شفقنا- عضو هیئت علمی دانشگاه مفید با بیان اینکه قرآن به شدت با خرافات واردشده در ادیان پیشین برخورد کرده است، گفت: صرف علاقه به خاندان اهل بیت (ع) نباید چیزی را به شعائر دینی بیفزائیم چون جنبه تخریبی آن بیشتر از جنبه منفعت آن خواهد بود.اگر هر روز ببینیم که جامعه نسبت به مسائل اخلاقی و دینی کمرنگتر می شود به این معناست که رسالت خود را انجام ندادیم و فقط شعار دادیم.
حجت الاسلام والمسلمین سید ابوالفضل موسویان در گفت وگو با شفقنا اظهار داشت: حرکت امام حسین (ع) به چند دلیل مورد توجه است؛ دلیل اول اینکه خداوند متعال در غدیر خم با معرفی امام علی (ع) به عنوان جانشین پیامبر (ص)، امامت را ادامه راه نبوت قرار داد تا امامان معصوم پس از پیامبر(ص) ادامه دهندگان راستین راه نبوت باشند.
وی با اشاره به آیه «لَقَدْ کانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ» گفت: همانگونه که پیامبر اسوه هست، در مورد امامان هم این سخن رسول خدا (ص) را داریم که فرمود: «انّی تارِکٌ فیکُمُ الثَّقَلَینِ: کِتابَ اللِّٰهِ وَ عِترَتی اَهلَ بَیتی …» یعنی اینها اسوه هستند و باید به اینها توجه کنیم.
وی ادامه داد: مسئله مهمی که در کربلا اتفاق افتاد، «مظلومیت ویژه» ای بود که برای خاندان پیامبر (ص) اتفاق افتاد. شهادت امام حسین (ع) و 72 تن از یارانش و اسارت اهل بیت (ع) مصیبت بزرگی بود که در تاریخ اسلام اتفاق افتاد و این باید همواره مورد توجه باشد.
وی افزود: نکته مهمی که در تاریخ سیاسی اسلام وجود دارد و حتی مخالفان امامت به آن اذعان دارند، تبدیل خلافت به سلطنت بود. بنابراین این جریان، یک جریان حساسی در تاریخ اسلام است و باید همواره مورد توجه قرار گیرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه مفید بیان کرد: روش پیامبر (ص) و همه انبیای الهی این است که جامعه باید با اراده و اختیار خود راه را بپذیرد لذا هیچ حرکتی را از سوی ائمه (ع) و پیامبر(ص) نمی بینیم که بخواهند به زور مردم را بهشتی کنند. همه حرکتی که امام (ع) انجام دادند کاملا براساس اخلاق و روش آزادانه ای بوده که دیگران هم می توانستند مورد توجه قرار دهند و در تاریخ هم می تواند ماندگار باشد.
وی افزود: امام حسین (ع) همواره افراد را نصیحت می کردند و به آنها آگاهی های لازم را می دادند که حکومت اموی چه بلایی سر آنها می آورد اما الزامی برای دیگران به وجود نیاوردند. امام (ع) با برداشتن بیعت خود از اصحاب در شب عاشورا نشان دادند که برای آنها آزادی کامل قائل هستند. در جنگ هم هرگز آغازگر جنگ نبودند بلکه تلاش می کردند جنگ به تاخیر بیفتد. روز عاشورا هم لشکریان یزید جنگ را آغاز کردند. بنابراین امام (ع) تمام اصول اخلاقی را تا آخرین لحظه رعایت کردند و بارها حق مسلم خود را یادآوری کردند و فرمودند: «اگر مردم هم مرا نمی خواهند بگذارید به مدینه برگردم و به زندگی عادی خودم بپردازم». اما دشمن اجازه نداد. لذا این نهضت اگر ویژگی ممتازی بین مسلمانان پیدا کرده است، بخاطر مسائل اخلاقی و رعایت اصول اساسی اسلام است.
وی در همین زمینه به نمونه ای از رفتار اخلاقی امام حسین (ع) اشاره کرد و گفت: وقتی امام حسین (ع) از مکه به کوفه حرکت کردند، بسیاری از جمله عبدالله بن زبیر پیشنهادشان این بود که مکه را به عنوان سپر خود نگه دارید و از اینجا کار خود را پیش ببرید. ولی امام (ع) فرمود: «این را نمی خواهم چون حرمت مکه شکسته می شود». اتفاقی که بعدا عبدالله بن زبیر در مکه قیام کرد و موجب شد خانه خدا توسط سپاه یزید سنگسار شود و بی حرمتی به خانه خدا روا داشته شد. درحالیکه امام (ع) این اندازه هم راضی نبودند برای پیشبرد اهداف خود، استفاده ابزاری کند.
وی با بیان اینکه یکی از وظایف ما بزرگداشت شعائری الهی است که در قرآن هم به آن اشاره شده است، گفت: حرکت امام حسین (ع) باید زنده نگاه داشته شود و نباید اجازه داد این بزرگداشت حرکت سیدالشهدا (ع) کمرنگ و ترک شود. درعین حال باید این مسئله را توجه داشته باشیم که هدف امام حسین (ع) نباید مورد غفلت قرار بگیرد.
وی ادامه داد: زنده نگاه داشتن عاشورا و شعائر نباید صرف عزاداری و گریستن باشد بلکه باید موجب تداوم راه امام (ع) و یارانش در جلوگیری از بدعت ها به نام دین و پایداری و مقاومت در برابر ظل و ستم شود. یکی از اشکالاتی که در طول تاریخ اتفاق افتاد این بود که این شعائر را به ظاهر بسیاری حفظ می کردند اما در عمل همراه با ظلمه و افراد فاسد و ستمگر بودند یعنی کاملا مخالف مسیر و هدف امام، حرکت می کردند.
موسویان نسبت به ترویج شعائر خالی از محتوا در جامعه هشدار داد و افزود: اگر شعائر را پررنگ کنیم اما خالی از محتوا باشد خطر تفریط و تبدیل شدن به ضدّ خودش وجود دارد. علت اینکه بسیاری مخالفت می کنند با برخی کارها در عزاداری ها همین است که تصریح می کنند ما در برابر دین خدا دین دیگری ایجاد کردیم. از یکسو خداوند برای عمل ناصوابی مجازات تعیین کرده است اما می گوئیم اگر در عزای امام حسین شرکت کردی و خدمت ارائه دادی همه گناهان تو بخشیده می شود! درحالیکه هرگز چنین چیزی نیست و حتی امام حسین (ع) اجازه ندادند کسی که حقی بر گردن دارد در جرگه سپاهیانش قرار گیرد و می فرمودند: «کسی باید در سپاه من باشد که حقی از دیگری بر گردن او نباشد».
وی ادامه داد: گاهی ما توجه به این نکته نمی کنیم که در عزاداری ها برای سیدالشهدا حضور موثری داریم اما اختلاس می کنیم، دروغ می گوئیم، مال دیگری را می خوریم و … . اینها تبلیغ بر ضد شیعه می شود. امام صادق (ع) به یکی از اصحاب می فرماید: «نیکی از هرکسی، نیک و خوب است ولی از تو که منسوب به ما هستی بهتر است، بدی از هرکسی زشت و قبیح است اما از تو که به ما منسوب هستی، قبیح تر است». یعنی هرعملی که از شیعه سربزند – چه خوب و چه بد- آن را به پای اهل بیت (ع) می گذارند.
وی گفت: با اینکه مردم امامت را کنار گذاشته بودند اما این مسئله برای امام (ع) مطرح شده بود که خلافت مورد قبول اهل سنت هم منتفی شد و با آمدن یزید روی کار، حکومت موروثی شد و به دست کسی افتاد که حتی شرایط ظاهری اسلام را دارا نیست. اینجا امام (ع) برای خود وظیفه سنگینی را احساس کرد و تنها راه را در این دیدند که جان خود را فدا کنند تا این برداشت و تلقی نادرست از دین نماند و انسان های آزاده پس از این متوجه شوند که دینی که پیامبر (ص) آورده این نیست که یزید سردمدار آن شده است.
عضو مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم بیان داشت: مبلغان دین و روحانیت وظیفه دارند جلوی خرافاتی که به دین و دستگاه امام حسین (ع) بسته شده است را بگیرند و نگذارند این انحرافات و بدعت ها رواج یابد.
وی گفت: اگر شخصیت هایی مانند امام حسین (ع) را الگوی خود قرار دهیم، انسانی که تربیت می شود، فرد آزاده ای می شود که حاضر نیست بخاطر مسائل دنیوی و بی ارزشی که ممکن است در مقطع کوتاهی مشکل او را رفع کند پا روی اخلاق و اعتقاداتش بگذارد مسلما این می تواند تجربه آموزنده ای برای ما باشد. وقتی گاندی می گوید امام حسین (ع) را الگوی خود قرار می دهم می تواند تجربه خوبی از زندگی آن حضرت برای معتقدان به امامت باشد.
وی بیان داشت: سخنرانان و وعّاظ در مجالس حسینی سعی کنند اهداف عالی امام حسین (ع) را ترویج کنند و نگذارند خرافات وارد شده و انحرافی ایجاد شود. اگر عاشورا بگذرد و تغییری در جامعه ما و بین مذهبی ها به وجود نیاید به این معناست که نتوانستیم از این سکو برای رسیدن به اهداف حسینی استفاده کنیم. اگر هرروز ببینیم که جامعه نسبت به مسائل اخلاقی و دینی کمرنگتر می شود به این معناست که رسالت خود را انجام ندادیم و فقط شعار دادیم.
وی در پایان گفت: وقتی قرآن به شدت با خرافات در ادیان پیشین مبارزه کرده است نشان می دهد که یکی از دلایلی که سبب می شد که پیامبر بعدی بیاید، آلوده شدن دین قبلی به خرافات و غلو بوده که سبب می شد اساس دین به خطر بیفتد. خداوند از بدعتی یاد می کند که شاید به ظاهر بد نباشد اما قرآن به شدت با آن برخورد می کند و آن «رهبانیت» در مسیحیت است. رهبانیت فی نفسه کار بدی نیست اما قرآن می فرماید: ما رهبانیت را در دین قرار نداریم و اینها در دین بدعت ایجاد کردند و لذا به شدت با آن مخالفت می کند. بنابراین صرف علاقه به خاندان اهل بیت (ع) نباید چیزی را به شعائر دینی بیفزائیم چون جنبه تخریبی آن بیشتر از جنبه منفعت آن خواهد بود.
