رحمتالله بیژنپور در گفتوگو با شفقنا: جریان طالبان در اصل متعلق به امریکا است/ طالبان پشتون یک جنگ رسمی را با سایر اقوام اعلام کردهاند/ سیاست امریکاییها تداوم حکومت طالبان است
شفقنا افغانستان- با این که حدود نُه ماه است از تسلط دوباره طالبان بر کشور میگذرد اما تاهنوز دولتی که جهانیان آن را به رسمیت بشناسد و مشروعیت داخلی نیز کسب کند، در افغانستان شکل نگرفته است.
ادامه وضعیت کنونی شک و تردیدهای زیادی را در اذهان عمومی مردم افغانستان و محافل سیاسی و بینالمللی ایجاد کرد است. برخی طالبان را اکنون گروهی فاقد شایستگی و ظرفیت لازم برای حکومتداری و مدیریت سیاسی میدانند که عاجز از اداره امور افغانستان است. برخی منتقدین نیز هشدار میدهند که ادامه چنین وضعیت، افغانستان را یکبار دیگر به سمت جنگ داخلی سوق خواهد داد.
در همین حال، رحمتالله بیژنپور، استاد دانشگاه و آگاه مسایل سیاسی در این خصوص در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری شفقنا افغانستان گفت: «افغانستان در آستانه تغییرات مهمیست. از یک طرف طالبان و حکومتداری یاغی و خیلی ناشیانه آنها، از جهتی مردمی درمانده، اسیر و سرگردان و از سوی هم فقر و بیکاری، نبود نظام و سیستم، پول و خدمت و انزوای سیاسی کشور… همه و همه بحرانهایی است که فعلا بر سرنوشت ما چیره شدهاند.»
طالبان پشتون جنگ رسمی را با سایر اقوام اعلام کردهاند
بیژنپور سیاستهای طالبان را «تمامیتخواهانه و ظالمانه» خوانده، میگوید: «طالبان متاسفانه با رویکرد قومی و با بدترین شکل ممکنِ عصبیت قومی با مردم افغانستان برخورد میکنند. از خصومت اینها با دانشآموزان گرفته تا سرکوب و یا نادیده گرفتن اقلیتهای قومی و مذهبی، همه نشانگر این است که طالبان پشتون وارد یک جنگ رسمی و اعلامشده با سایر اقوام شدهاند.»
وی با انتقاد از «نبود کار و اشتغال، مدیریت و حکومتداری درست و فقدان سایر مولفههای لازم در امر حکومتداری در اداره طالبان»، میافزاید: طالبان با اِعمال سیاستهای نفرتانگیز اکنون در برابر دیگران قرار گرفتهاند. بسیاری از اقدامات آنها اقدامات غیر بشری اند. ادامه این وضعیت ممکن است جنگهای خونین و خطرناک داخلی را در پی داشته باشد که شاید آنوقت خود طالبان هم قادر به جمع کردن آن نباشد.»
این تحلیلگر مسایل سیاسی در قسمت دیگر صحبتهایش به سناریوهای تاثیرگذار در شرایط کنونی کشور نیز اشاره کرده، افزود: «به نظر میرسد دو سناریو بیش از همه خیلی مهم است. نخست این که باید ببینیم امریکاییها در رابطه به قضایای افغانستان چه میگویند، چون اصلا خود جریان طالبان هم متعلق به امریکا است و این نیز واضح است که بدون هماهنگی امریکاییها این گروه به این گونه سیاستها هم مبادرت نمیکردند، زیرا ناگفته پیداست که همه این گروههای تروریستی مثل داعش و طالبان در همان قالب بازی استخباراتی امریکا قابل تعریفاند.»
وی در ادامه افزود: «سناریوی دیگر این است که باید دید روسیه و متحدیناش در قضایای افغانستان چگونه سیاستی را در پی میگیرند. هنوز معلوم نیست که آنها سیاست بازدارنده در قبال طالبان دارند یا میخواهند طالبان را به استخدام بگیرند. در کنار این، کشورهای دیگری مثل پاکستان و ایران در این خصوص زیاد برجسته نبوده و روی قضایا زیاد تاثیرگذار نیستند، البته پاکستان تا حدی مدیریت پروژه طالبان را در هماهنگی با امریکا و متحدیناش در دست دارد.»
به گفته وی، «سیاست امریکاییها تداوم طالبان است، سیاست روسها در قبال طالبان و افغانستان فعلا نامعلوم و با شک و تردید همراه بوده و سیاست کشورهای مثل چین و پاکستان هم در شرایط فعلی کشور، یک سیاست مبتنی بر منافع منطقهای است.»
حاکمیت یک گروه تروریستی با سرکوب مردم همان سناریوی سومالیسازی افغانستان است
بیژنپور نقش امریکا را در حمایت از اداره طالبان موثر دانسته، میگوید: «اکنون امریکاییها دید شان این است که اداره طالبان تا زمان روشن شدن سرنوشت جنگ روسیه و اکراین و نتایج برخی بازیهای منطقهای دیگرشان، با همین حالت باید ادامه پیدا کند. آنها همانند سومالی، مدیریت یک کشور را به دست به یک گروه تروریستی سپردهاند که این سومالیسازی وضعیت، افغانستان را با یک سونامی خطرناکی هم مواجه خواهد کرد. سومالیسازی افغانستان به این معنا که اینجا دولت نیست که حاکمیت داشته باشد بلکه یک «شبهدولت» است که ادعای حاکمیت میکند و با سرکوب مردم پیش میرود.»
