شفقنا رسانه- زهرا حکیمی؛ یک مدرس روزنامه نگاری می گوید: رسانه ها باید از تحلیل مسئولان و کارشناسان درباره آینده منطقه و رویدادهای احتمالی پیش رو استفاده کنند. رسانه های ما باید سعی کنند تا از التهاب جامعه کم کنند و نگذارند به سمت تشنج حرکت کند.
این روزها اخبار جنگ و تحولات در منطقه و خاورمیانه رسانهها و فضای مجازی را پر کرده است. بازارهای جهانی تحت تاثیر قرار گرفتهاند و سیاستمداران کشورها مدام بیانیههای مختلف صادر میکنند. در این میان افکار عمومی که در معرض بمباران خبری قرار گرفته اند، نیازمند اطلاعات درست و آگاهی بخش هستند. بیژن نفیسی، مدرس و پیشکسوت روزنامه نگاری با اشاره به اهمیت نقش رسانه ها در این ایام به شفقنا رسانه می گوید: با توجه به شرایط منطقه، یکی از مهمترین موضوعات، جنگ رسانه ای است که موجب اثرگذاری بر روی ذهنیت افکار عمومی و جامعه می شود. البته مسئله جنگ رسانه ای بین قدرت ها همیشه بوده است با این حال با پیشرفت تکنولوژی و وسایل ارتباطی گستره بیشتری پیدا کرده است. به طوری که مردم عادی هم خودشان منبع خبری می شوند و سعی دارند تا اطلاعاتی که ممکن است درست نباشد را انعکاس دهند.
نفیسی توضیح می دهد: در اینجا نقش رسانه های رسمی ما خیلی جدی است و باید به دنبال این باشند تا براساس واقعیت خبری و صحت و سقم آن اطلاع رسانی را انجام دهند. ضمن اینکه باید حضور فعالی در شبکه های اجتماعی، سایت ها، رادیو- تلویزیون و… داشته باشند. علاوه بر آن رسانه ها باید از نگاه مسئولان و تحلیل های آن ها درباره آینده منطقه و رویدادهای احتمالی پیش رو استفاده کنند. رسانه های ما باید سعی کنند تا از التهاب جامعه کم کنند و نگذارند به سمت تشنج حرکت کند.
او تاکید می کند: مشکلی که وجود دارد، ما مرجعیت رسانه ای خودمان را به دلیل یکسری حاشیه ها کمرنگ کردیم، امروز بهترین زمان است که کم کاری های گذشته جبران و به گونه ای عمل شود که مرجعیت رسانه ای در جایگاه خود برگردد. باید به رسانه ها اهمیت دهیم، مسئولان باید اصحاب رسانه را دعوت کنند و کنفرانس مطبوعاتی ارائه دهند و به سوالات خبرنگاران که دغدغه اصلی جامعه است، پاسخ دهند. با این کار می توان جلوی شایعات را گرفت. به عبارتی در اینجا نقش کلیدی را مسئولان سیاسی، نظامی و… دارند و باید در جمع خبرنگاران حاضر شوند و به سوالات آن ها پاسخ دهند.
نفیسی با اشاره به فرمول شایعه می گوید: شایعه برابر است با اهمیت ضرب در ابهام. وقتی ابهام را از آن بگیریم، به جای شایعه، واقعیت ها در سطح جامعه قرار می گیرد. بنابراین مهمترین بخش کار این است که ضمن حفظ اهمیت کار، ابهام را از مسائل گرفت.
با این حال ادبیات رسانه در زمانی که منطقه دچار تنش شده است، چگونه باید باشد؟ این مدرس روزنامه نگاری پاسخ می دهد: در شرایطی که جنگ رسانه ای به وجود می آید طرف مقابل سعی دارد تا جو را متشنج کند، به همین دلیل رسانه های ما باید سعی کنند ادبیاتشان به گونه باشد که فضا را به سمت آرام شدن سوق دهند و به نوعی تلاش های رسانه های رقیب را خنثی کنند. در این شرایط تنها جنبه نظامی قضیه مطرح نیست بلکه مسائل دیپلماسی هم از اهمیت بالایی برخوردار است و طبیعتاً در این مدت تلاش و گام های موثری برداشته شده. رسانه باید به این گام ها اشاره کند چون سبب می شود تا حدودی التهاب از جامعه گرفته شود.
امروزه با گسترش فضای مجازی و تکنولوژی هر شهروند هم به یک خبرنگار تبدیل میشود که میتواند در لحظه اخبار را پوشش دهد اما این پوشش گاهی ممکن است باعث ایجاد فضای مبهم شود. مرز میان شهروند خبرنگار و خبرنگاران حرفه ای در اینجا چیست؟ نفیسی پاسخ می دهد: خبرنگار حرفه ای از موانع موثق خبر خود را مخابره می کند و باید در تنظیم خبرش مراقب باشد که از ادبیات مبهم استفاده نکند. به جای بیان عبارت مبهمی چون «یک منبع آگاه» و… به صورت مستقیم آدرس دهد چراکه اعتبار منبع خبر در زمان تنش و درگیری اهمیت بیشتری دارد.
او ادامه می دهد: شهروند خبرنگاران با استناد به شنیده های خود، اطلاعات مبهمی را منتشر می کنند که می تواند ناصحیح و ناپخته هم باشد. با این حال رسانه باید سعی کند با آدرس درست و دقیق دادن و نیز تحلیل مسائل و رویدادها، ضمن جلب اعتماد مخاطب، استرس و نگرانی را از جامعه بگیرد. به عبارتی باید از طریق گفتگو با مسئولان و کارشناسان بغیر از جنبه های خبری بر جنبه های تحلیلی خبر نیز تمرکز کنند. این کار باعث آگاه تر و مسلط تر شدن جامعه به قضایا و تقویت نگاه عمقی وتحلیلی نسبت به رویدادها می شود و درک مخاطب را بالا ببرد تا بتواند مسائل را با ذهنیتی باز تحلیل کند.
