بخش سیزدهم شرح خطبه متقین/علم نافع چیست و نظر رسول اکرم (ص) نوشتاری از دکتر ساداتی نژاد

شفقنا– حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید مهدی ساداتی نژاد در سیزدهمین بخش از شرح خطبه متقین این گونه آورده است:

پنجمین ویژگی متقین (وَ وَقَفُوا اَسْماعَهُمْ عَلَی الْعِلْمِ النّافِعِ)
وصیت امام علی به امام حسن (ع) بسیار آموزنده است و در قسمتی از آن و درتحف العقول، صفحه 70 چنین آمده است» وَ اعْلَمْ أَنَّهُ لَا خَیرَ فِی عِلْمٍ لَا ینْفَعُ«
در تعقیب نماز عصر هر روز این دعا وارد است:
اَللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ نَفْسٍ لاَ تَشْبَعُ وَ مِنْ قَلْبٍ لاَ یخْشَعُ، وَ مِنْ عِلْمٍ لاَ ینْفَعُ
علم نافع چه علمی است؟
نکات:
تعریف علم نافع از ارزش هاییک مکتب بر می‌خیزد
بنقل از اوصاف پارسایان صفحه 88 غزالی می‌گوید علم کسی را به حال خود وا نمی‌گذارد یا او را به هلاکت ابدی می‌رساند یا حیات ابدی
مولانا از آیه کریمه 43 سوره هود قَالَ سَآوِی إِلَی جَبَلٍ یعْصِمُنِی مِنَ الْمَاءِ این برداشت را کرده است که اگر علمی برای کسی غرور استغنا از وحی ایجاد کرد ان علم مذموم است
همچو کنعان سر زکشتی وا مکش
که غرورش داد نفس زیرکش
که برایم بر سر کوه مشید
منت نوحم چرا باید کشید
رُوِیَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ علیه السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلوات الله علیه و آله
مَنْ طَلَبَ الْعِلْمَ لِلَّهِ لَمْ یُصِبْ مِنْهُ بَاباً إِلَّا ازْدَادَ بِهِ فِی نَفْسِهِ ذُلًّاوَ فِی النَّاسِ تَوَاضُعاًوَ لِلَّهِ خَوْفاًوَ فِی الدِّینِ اجْتِهَاداًوَ ذَلِکَ الَّذِییَنْتَفِعُ بِالْعِلْمِ فَلْیَتَعَلَّمْهُ وَ مَنْ طَلَبَ الْعِلْمَ لِلدُّنْیَا وَ الْمَنْزِلَةِ عِنْدَ النَّاسِ وَ الْحُظْوَةِ عِنْدَ السُّلْطَانِ لَمْ یُصِبْ مِنْهُ بَاباً إِلَّا ازْدَادَ فِی نَفْسِهِ عَظَمَةً وَ عَلَی النَّاسِ اسْتِطَالَةً وَ بِاللَّهِ اغْتِرَاراً وَ مِنَ الدِّینِ جَفَاءً فَذَلِکَ الَّذِی لَا یَنْتَفِعُ بِالْعِلْمِ فَلْیَکُفَّ وَ لْیُمْسِکْ عَنِ الْحُجَّةِ عَلَی نَفْسِهِ وَ النَّدَامَةِ وَ الْخِزْیِیَوْمَ الْقِیَامَة.
روضة الواعظین و بصیرة المتعظین (ط – القدیمة)، ج 1، ص: 12
غزالی در منهاج العابدین آورده است که:
أوحَی الله إلی داود:
یا داود تَعَلَّم العلم النّافع قالَ: یا الهی و ما العلمُ النافعُ؟ قالَ: أن تَعرِفَ جَلالی و عَظَمَتی و کبریایی و کمالَ قُدرتی علی کلّ شئ فإنّ هذا الّذی یقَرِّبُک إلَی
قَالَ النَّبِیُّ صلوات الله علیه و آله:
مَنْ غَلَبَ عِلْمُهُ هَوَاهُ فَذَاکَ عِلْمٌ‌نَافِعٌ
روضة الواعظین / ترجمه مهدوی دامغانی؛ ص 665
علم نافع از منظررسول اکرم (ص) اینگونه است و امید که به علوم وعلم نافع دست یابیم:
«أوّل العلم معرفه الجبّار و آخر العلم تفویض الأمر الیه»