شفقنا – پیامبر اکرم (ص) پیش بینی ها و نگرانی های ویژه ای نسبت به امت خود داشته اند و در بیانات خود اشاراتی به اثرات سوء پیشوایان گمراه، حق كشى قاضيان و تأويلهاى نادرست از قرآن میکنند.
به گزارش شفقنا، احادیثی که درباره نگرانی نسبت به امت در کلام رسول اکرم بیان شده بشرح زیر است:
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :بيشترين چيزى كه مرا نگران امّتم كرده اين است كه مال و ثروتشان زياد شود و در نتيجه به هم حسد ورزند و به جان يكديگر افتند.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :بيشترين ترس من براى امّتم: لغزشهاى علما، حق كشى قاضيان و تأويلهاى نادرست [از قرآن] است.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :بيشترين ترس و نگرانى من براى امّتم بعد از خودم: وجود مردى است كه قرآن را نابجا تأويل و تفسير كند، و مردى كه خود را به اين امر (حكومت) سزاوارتر و شايسته تر از ديگرى بداند.
كنز العمّال :قالَ عُمَرُ لِكَعْبٍ : إنّي أسألُكَ عَنْ أمْرٍ فلا تَكْتُمْني . قالَ : لا و اللّه ِ لا أكْتُمُكَ شَيْئا أعْلَمُهُ . قالَ : ما أخْوَفُ شَيْءٍ تَخَوَّفُهُ على اُمّةِ مُحمّدٍ صلى الله عليه و آله ؟ قالَ: أئمّةً مُضِلِّينَ. قال عُمَرُ: صَدَقْتَ، قَدْ أسَرَّ إليَّ ذلِكَ و أعْلَمَنِيهِ رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله .[كنز العمّال : 14293.]
كنز العمّال :عمر به كعب گفت : مطلبى از تو مى پرسم، جواب آن را از من پوشيده مدار. كعب گفت: به خدا قسم چيزى را كه بدانم از تو پوشيده نمى دارم. عمر گفت: بيشترين نگرانى تو براى امّت محمّد صلى الله عليه و آله چيست؟ كعب گفت: وجود پيشوايان گمراه كننده. عمر گفت: درست گفتى. پيامبر خدا اين مطلب را پنهانى به من گفته و مرا از آن آگاه ساخته است!
ودر اخر میتوان کلام پیامبر درباره سخنان خودش را مرور کنیم:
پیغمبر اکرم درباره سخنان خودش فرمود (و عمل هم نشان داد):
اعْطیتُ جَوامِعَ الْکلِمِ .
خدا به من کلمات جامعه داده است.
یعنی خدا به من قدرتی داده است که با یک سخن کوچک یک دنیا مطلب میتوانم بگویم.
وبدلیل اینکه همه مردمان فهم یکسانی از کلام پیامبر ندارند ایشان جمله ای دارد که مفاد آن این است:
سخنانی که از من میشنوید ضبط و نگهداری کنید و به نسلهای آینده تحویل بدهید و بسپارید. ای بسا نسلهای آینده و خیلی دور معنی حرف مرا بهتر بفهمند.پیغمبر اکرم فرمود:
نَضَرَ اللهُ عَبْداً سَمِعَ مَقالَتی فَوَعاها وَ بَلَّغَها مَنْ لَمْ یسْمَعْها..
خدای خرّم سازد چهره آن بندهای را که سخن مرا بشنود و ضبط کند و برساند به کسانی که آنها از من نشنیدهاند.
بعد این جمله را اضافه فرمود:
«فَرُبَّ حامِلِ فِقْهٍ غَیرِ فَقیهٍ وَ رُبَّ حامِلِ فِقْهٍ الی مَنْ هُوَ افْقَهُ مِنْهُ.» در تفسیر این جمله استاد مطهری میگوید:
این جمله خیلی نکته در آن هست، یعنی اشارهای است به آینده. «فقه» یعنی فهم عمیق، ولی در اینجا مقصود جملهای است که عمق داشته باشد. «فقه» با «فهم» فرقش این است که «فهم» مطلق فهمیدن است و «فقه» فهم عمیق را میگویند. وقتی که «فقه» به کلام اطلاق بشود یعنی سخنی که عمق زیاد دارد. فرمود: بسا مردمی که حامل یک سخن عمیقند ولی خودشان عمیق نیستند. جمله را همیشه نقل میکند ولی خودش نمیتواند به عمق آن پی ببرد. باز فرمود: بسا مردمی که جملهای را، فقهی را حمل میکنند یعنی جملهای را که از من شنیدهاند حفظ دارند، فقیه هم هستند، ولی نقل میکند برای کسی که از خود او فقیهتر است، یعنی نقل میکند برای کسی که از او عمیقتر است و عمق فکرش بیشتر است، او که وقتی برایش نقل میکند چیزهایی میفهمد که خود این که برای او نقل کرده نمیفهمد. این است که ما میبینیم سخنان پیغمبر، در هر رشتهای، دقیقاً قرن به قرن عمق بیشتری برای آن کشف شده است.