شفقنا-رویترز در گزارشی نوشت:«دونالد ترامپ»، رئیس جمهوری منتخب آمریکا از زمان پیروزی در انتخابات در نوامبر گذشت بارها از تمایل خود را برای به دست گرفتن کنترل جزیره گرینلند و کانال پاناما ابراز کرده همچنین خواستار پیوستن کانادا به ایالات متحده شده است.
به گزارش شفقنا به نقل از رویترز، ترامپ که دومین دوره ریاست جمهوری خود را در 20 ژانویه آغاز خواهد کرد (اولین دوره ریاست جمهوری او از سال 2017 تا 2021 طول کشید) گفت که میخواهد گرینلند را بخشی از ایالات متحده کند و استفاده از قدرت نظامی یا اقتصادی برای وادارسازی دانمارک برای دادن گریلند به آمریکا را بعید نداست.
گرینلند با مساحتی بزرگتر از کشورهایی مانند مکزیک و عربستان است، اما آب و هوای آن به شدت سرد است و جمعیت آن تنها حدود 57 هزار نفر است، این جزیره بزرگ بین اقیانوس اطلس شمالی و آمریکای شمالی واقع شده است و حدود 600 سال است که بخشی از دانمارک میباشد اما در عین حال از خودمختاری برخوردار است.
چرا ترامپ گرینلند را میخواهد؟
سیطره آمریکا بر گرینلند به دلیل موقعیت استراتژیک و منابع سرشار آن برای واشنگتن مفید خواهد بود، این جزیره در کوتاهترین مسیر بین اروپا و آمریکای شمالی قرار دارد لذا برای سیستم هشدار موشکهای بالستیک ایالات متحده مهم است.
ایالات متحده آمریکا از طریق قرار دادن رادارهایی در گریلند برای نظارت بر آبهای بین این جزیره با ایسلند و بریتانیا که دروازهای برای کشتیهای دریایی روسیه و زیردریاییهای هستهای آن است، به گسترش حضور نظامی خود در گریلند ابراز علاقه کرده است.
این جزیره سرشار از مواد معدنی، نفت و گاز طبیعی است اما توسعه آن با کُندی همراه بوده است، و فاصله «نوک» پایتخت گریبلند تا نیویورک کمتر از فاصله آن تا کپنهاگ پایتخت دانمارک است.
بر اساس بررسیهای انجام شده در سال 2023، 25 ماده از 34 ماده معدنی که توسط کمیسیون اروپا به عنوان «مواد خام ضروری» در نظر گرفته شده است در گرینلند یافت شده است. این مواد معدنی شامل مواد مورد استفاده در باتریها مانند گرافیت و لیتیوم و به اصطلاح عناصر خاکی کمیاب مورد استفاده در وسایل نقلیه الکتریکی و مولدهای برق بادی است.
گرینلند استخراج نفت و گاز طبیعی را به دلایل زیست محیطی ممنوع کرده است همچنین توسعه بخش معدن آن بنا به دلایل بوروکراسی و مخالفت مردم بومی با مشکل مواجه شده است.
این امر اقتصاد گرینلند را به ماهیگیری که بیش از 95 درصد صادرات آن را تشکیل میدهد و یارانههای سالانه دانمارک که تقریباً نیمی از بودجه ملی را پوشش میدهد، وابسته کرده است. دانمارک در مجموع کمتر از 1 میلیارد دلار در سال یا 17500 دلار برای هر نفر در این جزیره در سال هزینه میکند، جمعیت گریبلند 57 هزار نفر است.
حضور آمریکا در گرینلند به چه شکل است؟
ارتش آمریکا در پایگاه هوایی پتوویک در شمال غربی گرینلند حضور دائمی دارد.
توافقنامه 1951 بین ایالات متحده و دانمارک بر حق واشنگتن برای ایجاد پایگاههای نظامی در گرینلند و آزادی جابجایی نیروهای خود در سراسر این جزیره را تا زمانی که دانمارک و گرینلند را مطلع میکند، تصریح دارد.
«کریستین سوبی کریستنسن»، پژوهشگر مرکز مطالعات نظامی در این باره گفت: دانمارک از لحاظ تاریخی میزبان ارتش آمریکا در گرینلند بوده است، زیرا کپنهاگ توانایی دفاع از این جزیره وسیع را ندارد و آمریکا از طریق ناتو تضمینهای امنیتی به دانمارک در این باره داده است.
وضعیت گرینلند در حال حاضر چگونه است؟
گرینلند برای قرنها تحت کنترل دانمارک بوده است، این جزیره قبلا به عنوان یک مستعمره و اکنون به عنوان یک سرزمین نیمه خودمختار تحت پادشاهی دانمارک قرار دارد و تابع قانون اساسی این کشور است به این معنی که هرگونه تغییر در وضعیت حقوقی آن مستلزم اصلاح قانون اساسی است.
در سال 2009 میلادی این جزیره از خودمختاری گسترده از جمله حق اعلام استقلال از دانمارک از طریق همهپرسی برخوردار شد.
«میونی ایجیدی»، نخستوزیر گرینلند که مبارزات انتخاباتی خود را برای استقلال انجام داده است، بارها گفته است که این جزیره برای فروش نیست و این به مردم آن بستگی دارد که در مورد آینده خود تصمیم بگیرند.
آمریکا در زمان رئیس جمهور وقت هری ترومن به دنبال خرید این جزیره به عنوان یک دارایی استراتژیک جنگ سرد به قیمت 100 میلیون دلار در قالب طلا بود، اما کپنهاگ از فروش آن خودداری کرد.
ترامپ در اولین دوره ریاست جمهوری خود در سال 2019 پیشنهاد خرید آن را داد، اما گرینلند و دانمارک این پیشنهاد را رد کردند.
گرینلند چه میخواهد؟
روابط گرینلند و دانمارک پس از افشای سوء استفادههای تاریخی در این جزیره در دوره استعمار تیره و تار شد. اکثریت مردم گرینلند از استقلال این جزیره حمایت میکنند اما در مورد زمانبندی و تأثیر بالقوه آن بر سطح زندگی خود اختلاف نظر دارند.
سیاستمداران گرینلند از سال 2019 میلادی گفتهاند که علاقهمند به افزایش همکاری و تجارت با آمریکا هستند.
با این حال، «آیا کامینز»، نماینده گرینلند در پارلمان دانمارک گفت: ایده تسلط آمریکا بر جزیره باید به شدت رد شود، من نمیخواهم ابزاری برای رویاهای تبآلود ترامپ برای گسترش امپراتوری خود در کشورمان باشم.»
اگر گرینلند مستقل شود چه اتفاقی میافتد؟
اگر گرینلند مستقل شود، ممکن است به گونهای با ایالات متحده ارتباط برقرار میکند که تبدیل به قلمرو ایالات متحده نشود.
گرینلندیها اگرچه خواهان استقلال هستند، اما به خوبی از وابستگی اقتصادی خود به دانمارک آگاه هستند. یکی از گزینهها ممکن است تشکیل ائتلاف به اصطلاح «ارتباط آزاد» با ایالات متحده باشد به طوری که به جای یارانههای دانمارکی از حمایت آمریکا در ازای حقوق نظامی برخوردار شود مشابه وضعیت جزایر مارشال، میکرونزی و پالائو در اقیانوس آرام.
دانمارک چه میگوید؟
دانمارک پیشنهاد ترامپ برای خرید این جزیره در سال 2019 میلادی را به شدت رد کرد و «مته فردریکسن»، نخستوزیر انمارک این پیشنهاد را «مضحک» خواند. فردریکسن در پاسخ به سوالی در مورد علاقه مجدد ترامپ در این خصوص طی این هفته گفت: «ما به همکاری بسیار نزدیک با آمریکاییها نیاز داریم.»
وی اظهار داشت: «من میخواهم همه را تشویق کنم که به این واقعیت احترام بگذارند که گرینلندیها، مردم هستند، این کشور آنهاست و تنها گرینلند میتواند آینده خود و سرنوشت خود را تعیین کند.»
منبع: رویترز
