امروز : پنج‌شنبه 9فروردینماه 1403 | ساعت : 15 : 21

آخرین اخبار

پیش بینی وزش باد شدید در تهران

شفقنا- طبق پیش بینی اداره کل هواشناسی استان تهران،...

دیدار امیرعبداللهیان با وزیر خارجه ترکمنستان در عشق‌آباد

شفقنا- وزیر خارجه ایران در ادامه دیدارهای خود در...

ویدیو کلیپ شب زیارتی حضرت سید الشهدا(ع)

شفقنا- ویدیو کلیپ شب جمعه کربلا در شب زیارتی...

مراسم سومین روز درگذشت زهرا شجاعی برگزار شد

شفقنا- مراسم سومین روز درگذشت زهرا شجاعی، فعال سیاسی...

جان باختگان تصادفات نوروزی به ۵۸۵ نفر رسید  

شفقنا- جانشین رییس پلیس راه راهور فراجا از جان...

ورود گردشگران به کویر مرنجاب و سیازگه ممنوع شد

شفقنا- رییس اداره میراث فرهنگی، آران و بیدگل اصفهان...

رئیس دفتر سیاسی حماس با قالیباف دیدار کرد

شفقنا- رئیس دفتر سیاسی حماس صبح روز پنجشنبه در...

پلیس: مبلغ جرایم رانندگی در تخلفات حادثه‌ساز ۴ تا ۵ برابر می‌شود

شفقنا- رئیس پلیس راهور فراجا گفت: مبلغ جرایم رانندگی...

آرتی عربی: ادای سوگند دولت جدید فلسطین در یکشنبه آینده

شفقنا- منابع آگاه گفتند: «دولت جدید فلسطین به نخست...

سازمان جهانی بهداشت آماری از «سطح آزار و اذیت سایبری کودکان» را اعلام کرد

شفقنا- یک بررسی منتشرشده توسط سازمان بهداشت جهانی نشان داد...

مراسم شب‌های قدر در حرم حضرت معصومه(س) اعلام شد

شفقنا- مراسم قرائت دعای جوشن کبیر، سخنرانی و قرآن...

غرق‌شدگی خانم ۴۰ ساله در بویراحمد

شفقنا- مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان کهگیلویه و بویراحمد...

وزارت بهداشت غزه: تعداد شهدای جنگ اسرائیل در نوار غزه به 32552 نفر رسید

شفقنا- وزارت بهداشت فلسطین امروز(پنج‌شنبه) تعداد قربانیان جنگ میان...

نخست وزیر ارمنستان: ایروان دولت در تبعید قره باغ را به رسمیت نمی شناسد

شفقنا- «نیکول پاشینیان»، نخست وزیر ارمنستان اعلام کرد که...

وزیر ارتباطات عراق: برای فیلتر «تیک تاک» اقدام کردیم

شفقنا- وزیر ارتباطات عراق از ارائه درخواستی به هیئت...

هشت دلیل قیام حسین (ع) / آنچه حسین (ع) می خواست مبارزه با منکر بود نه بدست آوردن حکومت / پاسخ امام (ع) به امان نامه حاکم مدینه: بهترین امان، امان خداوند است / اثری از سید جعفر شهیدی 1

شفقنا – مرحوم سید جعفر شهیدی مورخ شهیر تاریخ اسلام در کتاب قیام حسین علیه السلام، ابعاد مختلف نهضت کربلا  را به بحث وبررسی گذاشته است.

شفقنا قسمت هایی از این کتاب را به صورت برگزیده تقدیم می کند. در این بخش هشت دلیل قیام امام حسین (ع) و متن امان نامه حاکم مدینه و پاسخ امام (ع) را می خوانیم:

مسلم در کوفه با چنان استقبال گرمی روبرو گردید که بیش از آن تصور نمی رفت، وقتی شور و هیجان مردم را دید نامه ای به این مضمون به پسر عموی خود نوشت: «راهبر کاروان هیچ گاه به مردم خود دروغ نمی گوید. مردم این شهر یک صدا و یک دل پیرو تو و گوش بفرمان تو هستند، باید هر چه زودتر بدین سو حرکت کنی.»

آن نامه های پی در پی با چنان عبارت های شیوا و پرتأكيد، آن پیك ها که به پشتوانه راستگویی نامه نگاران از پس یکدیگر می آمدند، و اشتیاق مردم کوفه را برای جانبازی در راه حسین و بدست آوردن حکومت به او می گفتند، این نامه که شاهد عینی در کوفه و سفير و فرستاده او برای وی نوشته است، تكليف را روشن کرد. امام باید به عراق برود. اتفاقا در آن روزها از حادثه دیگری آگاه شد که او را بر بیرون رفتن از حجاز مصمم تر ساخت. او دانست که فرستادگان يزيد خود را به مکه رسانده اند تا در مراسم حج بر وی حمله برند و ناگهان او را بکشند. پس مقدمات قيام از هر جهت آماده شده بود، به این ترتیب:

نخست: اینکه او مانند آن دو تن دیگر از بزرگان و بزرگ زادگان مهاجر با یزید بیعت نکرده و حکومت او را به رسمیت نشناخته بود، بنابراین هیچ گونه تعهدی -شرعی یا اخلاقی- مقابل این مرد که ادعای رهبری مسلمانان را می کرد نداشت.

دوم: اینکه خود را برای رهبری مسلمانان از آن دو تن شایسته تر می دانست و این حقیقتی بود که گذشته از عامه مردم آن دو مدعی امامت نیز آن را قبول داشتند.

سوم: اینکه وی یزید را مردی فاسق، فاجر و نالایق می دانست که تنها از راه توطئه و نیرنگ و تهدید و یا برخورداری از حمایت مردم شام – آن هم از طريق اطاعت کورکورانه حقی را که در خور آن نیست غصب کرده است.

چهارم: تسلط یزید بر مسلمانان و ادعای خلافت، منکری بود روشن، زیرا حکومت او نه بر پایه مشورت با مسلمانان بود و نه براساس خویشاوندی با پیغمبر و نه به خاطر لیاقت شخصی وی. بدین ترتیب بدعتی بود که هیچ مسلمان متدینی آن را نمی خواست

پنجم: كوشش برای زدودن بدعت و نابود ساختن منكر وظيفه هرمسلمانی است و او که فرزندزاده پیغمبر است، بیشتر از هرکس در این باره وظیفه دارد.

ششم: تاخیر از نهی  منکر هنگامی رواست که کسی قدرتی را که شایسته چنین قیامی است نداشته باشد، به این جهت او در مدت بیست سال برابر معاویه که او نیز چون فرزندش ضایع کننده حقوق مسلمانان بود خاموش ایستاد. لیکن اکنون که به قدر کافی نیرو برای او آماده شده، دیگر نباید درنگ کند. باید هر چه زودتر با چنین منکری به مبارزه برخیزد.

هفتم: چنانکه گفتیم حسین نیز چون پدرش مرد دین بود. وی در قیام خود رضای خدا و آسایش مسلمانان را می خواست. سیاستمداری نبود که تنها حساب بدست آوردن قدرت را داشته باشد. آن هم از هر راه که ممکن گردد. دیدیم که چون مردم با علی به خلافت بیعت کردند، نخستین اقدام او برداشتن معاویه از حکومت دمشق بود و هر چند مشاوران وی به او گفتند باید این کار را چند ماهی به تأخیر اندازد تا پایه های حکومت محکم تر گردد، گفت: راضی نیستم معاویه یک لحظه بر مسلمانان ستم کند.

هشتم: چنانکه گفتیم حسین دانسته بود که يزيد به هیچ وجه از او دست برنخواهد داشت و اکنون که بیعت او را نپذیرفته و از مدینه به مکه آمده، کسانی را فرستاده است تا به هنگام حج او را ناگهان بکشند. با ریختن خون او دو منکر در جامعه اسلامی پدید می آمد: یکی اینکه حرمت خانه خدا شکسته می گردید و در جایی که چرنده و پرنده در آن در امان است و کسی نباید متعرض أنان گردد، پسر دختر پیغمبر را می کشتند. دیگر اینکه با چنین کشتن خون او به هدر می رفت.

فراهم آمدن مجموع این مقدمات تكليف او را روشن کرد. او باید به عراق برود. وقتی پسر عباس دانست که حسین تصمیم رفتن به عراق را دارد، نزد او رفت و گفت: «پسر عمو! این مردمی که ترا دعوت کرده اند حاکم خود را از شهر خویش رانده و خانه ها را در اختیار گرفته و منتظر آمدن تو هستند؟ اگر چنین است به عراق برو! اما اگر حاکم يزيد سرجای خود نشسته است و مردم از او اطاعت می کنند و مالیات دولت را به او می پردازند، تو نباید بروی! چه ممكن است با رفتن تو حاکم مقاومت کند، جنگ درگیرد، آنگاه این مردم ترا رها کنند و از او پشتیبانی نمایند».

چنین پیشنهادی از نظر سیاستمداری که جهانداری و حکومت را بخواهد، حساب شده و در خور توجه است، ولی آنچه حسین (ع) می خواست مبارزه با منکر بود نه بدست آوردن حکومت. چنانکه گفتیم مبارزه با منکر وظیفه عموم مسلمانان است، اما اگر چنین کار نیاز به بسیج نیرویی بزرگ داشته باشد برای نظم و به کار انداختن این نیرو به رهبر احتیاج خواهد بود، و او در خود شایستگی چنین رهبری را می دید. اگر مردم کوفه خود بخود می توانستند به يزيد بشورند و او را از حکومت بردارند، دیگر نیازی نبود از او دعوت کنند تا به نزد آنها برود و رهبری قیام را بعهده بگیرد.

در روزهایی که سیل نامه از کوفه به مکه روان شده بود، حسين نامه ای هم به چند تن از بزرگان بصره نوشت و آنان را بیاری خود خواند. دو تن از رئیسان قبیله بنی سعد و بنی نهشله با قبیله خود یاری او را پذیرفتند ولی آن قدر درنگ کردند که وقتی آماده حرکت شدند خبر کشته شدن امام به آنان رسید.

کاروان که جز خويشان نزدیک امام تنی چند هم بدان پیوست آماده حرکت شد. حاکم مکه خبر یافت و فرستادگان او سر راه را بر حسين گرفتند که چرا می خواهی اختلاف کلمه پدید کنی! و آرامش اجتماع را بر هم بزنی! حسین در پاسخ آنان تنها أيه ای از قرآن خواند که «من مسؤول کار خود هستم و شما مسؤول کار خود هستید. من از کار شما بیزارم و شما از کار من بیزارید».

پسر زبير هم برای ظاهرسازی نزد او آمد که اگر می خواهی همين جا بمان! و من کار را به تو می سپارم، ولی حسین اعتنای درستی به گفته او نکرد چه می دانست سخن وی از دل برنخاسته است، و دیگر اینکه سخن بر سر زمامداری و ریاست نبود که اگر در عراق به دست نیامد در حجاز فراهم گردد.

چون کاروان به راه افتاد خبر به عبدالله بن جعفر طیار عموزاده حسین رسید. او از یک سو نامه ای برای حسین نوشت که در رفتن شتاب نکند تا وی خود را بدو رساند، و از سوی دیگر نزد حاکم مکه رفت و امان نامه ای برای حسین گرفت و به همراهی یحیی بن سعید برادر عمروبن سعيد حاکم مکه خود را به حسین رسانید و از او خواست تا از رفتن به عراق منصرف شود.

لازم است در اینجا متن امان نامه و پاسخی را که حسین بدان داده است از لحاظ اهمیتی که دارد نوشته شود. حاکم مدینه چنین می نویسد:

«شنیده ام عازم عراق هستی! از خدا می خواهم از تفرقه افکنی بپرهیزی! چه من بیم دارم در این راه کشته شوی! من عبدالله ابن جعفر ويحيی بن سعيد را نزد تو می فرستم تا به تو بگویند تو در امان من هستی! و از صله و نیکویی و مساعدت من بهره مند خواهی بود!» معلوم است پاسخ چنین نامه از جانب حسين چه خواهد بود وی نوشت: «کسی که مردم را به طاعت خدا و رسول بخواند و نیکوکاری را پیشه گیرد هرگز تفرقه افکن نیست! و مخالفت خدا و پیغمبر را نکرده است. بهترین امان، امان خداست. کسی که در دنیا از خدا نترسد در روز رستاخیز از او در امان نخواهد بود. از خدا می خواهم در دنیا از او بترسم تا در آخرت از امن او بهره مند شوم. در نامه خود نوشته ای که قصد صله و نیکویی درباره من داری! خدا در دنیا و آخرت به تو جزای خیر دهد.»

از روزی که کاروان از مکه روانه عراق شد تا پیش از آنکه از کشته شدن مسلم و هانی آگاه گردد یک دو تن به امام برخوردند چون از آنان می پرسید وضع عراق چگونه است؟ می گفتند: «دلهای مردم با تو و شمشیرهای آنان با بنی امیه است. » شمار دقیق آنان که از مکه با این کاروان به سوی عراق حرکت کردند چند تن بوده است، خدا می داند چون این جزئیات برای تاریخ آن روز ارزشی نداشته، آن را ضبط نکرده است. در حالیکه ثبت چنین رقم بسیار پرارزش بوده است، اما چنانکه در فصلهای گذشته گفتیم چون حجاز آمادگی شرکت در این قیام را نداشت، تنها ممکن است چند تن مرد با ایمان و نیز عده ای از فرصت طلبان که به آینده این رهبر امید دوخته بودند وی را همراهی کرده باشند.

چنانکه در گفت گوی فرزدق با پسر عمرو ابن ابن العاص می بینیم در مکه کسانی بودند که پیروزی حسین را مسلم می دانستند. فرزدق می گوید حسین ابن علی را با سازوبرگ آراسته در بیرون مکه دیدم. از او پرسیدم چرا شتاب زده و حج نکرده می روی؟ گفت اگر شتاب نکنم دستگیر خواهم شد. از من پرسید که هستی؟ گفتم مردی عراقی ام! بیش از این درباره من نپرسید. سپس گفت مردم عراق را چگونه دیدی؟ گفتم دلهای آنان با تو است و شمشیرهای آنان با بنی امیه و قضا به دست خداست. آنگاه چند مسأله از احکام حج از او پرسیدم، همین که از او گذشتم به خيمه عبد الله ابن عمروبن عاص رسیدم و او را از ملاقات خود با حسين خبر دادم. گفت چرا به دنبال او نرفتی؟ او حکومت را بدست خواهد گرفت. همین که این سخن را از عبدالله شنيدم بر دلم گذشت که خود را به حسين برسانم، لكن دوباره بیاد پیمبران و کشته شدن آنان افتادم، و از رفتن با حسین منصرف شدم. دیری نگذشت که دانستم وی را کشته اند.

این گفت گو تا چه اندازه با حقیقت سازگار است نمی دانم، قسمت نخست آن مسلم است چون در همه اسناد دیده می شود اما نیمه دوم أن را هم اوضاع و احوال آن روز تأیید می کند، لااقل برای عده ای از مردم مکه از دو احتمال پیروزی و شکست، پیروزی ارجح می نموده است. همچنین مسلم است که در طول راه عراق تنی چند از مردم بصره و كوفه و دیگر شهرهایی که در آن سال برای حج آمده بودند پس از اتمام اعمال حج به کاروان پیوستند.

اخبار مرتبط

پاسخ دیدگاه

لطفا نظر خود را وارد کنید
نام خود را بنویسید