و اصول را در محضر درس پدر و آقایان فشارکی، زرندی، گرامی، شیخ حسین شب زنده دار و صلواتی و اشتهاردی و ستوده و فاضل لنکرانی و مشکینی به اتمام رساند، و سپس در یک دوره ۱۰ ساله به درس خارج پرداخته و از محضر آیات عظام؛ محقق داماد، گلپایگانی، میرزا هاشم آملی و منتظری و وحید خراسانی بهره مند شده و تقریرات دروس را بصورت مترتب تالیف نمود.
جناب حجت الاسلام و المسلمین انصاری محلاتی در فلسفه بصورت جدی تلاش علمی را با فراگیریِ متون حکمت مانند منظومه و اشارات و اسفار پی گیری نمود و از محضر حضرات ؛ استاد شهید مفتح و آیت الله جوادی آملی و آیت الله حسن زاده آملی استفاده وافر برد.
وی در دوران جوانی به آموزش زبان انگلیسی پرداخت و سپس زبان آلمانی را بصورت کامل آموخت و زبان روسی نیز فراگرفت.
در دهه ۵۰ با ارتباط با شهید آیت الله بهشتی و با توجه به تسلط به زبان، تاریخ الفلسفة األروبیة تألیف یوسف کرم و فلسفه هگل را از آیت الله بهشتی آموخت و سیر بحث های نوین دینی را با جلسات علمی با آن شهید بزرگوار ادامه داد و مقالات متعددی در مجلات شناخته شده حوزه قم منتشر نمود.
جناب آقای انصاری محلاتی در امور فرهنگی و دینی با آغاز انقلاب و مراجعت امام خمینی به ایران و قم در دفتر امام راحل در قم به ترجمه نامه های انگلیسی که به امام ارسال شده بود پرداخت، و سپس در تهران با وزارت ارشاد و سازمان تبلیغات در بخش فرهنگی امور خارجی همکاری نمود و روزنامه تهران تایمز تا مدتها اداره نمود تا اینکه دهه ۷۰ مسئول و امام جماعت مرکز اسلامی هامبورک آلمان شده و نزدیک یک دهه به عنوان یک مُبلغ قوی و متخلق در جهان غرب به ترویج مبانی دینی اشتغال داشت.
امروز این عالم فرهیخته و به روز، دست به قلم داشته و آثار متعددی را عرضه نموده که مهمترین آن ترجمه کامل قرآن به زبان آلمانی است که مراحل پایانی را برای چاپ پشت سر نهاده است.
با امید به سلامتی ایشان ، ادامه توفیقات علمی و فکری این شخصیت ارزنده و گمنام را خدا خواستاریم.»
