امروز : جمعه 10فروردینماه 1403 | ساعت : 00 : 31

آخرین اخبار

شمار مسافران خراسان رضوی به هشت میلیون نفر رسید

شفقنا- جانشین رییس ستاد اجرایی خدمات سفر خراسان رضوی...

5 نفر براثر واژگونی خودرو در مسیر سبزوار – خوشاب خراسان رضوی مصدوم شدند

شفقنا- مسوول روابط عمومی مرکز اورژانس دانشگاه علوم پزشکی...

آناتولی: بزرگترین محموله هروئین در مرز ترکیه و عراق کشف و ضبط شد+ تصاویر

شفقنا- وزارت بازرگانی ترکیه از موفقیت اداره گمرک این...

دادستان استان: درگیری مسلحانه بر سر مسائل شخصی در یاسوج 2 کشته بر جای...

شفقنا- دادستان عمومی و انقلاب مرکز کهگیلویه وبویراحمد با...

دیدار امیرعبداللهیان با رئیس جمهور ترکمنستان

شفقنا- وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که به...

انستیتوت مطالعات استراتژیک استرالیا: طالبان در خصوص مبارزه با داعش و القاعده در افغانستان...

شفقناافغانستان- انستیتوت مطالعات استراتژیک آسترالیا می‌گوید که ادعای طالبان...

معاون استاندار خبر داد: ورود حدود 8 میلیون مسافر نوروزی به مشهد

شفقنا- جانشین رئیس ستاد اجرایی خدمات سفر خراسان رضوی...

نشست هیئت‌های ایران و ترکمنستان

شفقنا- نشست هیأت‌های ایران و ترکمنستان به ریاست وزرای...

برپایی مراسم احیای شب های قدر در بیت مرحوم آیت الله صانعی

شفقنا- مراسم سوگواری شهادت حضرت علی(ع) و احیای شب...

مراسم عزاداری شهادت حضرت علی(ع) در دفتر حضرت آیت الله وحید خراسانی برگزار می...

شفقنا- مراسم عزاداری شهادت امیرالمؤمنین علی علیه السلام در دفتر...

گزارش تصویری: مراسم بزرگداشت مرحومه زهرا شجاعی  

شفقنا- مراسم بزرگداشت و سومین روز درگذشت مرحومه سیده...

سرزمین ایران وآینده؛ رضا مکنون: بدون آینده نگری کشورداری به سامان نمی رسد

شفقنا – «رضا مکنون» رئیس شاخه مهندسی عمران فرهنگستان گفت: باید برای سرزمین ایران آینده نگری کرد و بدون آینده نگری کشورداری به سامان نمی رسد. باید مشخص کرد که کجا هستیم و باید چه کنیم. باید بدانیم در چه سرزمینی هستیم و در این سرزمین چه اقوامی زندگی می کنند و چگونه باید بر این سرزمین مدیریت کرد.

به گزارش خبرنگارشفقنا، عضو شورای حفاظت از محیط زیست در همایش روز جهانی آینده تصریح کرد: ایران 65 میلیون سال قبل شکل گرفت و از کف اقیانوس بالا آمد. اگر چهار و نیم میلیون سال پیدایش زمین را ساعت 12 شب بدانیم، یک و نیم دقیقه قبل انسان به وجود آمده است. در همه این مدت زمین خودش خودش را شکل داده است. حیات ساعت 4 صبح شروع شده و پستانداران 20 دقیقه قبل از پیدایش انسان شکل گرفته اند.  انسان از وقتی وارد شد دخالت در طبیعت شکل گرفت. عالم شکل گرفته بود و حتی ویروس نیز قبل از انسان بوده است و ساعت 2 بعد از ظهر ویروس‌ها بوده‌اند.

وی افزود: از عمق زمین، جزء زمین شناخته می‌شود که گسل‌ها در آن قرار دارد و در طراحی‌ها باید مراقب آن باشیم. لایه بعدی لایه بین سطح زمین و زیر زمین است که نفت و گاز و معادن در این لایه وسط قرار داد و سپس به لایه روی زمین می‌رسیم که جنگل و کوه و غیره در آن قرار دارد. ما سرزمینی هستیم که از منهای بیست و شش متر نسبت به سطح دریای خزر و پنج هزار متر نسبت به قله دماوند اختلاف سطح داریم و این اختلاف در بین همه کشورهای همسایه منحصر به فرد است. از نظر آب و هوایی هم آب و هوای خشک داریم و از نظر اقلیم هم تابع اطراف هستیم.

فکر کردیم که آب برای آبیاری است

مکنون گفت: در بررسی زیر زمین پی می بریم که تمام ایران روی گسل است.در دوره سوم زمین شناسی هستیم و بخواهیم و نخواهیم این زلزله ها ادامه دارد یکی از خساراتی که در حوزه مدیریت کشور ایجاد شده همین زلزله است. در سال 93 راهبرد مقابله و کاهش خسارات زلزله در مجمع تشخیص مصلحت مصوب شده اما به آن توجه نمی شود.

وی افزود: در لایه دوم، تقاطع آب و خاک را داریم. ما فکر کردیم آب برای آبیاری است. این آب تعادل زمین را نگه می داشت و در این دوره فرونشست اتفاق افتاد. فرونشست حاصل بی توجهی ما است. زاینده رود شبیه یک درخت عمل می‌کرد. این رودخانه ریشه در سرچشمه‌های آب داشته و ساقه آن زاینده رود بوده و در شهر که وارد می شده شاخه‌های نهرها را تشکیل می داد. وارد باغ‌ها می‌شد و دوباره وارد زمین می شد. سال 1340 که لوله کشی شد شبکه جمع و نفوذ آب در اصفهان کم شد و امروزه بیشترین فرونشت را در اصفهان داریم. اصفهان 185 میلیمتر فرونشست داشته است. ایران در سال 30 سال نشست می کند و چنین نشستی در تاریخ نداشته‌ایم. یکی از چالشهای بزرگ ایران فرونشست‌ها هستند. در سه هفته گذشته هشت ساختمان در تهران با فرونشست از بین رفته است.

خسارت دو میلیارد دلاری سیل در ایران

مکنون گفت: در لایه سوم جنگلها و رودخانه ها را داریم. در قسمت جنگلها نابودی جنگلها را داریم. تصویب کردیم که ده سال به جنگلها نفسکش بدهیم اما اجرا نشد. در قسمت رودخانه ها هم سیل زیادی داشته ایم. در ده سال گذشته هر سیل 50 میلیارد تومان خسارت زده است و جمع آن دو میلیارد دلار خسارت داشته است. اگر یک درصد این هزینه را برای مدیریت رودخانه می گذاشتیم خسارت کمتر می شد. ایران وقتی سیل و زلزله می آید خسارات زیاد است چون به آن توجه نمی شود. اما در ژاپن با زلزله نهایت یک نفر ممکن است به خاطر پرتاب از پله آسیب ببیند.

وی افزود: لایه بالاتر، آب و هوای ایران است. یک گوشه ایران باران می آید و آن غرب و شمال غرب است. بقیه ایران خشک است. انتقال آب نیز درست نیست. نمی‌شود که آب را از همه جا، به همه جا منتقل کرد. به شدت همه مخالف انتقال آب هستند. ما به دنبال شکل دهی جدید به طبیعت هستیم.

عضو شورای حفاظت از محیط زیست ادامه داد: آب و هوای ایران عمدتا خشک و نیمه خشک است و فقط دریای خزر و سواحل آن معتدل است. یعنی سرزمینی داریم که سرنوشت آن خشک و نیمه خشک است و تبخیر آب نیز در آن زیاد است.

ایران آینده، خشک‌تر می‌شود

مکنون گفت: آخرین لایه، لایه اقلیم ایران است که ما اینجا تابع اقلیم بیرون ایران هستیم. سیل اسفند 98، از ترکیه وارد ایران شد و چندصد میلیارد به ایران خسارت زد. بنابراین ما در لایه پنج اقلیم هم در منطقه ای قرار داریم که سرمنشا آن دست خود ما نیست. البته برخی از وقتها مسئولین می گفتند آب و هوای ایران را آمریکایی‌ها خراب کرده و الان فهمیده‌اند این اقدام ساده نیست.

وی افزود: 240 میلیمتر باران ایران 204 میلیمتر شده است یعنی بارندگی 15 درصد کاهش و دمای هوا نیز 1.1 درجه افزایش داشته است و در آینده با یک ایران خشک تر و کم باران تر روبرو خواهیم بود.

مکنون درباره اقوام ساکن در ایران گفت: در ایران اقوام مختلفی زندگی می کنند. توزیع آنها نیز یکنواخت نیست اما سکونتگاه فارسها 61 درصد و سکونتگاه 16 درصد آذری و سکونتگاه کرد 10 درصد و سکونتگاه بلوچ 2 درصد است. هرکجا که در ایران مشکلی پیش بیاید این مساله قومیت هم مطرح است. در زاینده رود اگر درست مدیریت نشود شورش بزرگی در ایران خواهیم داشت و اصفهان و چهارمحال و خوزستان و کاشان و یزد را درگیر می کند.

وی افزود: ما الگوی کشور را ایرانی اسلامی معرفی می کنیم. اسلامیت منطقه بخش کشورهای اسلامی را در بر می گیرد و ایرانیت ما هم همجواری ما را با بخشی از فلات ایران در بر می گیرد. شرق ایران پاکستان و افغانستان و ترکمنستان هستند که از زمان قاجار از ایران جدا شدند.

خشکسالی و سقوط حکومت‌ها

رئیس شاخه مهندسی عمران فرهنگستان گفت: گروهی از ایرانیان در آمریکا تاریخ را با پدیده خشکسالی مرور کرده‌‍اند. نتیجه این تحقیق نشان می‌دهد که سقوط برخی از حکومت‌ها در ایران با پدیده خشک‌سالی همراه بوده است. 3000 سال قبل و 1000 سال قبل خشکسالی هایی داشته ایم. امروزه نیز در شرایط خشکسالی هستیم و امیدواریم طوری مدیریت شود که با اتفاقی که در صفویه منجر به سقوط شد، روبرو نباشیم.

وی افزود: از دیدگاه رابطه انسان و طبیعت گفته می‌شود که ما هرگونه زندگی کنیم، الگوی ما رد پایی در طبیعت می‌گذارد. در تعریف بین المللی گفته می شود که یک انسان برای زندگی چه مقدار زمین می خواهد. اگر یک انسان در آمریکا باشد و دو ماشین و منزل و زندگی داشته باشد رد پای او زیادتر است. اگر در آفریقا باشد چون خوراک خوبی ندارد و زندگی مناسبی ندارد این رد پا کمتر است. متوسطی که ایران در این الگو می تواند تحمل کند 0.80 هکتار جهانی است. الان داریم 2.86 هکتار جهانی شیره زمین را می‌کشیم. یعنی با این سبک زندگی به دو ایران دیگر نیاز داریم که بدون جمعیت باشد و این دیگر امکان پذیر نیست. ما خط قرمز رد پا در طبیعت را رد کردیم و به طور جدی نیازمند اصلاح الگوی زندگی هستیم.

 

مکنون گفت: تا کنون سیاستهای متعددی مانند اصلاح الگوی مصرف و سیاستهای کلی محیط زیستی را داشته ایم که تاثیر چندانی در این روند نداشته است. قرار بود حمل و نقل عمومی 70 درصد و حمل و نقل خصوصی 30 درصد شود اما الان سهم حمل و نقل خصوصی بیشتر است. برای انرژی سیاست گذاری شد و رهبری فرمودند باید 50 درصد مصرف انرژی کاهش یابد اما ما 6 برابر مصرف دنیا انرژی مصرف می کنیم.

نظم نوین جهانی و تاثیر آن بر ایران

رئیس شاخه مهندسی عمران فرهنگستان درباره شیوه اداره لایه سوم گفت: سخن این است که آیا باید با نگاه به درون این لایه را اداره کرد یا نگاه به دنیا هم مهم است. موضوع اوکراین نشان داد که دنیا نیز مهم است. باید دید این دعوا دامن ایران را هم می گیرد یا خیر. هنوز معلوم نیست که آیا این جنگ، آغاز نظم نوین جهانی است و روسها برای اینکه عقب نمانند وارد این بازی شده اند و یا اینکه تعصب روسی است.

وی افزود: درباره تحولات دنیا آقای ظریف کتابی را درباره نظم نوین جهانی نوشته اند که برخی از نظرات ایشان الان قابل مشاهده است. آقای فوکویاما گمان می کرد که جهان تک قطبی است. بعد از فروپاشی شوروی گفت دنیا یک آقا دارد و آن اروپا است. این الگو منتفی است. دوم این است که دنیا از تک قطبی خارج شده و چین رقیب بقیه است. آقای ظریف می گوید چین ابرقدرت می شود. قدرتهای سطح دوم هند و فرانسه و غیره هستند. معلوم نیست که اروپا بعد از جنگ ضعیف می شود یا قوی اما قدرتهای جدید در حال شکل گیری هستند. اما در بین قدرتهای نوظهور، سه کشور مسلمان ترکیه، اندونزی و مالزی روبرو هستیم. اندونزی در سال 2030 هشتمین قدرت خواهد بود. برزیل کشوری است که در حال صعود است. ما کجای این پازل هستیم؟ خودمان می توانیم همه دنیا را مدیریت کنیم؟ این ترکیب در سرنوشت ما تاثیر دارد.

تجزیه خاورمیانه شکست خورد

مکنون گفت: ما با هفت کشور 5440 کیلومتر خشکی داریم. 3180 هم با دو دریا مرز داریم. بزرگترین کشور همسایه ما عراق است و اولین جنگ ما با بزرگترین کشوری بود که قرار بود برادر ما باشد. کوچکترین مرز ما با ارمنستان است که نزدیک بود وارد روند جنگ قفقاز شویم. ما را آرام نمی گذارند.

وی افزود: ما 15 کشور همسایه با 600 میلیون جمعیت داریم اما ما با عراق و عربستان و برخی وارد جنگ شدیم. سه رئیس جمهور آمریکا به هشت کشور اسلامی حمله کردند اما دنیا تظاهرات زیادی نداشت اما الان در دنیا تظاهرات زیادی است. نشان می دهد که غرب یک راهبرد دارد. در 200 سال اخیر کشورهایی از ایران جدا شدند و خواب دیده بودند ایران را مجددا تجزیه کنند. قرار بود کردهای ایران و سوریه و ترکیه یک کشور و قسمت عربی ایران از ایران جدا شود و قمست بلوچستان نیز کشور جدا شود. شروع این حرکت با حمله عراق به ایران بود. با این همه شهید مانع این نقشه شدیم. در عراق هم تجزیه متوقف شد و با توقف تجزیه سوریه این نقشه فعلا متوقف شده است. الان افغانستان و یمن هم در این نقشه قرار دارند.

این پژوهشگر گفت: نگاه به اسناد بالادستی وضعیت ما را بهتر به تصویر می کشد. تا 1382 تصویری از آینده نداشتیم و عمدتا تصاویر موردی بود و برنامه پنج ساله اول به خاطر جنگ مسکوت ماند. اقتصاد مقاومتی و آمایش سرزمینی و گام دوم انقلاب همه توسط بلندترین مسئولان کشور مطرح شده است. از نظر نظام، دیدگاه ما تا 44 سال آینده پیش بینی شده است. این پیش بینی با کدام روش دیده شده است؟ در فرهنگستان باید توسط دانشمندان این سندها بررسی شود. اگر آب در این اسناد کمرنگ است باید تذکر داده شود.

نقش گاز در تحولات دنیا

دنیا مستقیم گاها بر سرنوشت ما تاثیر دارد. در قرن بیستم نفت انرژی اصلی بود و در قرن 21 گاز این جایگاه را گرفته است. گفته می شود که جنگ اوکراین جنگ گاز است. بزرگترین منابع گاز برای آمریکا، روسیه، ایران و قطر است. گفته می شود سفر ایران به قطر و توافق برای انتقال گاز قطر از ایران حساسیت روسها را خواهد داشت. اگر منابع گاز چالوس وارد مدار شود ایران قدرت اول گازی و روسیه قدرت دوم خواهد بود.

وی افزود: اما از نظر آب 40 درصد دنیا در بحران آب خواهد بود و ما الان در این بحران به سر می بریم. در حوزه معادن جنگ بزرگی در دنیا در این زمینه شکل می گیرد. غذا و تبادلات مالی مساله های دیگری است که مطرح است. تراکنشهای مالی موضوع مهمی است. ما اینترنت و آی تی را برای اخذ مالیات قبول کرده ایم اما برای صیانت از اینترنت هنوز دو دل هستیم. باید بست یا باز گذاشت؟ در دنیای آینده قدرت دولتها کم می شود و تجارت در دست گوگل و ماکروسافت و این نمونه شرکتها خواهد بود.

 

مکنون گفت: ایران پذیرفته است که کریدور شرقی غربی و شمالی و جنوبی باشد. پس روابط ما با همسایگان خیلی مهم است. تمام شهرهای مرزی ما قرار است با کشورهای همسایه همکاری کنند. دانشگاه مشهد باید پایگاه آموزش دانشجویان افغان و سیستان باید قطب آموزش دانشجویان پاکستان شود. می توان اتحادیه آسیا را شکل داد اما فعلا الگوی ما همکاری با همسایه ها است.

وی تصریح کرد: ما در پنج لایه زمین وضع خوبی نداریم اما بدبخت هم نیستیم. نفت داشته ایم و در قرن جدید هم می توانیم با گاز نقش داشته باشیم. چه حکمرانی باید بر ما حاکم باشد که با همسایه ها دعوا نکند و قدرت اقتصادی فعلی را تبدیل به یک قدرت بزرگ کند؟

اخبار مرتبط

پاسخ دیدگاه

لطفا نظر خود را وارد کنید
نام خود را بنویسید