شفقنا- حجت الاسلام و المسلمین مسعود ادیب همزمان با آغاز ماه محرم ۱۴۴۷ در بخش پنجم از سلسله نوشتارهایی با عنوان «لکم فیّ اسوه» که در اختیار شفقنا قرار داد، بیان کرد:
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین و الصلاة و السلام علی سیدنا محمد و آله الطاهرین
السلام علیک یا اباعبدالله و علی الارواح التی حلت بفنائک و اناخت برحلک
حسین بن علی علیهماالسلام از دنیا زدگان و دین فروش روزگارش گلایه‌مند است، در منطق او که منطق قرآن است انسان مسئول است نه فقط در برابر رفتار خودش، که حتی در برابر آنچه در پیرامون او می‌گذرد.
آنگاه که با سپاه حرّ مواجه شد که برای اجبار او به تسلیم شدن به فرمان عبیدالله بن زیاد، راه را بر آن حضرت گرفته بودند، فرمود:
«أيُّهَا النّاسُ! إنَّ رَسولَ اللَّهِ صلى اللَّه عليه وآله قالَ: «مَن رَأى سُلطاناً جائِراً، مُستَحِلّاً لِحُرَم اللَّهِ، ناكِثاً لِعَهدِ اللَّهِ، مُخالِفاً لِسُنَّةِ رَسولِ اللَّهِ، يَعمَلُ في عِبادِ اللَّهِ بِالإِثمِ وَالعُدوانِ، فَلَم يُغَيِّر عَلَيهِ بِفِعلٍ ولا قَولٍ، كانَ حَقّاً عَلَى اللَّهِ أن يُدخِلَهُ مُدخَلَهُ»
ای مردم، پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود: هر مسلمانی با سلطان ستمگری مواجه شود که حرام خدا را حلال می‌کند و پیمان الهی را در هم می‌شکند و با سنت (و قانون) پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به مخالفت برخاسته و در میان بندگان خدا، راه گناه و دشمنی در پیش گرفته است، ولی او در مقابل چنین حاکمی، با عمل یا با گفتار، اظهار مخالفت نکند، بر خداوند است که این فرد (ساکت) را به جایگاه همان طغیانگر، (در آتش جهنم) داخل کند.
مسئولیت انسان از مهم‌ترین و ارزشمند‌ترین ویژگی های اوست که در قرآن کریم و سنت پیامبر خدا و خاندان پاکش بارها بر آن تاکید شده است و امت اسلامی به دلیل به رسمیت شناختن و پذیرش این مسئولیت بهترین گروه اجتماعی قلمداد شده‌اند:
كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ تَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ ……آل عمران:۱۱۰
امر به معروف و نهی از منکر مبتنی بر اختیار و مسئولیت متقابل افراد امت و جامعه اسلامی در برابر یکدیگر است:
وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ…….. توبه:۷۱
در بیان خاتم الانبیا صلوات الله علیه وآله همه افراد جامعه در برابر یکدیگر مسئول هستند:
کلکم راع و کلکم مسئول عن رعیته
همه باید مراعات کننده حال یکدیگر باشید و پاسخگوی در برابر این امر
در بیان مولی امیرالمومنین علیه السلام این مسئولیت نه تنها در برابر انسانها بلکه حتی در برابر زیست بوم و حیوانات هم دانسته شده است:
«إنّکم مسئولون حتّی عنِ البقاعِ و البهائم»
ریشه همه این تعهدات انسانی در همان سنگ بنای نخستین است که انسان برای ابدیت آفریده شده است.
قرآن کریم رهایی و رستگاری را نه در عناوین و رنگ‌ها و اعتبارات بلکه فقط در ایمان به خدا و آخرت و عمل صالح می داند:
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ الَّذِينَ هادُوا وَ النَّصارى وَ الصَّابِئِينَ مَنْ آمَنَ بِاللَّـهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ عَمِلَ صالِحاً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ. بقره ۶۲
ایمان به خدا یعنی فهم درست حقیقت جهان هستی که وابستگی مطلق آن به مبدا غنای محض است و ایمان به آخرت و عمل صالح یعنی رفتار مسئولانه و پاسخگو.
مومن راستین بیش از آنکه نگران پاسخگویی به حکومت و سلطه و قانون و افکار عمومی باشد، نگران پاسخگویی به جهان هستی و آفریدگار آن است که وجدان اخلاقی او، آن را نمایندگی می‌کند؛ البته مشروط بر اینکه میان خودش و آفریدگارش امور دیگری مانند قدرت، ثروت، شهوت، شهرت و…. را حائل نکرده باشد، اموری که در قالب پذیرش سلطان و متابعت عقل معاش و پیروی از افکار عمومی خود را می‌آرایند.
و چقدر وجدان های بیدار در پیرامون حسین کم بودند! چه خردمندانی که حسین را به متابعت سلطان دعوت می‌کردند و از او می‌خواستند مانند همگان باشد!
و حسین نه تنها باید بر آتش خرمن سوز سلطنت بنی امیه آب می‌ریخت بلکه باید بر سوختگی وجدان امت هم مرحمی می‌نهاد. اما او در این میان چیزی نداشت جز خون پاکش و معدود کسانی که او را فهمیده بودند.
