شفقنا افغانستان، امروز مصادف است با سی‌امین سالگرد شهادت شهید عبدالعلی مزاری، رهبر حزب وحدت اسلامی افغانستان و از برجسته‌ترین رهبران هزاره‌ها و شیعیان افغانستان؛ مردی که نام او با گفتمان وحدت ملی، عدالت اجتماعی و مبارزه با تبعیض وتعصب قومی و مذهبی در افغانستان گره خورده است.
به گزارش شفقنا افغانستان، سی سال پیش در چنین روزی، عبدالعلی مزاری همراه با شماری از برجسته‌ترین یاران و همراهانش برای مذاکره با سران طالبان راهی چهارآسیاب کابل بود تا توافقی برای پایان جنگ در افغانستان حاصل شود.
اما طالبان که مزاری را به مذاکره دعوت کرده بودند، او را با همراهانش دستگیر و تیرباران کردند و بعد از ظهر همان روز اجساد آنان را در غزنی به مردم تحویل دادند.
مردم جسد شهید مزاری از غزنی تا یکاولنگ بامیان در میان برف و سرمای سرد زمستان، بر دوش خود منتقل کردند و از آن‌جا با هلی‌کوپتر به شهر مزارشریف در بلخ منتقل شد. سرانجام جسد شهید مزاری در هفتم حمل سال ۱۳۷۴ خورشیدی، د. شهر مزارشریف با حضور صدها نفر به خاک سپرده شد.
از آن زمان تا اکنون، همه ساله از سالروز شهادت شهید مزاری از سوی هواداران و پیروانش در نقاط مختلف جهان گرامی‌داشت می‌شود و تلاش می‌شود که اندیشه‌های او بازخوانی شود.
«مزاری عدالت اجتماعی و وحدت ملی»
شهيدمزاری به عنوان فردی که در جامعه ستم زده زندگی کرده بود و خود رنج و درد ستم و بی عدالتی را تجربه نموده بود، شيفتگي و دلبستگي عميق و صادقانه به عدالت داشت.
او به خوبی دريافته بود که اولين چيزی که بر تمام زخم‌های تاريخی مردمش مرهم خواهد گذاشت عدالت است؛ به‌همين دليل محور تمام انديشه‌ها، ايده‌ها و جهت‌گير‌ی‌های سياسي و مبارزاتی‌اش «عدالت» به‌صورت عام و «عدالت اجتماعی» به صورت خاص بود.
او عدالت اجتماعی را یک اصل می‌دانست و تأکید می‌کرد که بدون عدالت اجتماعی، رسیدن به یک جامعه با ثبات، مرفه و امن، دشوار است.
مزاری در میان چهره‌ها و رهبران سیاسی افغانستان تنها فردی است که گفتمان عدالت اجتماعی را در افغانستان مطرح کرد و در راستای تأمین آن، تلاش کرد.
از دیگر ویژگی‌های اندیشه‌ی شهید مزاری، «وحدت ملی» است؛ امری که تحقق آن در جامعه افغانستان، هنوز یک رؤیای بزرگ است.
به باورشهيدمزاری يکي از چالش‌های اساسی کشور که همواره بحران‌آفرين بوده است، نبود وحدت‌ملی بوده است.
در طول تاریخ افغانستان، فقدان وحدت ملی در تمام عرصه‌های اقتصادی، اجتماعی، سياسی، نظامی و فرهنگی به سادگي قابل مشاهده است و به همین دلیل این کشور هیچگاه نتوانسته است به ثبات سیاسی و اجتماعی دست یابد.
شهيدمزاری به خوبی براين موضوع آگاهی داشت که در نبود وحدت ملی استقرار يک نظام سياسی با ثبات غيرممکن است. یک نظام سياسی وقتي در يک جغرافيای سياسی استقرار می‌يابد که در آن جامعه تفاهم و وحدت ملي حاکم باشد، همه شهروندان آن خود را مرتبط با يکديگر و دارای سرنوشت مشترک بدانند و دربرابر سرنوشت مشترک شان احساس مسئوليت مشترک داشته باشند.
به همين دلیل بود که شهيد مزاری بر داعيه‌ی «وحدت ملي» تأکید می‌کرد و می‌گفت: «ما وحدت ملي را ما در افغانستان يک اصل می‌دانيم».
او همچنین تأکید می‌کرد که هزاره‌ها و شیعه‌های افغانستان می‌خواهند با برادری با سایر اقوام و ملیت‌ها زندگی کنند، اما باید حقوق همه مساوی باشد و عدالت اجتماعی در حق همه به صورت یکسان تأمین شود.
او گفته است: «مسئله افغانستان وقتی حل می‌شود که مردم و احزاب همديگر را تحمل کنند، درصدد حذف يکديگر نباشند.»
شهید مزاری در یکی از سخنرانی‌های خود گفته است: «براي شما واضح می‌گويم در افغانستان دشمني مليت‌ها فاجعه بزرگي است. در افغانستان برادری مليت‌ها مطرح است.»
این سخنان نشان می‌دهد که درک عمیقی از تاریخ و بحران تاریخی افغانستان داشت و راه حل آن را نیز تأمین عدالت اجتماعی و وحدت ملی می‌دانست.
«راه دشوار عدالت اجتماعی و وحدت ملی پس از مزاری»
شهید مزاری عدالت اجتماعی و وحدت ملی را به‌عنوان شاه بیت اندیشه‌‌اش مطرح کرد و بنیانگذار گفتمان عدالت اجتماعی و وحدت ملی در افغانستان شد.
اما اکنون، سی سال پس از مزاری، دستیابی به وحدت ملی و عدالت اجتماعی در افغانستان بیش از همیشه دشوار و دور از دسترس شده است.
تسلط دوباره طالبان بر افغانستان، بیش از هرچیزی به عدالت اجتماعی و وحدت ملی در این کشور آسیب زده است و باعث شده است که نفاق و تضادهای کنهه سیاسی، قومی و مذهبی باردیگر برجسته شود و سر برون کند.
طالبان پس از تسلط دوباره بر افغانستان، حکومت تک‌قومی، تک جنسیتی و تک مذهبی بنا کرده‌اند و مدام در تلاش بوده‌اند که سایر اقوام را سرکوب کنند و به حاشیه برانند.
آنان همچنین اقدام به سرکوب گسترده مذهبی در افغانستان کرده‌اند و محدودیت‌های گسترده بر آزادی‌های پیروان مذاهب تشیع و سایر مذاهب این کشور، وضع کرده‌اند.
لیت سیاست‌ها بیش از همه به وحدت ملی و عدالت اجتماعی در افغانستان آسیب زده است و باعث شده است که دستیابی به وحدت ملی و عدالت اجتماعی در این کشور بیش از همیشه دشوار شود.
همانگونه که شهید مزاری تأکید کرده است، در فقدان عدالت اجتماعی و وحدت ملی، بحران سیاسی افغانستان حل نمی‌شود و ثبات و امنیت در این کشور تأمین نمی‌شود.
ثبات پایدار سیاسی و اجتماعی در افغانستان نیازمند تأمین عدالت اجتماعی و وحدت ملی است و بدون آن، عبور از بن‌بست سیاسی این کشور، دشوار خواهد بود.
