شفقنا- اعظم حاتمی؛ استاد درس خارج حوزه علمیه قم با رد ورود مبلغان و حوزه های علمیه به جریانات سیاسی و حزبی گفت: به نظر می رسد در ساماندهی تبلیغ در جامعه می بایست یک وحدت رویه در ساختارشناسی، مفهوم شناسی و محتواشناسی تبلیغ داشته باشیم.
حجت الاسلام والمسلمین حسین بنیادی در گفت وگو با شفقنا، تبلیغ را اولویت در حوزه های علمیه دانست و اظهار داشت: رهبر انقلاب اسلامی و مراجع عظام تقلید در ادوار مختلف بر امر تبلیغ تاکید داشتند و امروز این تاکید خود را بیشتر نشان می دهد.
در زمینه تربیت مبلغ زباندان کاستی هایی داریم
وی با بیان اینکه در زمینه تربیت مبلغ کارهای فراوانی در حوزه علمیه – چه قبل از انقلاب و چه بعد از انقلاب- صورت گرفته است، گفت: به نظر می رسد، شتاب و جدیتی که باید در امر تربیت مبلغ در حوزه های مختلف با نگاه جهانی صورت گیرد، دیده نمی شود. در عرصه بین الملل باید مبلغانی زبان دان و آگاه به فرهنگ و آداب و رسوم منطقه ای، ملی و جهانی باشند، فعالیت کنند و ما در این زمینه کاستی هایی داریم.
وی با بیان اینکه اگر می خواهیم پیام اسلام و مکتب تشیع از حوزه علمیه قم به جهان صادر شود نیازمند مبلغینی آگاه و زباندان هستیم، افزود: متاسفانه در این زمینه کوتاهی هایی داشتیم البته نباید شتاب و سرعت تغییر فرهنگ ها و رقابت مکاتب و مذاهب در جذب طرفداران و پیروان بویژه در سده اخیر را از نظر دور داشت.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: حوزه علمیه قم در سال های اخیر تلاش های خوبی داشته اما در برخی مراکز تبلیغی و مساجد احساس می شود می بایست با یک برنامه ریزی دقیق تر و افق مشخص و تقویم معین و محدود وارد عرصه تربیت مبلغ شویم.
وی با بیان اینکه شوق تبلیغ در میان طلاب و حتی اساتید دیده می شود، گفت: تبلیغ امر مهمی است و لذا خروجی همه مباحثی که در حوزه های علمیه به صورت علمی انجام می شود باید در جامعه بازخورد داشته باشد.
در انتقال مفاهیم علمی حوزه به جامعه موفق نبودیم
وی تاکید کرد: ما در انتقال این مفاهیم در جامعه نتوانستیم آنگونه که باید موفق باشیم و لذا می بینیم انتظارات از حوزه علمیه قم در مجامع مختلف علمی در داخل و خارج از کشور زیاد است.
وی بیان داشت: دروس حوزه علمیه متنوع است و برخی از آنها در امر تبلیغ تاثیر مستقیم دارد لذا باید در رابطه با امر تبلیغ مسیر خاصی را مشخص کنیم، منابع آنها را که از لحاظ محتوا و سند مورد تائید است را تعیین کنیم تا بتواند در تربیت مبلغ اثرگذار باشد. مبلغ باید موثر باشد یعنی هم استقامت داشته باشد و هم بلیغ باشد.
بنیادی گفت: اینکه دروس فعلی می تواند پاسخگوی نیازهای امروز جامعه باشد، این امر طبیعی است که وقتی از تحولات اجتماعی یا هجمه ها به معارف شیعی صحبت می کنیم باید دائم درحال بازسازی و بروزرسانی آگاهی های خودمان باشیم. به عنوان مثال، اگر بحث از اباحی گری می کنیم باید شناخت کامل به لحاظ مفهومی و به لحاظ تاثیر مخرب در جامعه داشته باشیم و علاوه بر این باید جامعه هدف آنها را بشناسیم. جوانان ما در خطر این تفکر قرار گرفته اند و لذا باید زبان و فکر جوان را فهمید و بپذیریم که جوان امروز متمایز از جوان دیروز است.
وی تاکید کرد: در امرتبلیغ باید یک منظومه ای از مباحث و متون را تنظیم کنیم که هم پیش برنده و هم تاثیرگذار باشد.
باید وحدت رویه در ساختارشناسی، مفهوم شناسی و محتواشناسی تبلیغ داشته باشیم
وی عنوان کرد: تعدد مراکز تبلیغی گاهی از یکدیگر سلب تکلیف می کنند و متولیان تبلیغ از انسجام لازم برخوردار نیستند. زمانی بحث از شورای مراکز تبلیغی بود که بازخوردی در امر تبلیغ نداشت. بهترین راه به نظر می رسد در مساله ساماندهی تبلیغ در جامعه این باشد که یک وحدت رویه در ساختارشناسی، مفهوم شناسی و محتواشناسی تبلیغ داشته باشیم. این سبب می شود بیان مبلغ همراه با تبیین باشد. ما در برخی موارد تبیین ضعیف هستیم و لازم است این مراکز تبلیغی گردهم بیایند و با خط مشی واحد و منسجم به تبلیغ دین بپردازند.
وی تاکید کرد: مبلغ فردی نیست که در حوزه دروس و عباراتی را بخواند و بعد آنها را بازگو کند بلکه مبلغ دین، شخصی است که اشراف نسبی نسبت به جامعه و مسائل داشته باشد و خواسته ها و ذائقه جامعه را در نظر بگیرد و اگر در مسیر صلاح است آن را تقویت کند و اگر درحال پیمودن مسیر اشتباه است از انحراف جامعه جلوگیری کند و این نیازمند جامعه شناسی است که از ضرورت های یک مبلغ به شمار می رود. ما باید از تبلیغ خنثی و بی اثر فاصله بگیریم. وقتی مبلغ به زبان روز و مستدل با مردم سخن می گوید می بینیم که مورد اقبال واقع می شود پس این نشان می دهد که ما در مسیر تبلیغ کار پرحجم داریم و این نیاز به همت مسئولان، نخبگان و مجربان تبلیغ دارد که شبکه تبلیغی را برگرفته از شبکه وکالت در زمان ائمه (ع) را تشکیل دهند و شاهد تاثیر بیشتر تبلیغ در جامعه باشیم.
وی اخلاق را نمای دین اسلام و نماد تاثیر عملی مبلغ دانست و گفت: پیامبر اکرم (ص) در همه امور از جمله تبلیغ «اسوه حسنه» بودند؛ ایشان در مقابل شدائد با اخلاق وارد می شدند، در برابر دشمنان با اخلاق دین را ترویج می کردند و لذا بسیاری از کسانی که اسلام آوردند و مسلمان شدند به سبب رفتار و تواضع و صبر و انفاق و ازخودگذشتگی و صداقت و پیشگام بودن در مسائل اجتماعی پیامبر (ص) بود.
وی درباره ورود حوزه های علمیه و مبلغان به جریانات سیاسی گفت: اگر حوزه های علمیه و مبلغان بخواهند وارد جریانات جناحی و خواسته ها و مطالبات آنها شوند، بی اثر بودن «تبلیغ» خود را نشان خواهد داد.
وی افزود: جناح ها و گروه های سیاسی جزئی از جامعه هستند و هدایتگری و اصول مسائل تبلیغی نسبت به جناح ها باید رعایت شود.
گاهی اوقات «تبلیغ دین» را فدای منافع برخی اشخاص می کنیم
وی بر تقوای سیاسی تاکید کرد و گفت: گاهی اوقات برخی از ما روحانیون به اسم تبلیغ دین وارد تبلیغ اشخاص و احزاب می شویم که این به ضرر اصل دین است؛ اگر ما معارف و معیارهای دینی را بتوانیم به عنوان اصل اساسی در امر تبلیغ بیان کنیم، خودبخود افراد واجد صلاحیت و خواص جامعه بدون آنکه نامی از آنها برده شود، خود را نشان می دهند.
بنیادی تاکید کرد: گاهی اوقات «تبلیغ دین» را فدای منافع برخی اشخاص می کنیم و این بزرگترین ضرر برای معارف دین و جذب جامعه به سمت دین است.
در ارائه کلمات قصار امیرالمومنین (ع) به جامعه کوتاهی کردیم
وی گفت: «تبلیغ» همراه با تبیین ویژگی جدیدی در دوران ما پیدا کرده است و آن «بستر فضای رسانه ای» است. ما در میان خبرگزاری ها و پیام رسان ها اول باید اهمیت دین را بگوئیم یعنی فضای مجازی را تبدیل به فرصت کنیم و از تهدیدهای آنها کم کنیم. امروز فضای مجازی یک مبلغ است. ما باید فضای رسانه ای را به لحاظ محتواسازی و ارائه صحیح دین جدی بگیریم. متاسفانه در این زمینه افراط و تفریط وجود دارد. ما در زمینه توجه و ارائه کلمات قصار امیرالمومنین (ع) کوتاهی کردیم.
