امروز : جمعه 10فروردینماه 1403 | ساعت : 17 : 27

آخرین اخبار

حداقل دستمزد در یونان به 830 یورو افزایش یافت

شفقنا- یونان حداقل دستمزد ماهانه را به ۸۳۰ یورو...

برنا نوشت/ خلجی: آقای روحانی با مردم صادق باشید

شفقنا- برنا نوشت: «سپهر خلجی روز جمعه در حساب...

استاد رفیعی: هدایت الهی نیازمند آماده‌سازی نفس است

شفقنا- سخنران حرم حضرت معصومه (س) گفت: هدایت الهی...

نزول قرآن در شب قدر؛ نوشتاری از حجت‌الاسلام علیرضا سبحانی

شفقنا- حجت‌الاسلام علیرضا سبحانی در نوشتاری با عنوان«نزول قرآن...

آرتی: اقامه نماز مسلمانان روسیه در مقابل مجتمع «کروکوس»

شفقنا- اداره دینی مسلمانان روسیه در مقابل مجتمع «کروکوس»...

اعلام برنامه شب های قدر در مسجد جمکران

شفقناقم- مراسم احیای شب های قدر در مسجد جمکران...

القدس: قانون منع تبعیض بر اساس مدل مو در پارلمان فرانسه تصویب شد

شفقنا- پارلمان فرانسه پیش نویس قانونی را تصویب کرد...

خطیب نماز جمعه تهران: همه می‌دانند مشکل کشور «اقتصادی» است

شفقنا- خطیب نماز جمعه تهران گفت: جهش تولید بسیار...

سخنگوی وزارت خارجه حملات رژیم صهیونیستی به سوریه را محکوم کرد

شفقنا- سخنگوی وزارت خارجه حملات هوایی شب گذشته رژیم...

شفقنا آینده/ تحریم مانع بازدارندگی می‌شود؟ دکتر ویدا یاقوتی: تحریم‌ها برای ایجاد بحران در داخل کشورها اثرگذار است اما در راهبردها نه/ روسیه نفوذ خود را گسترش خواهد داد

شفقنا آینده- دکتر ویدا یاقوتی، پژوهشگر مرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه درباره ابزار تحریم و تاثیر آن در برخی کشورها می گوید: تحریم را به عنوان یک ابزار برای حفظ وضعیت موجود و بحران داخلی کشور ها استفاده می کنند و از این طریق می‌توانیم بگوییم تحریم ها موفقیت آمیز است. چون برنامه توسعه یک کشور را به تعویق می اندازد و موجب بحران داخلی می شود. یعنی نمی‌توانیم منکر این شویم که ایجاد بحران می‌کند و شما می‌بینید که عراق و سوریه و لیبی و سایر کشورها نمونه کاملا واضح و روشن است و بعد از ایجاد این بحران منتظر است که از دل این بحران دولت ها سیاست های کلان خود را تغییر دهند و آنها با سیاست هایی که مد نظر آمریکا و غرب است همسو بکنند اما تا کنون این اتفاق نیفتاده ولی هدف آنها ایجاد تورم است زیرا هنگامی که در کشوری تورم به وجود بیاید جامعه دستخوش تحول و دگرگونی می‌شود و منتظرند تا جامعه اقدام بکند. این دیدگاه تا حدی موفق بوده است.

متن گفت وگوی خبرنگار شفقنا آینده با دکتر یاقوتی را می خوانید:

-همان طور‌ که می‌دانید تحریم ابزاری است برای غرب که به وسیله آن کشور هایی که به زعم آنها قوانین بین‌المللی را نقض می‌کنند مستحق تحریم می‌شوند. روسیه نیز چند سالی است که از سمت آمریکا و اروپا تحریم شده اما آیا اساسا تحریم ابزاری است که باعث شود این کشورها منزوی شوند یا به مسیری هدایت شوند که آنچه بین الملل از آنها می خواهد اتفاق بیفتد؟

ماهیت تحریم تهدید صلح و امنیت است و به شدت این ماهیت سیاسی است

تحریم‌ها می‌توانند بر تاکتیک کشورها اثرگذار باشند اما در استراتژی های مهم آنها هرگز تاثیرگذار نبودند

بله درست است. ببینید اگر تحریم را به عنوان یک ابزار قهری برای ایجاد صلح و امنیت در نظر بگیریم در ماده ۲ منشور سازمان ملل هم تاکید شده است کشورها باید از تهدید یا توسل به زور علیه سایر کشورها خودداری کنند در نتیجه در اینجا یک تعارض ایجاد می شود. در بحث تحریم اگر تحریم خود یک ابزار قهری است پس با همین ماده دو سازمان منشور سازمان ملل به تناقض برمی‌خورد. یعنی پارادوکسی ایجاد می شود که خود تهدیدی برای صلح و امنیت است. منتقدان می گویند این تحریم ها به عنوان تهدید در منشور سازمان ملل خود منع نشده و از طرفی با دستورات همکاری اقتصادی سازمان ملل که جزء اهداف اصلی سازمان ملل است(چهار هدف اصلی) تحریم ها با دستورات همکاری اقتصادی در تناقض هستند. در واقع آنها می‌گویند ماهیت تحریم تهدید صلح و امنیت است و به شدت این ماهیت سیاسی است. طبق آمار و اطلاعاتی که در سایت ها و در دسترس ما است، تحریم‌ها می‌توانند بر تاکتیک کشورها اثرگذار باشند اما در راهبرد و استراتژی های مهم آنها هرگز تاثیرگذار نبودند.

اگر روسیه را مثال بزنیم هرگز در راهبردهای مهمش در نزدیک شدن ناتو به شرق تحت تاثیر تحریم ها قرار نگرفته و هرگز آنها را به عنوان قوه قهریه نپذیرفته و هرگز مطالبات آمریکا و غرب را برای این که راهبردش را در مسئله اوکراین و کریمه کنار بگذارد نپذیرفته است. نمونه دوم چین است و شما می‌بینید که درباره تایوان، چین هرگز این تحریم های آمریکا را نپذیرفته و تحت تاثیر آنها قرار نگرفته است. چین و روسیه نمونه دو کشور بسیار قدرتمند در عرصه بین الملل هستند که ما می‌دانیم این ها توان مقابله به مثل با آمریکا را دارند اما کشورهایی هم هستند که به لحاظ اقتصادی بسیار ضعیف اند مثل سودان و لیبی و عراق که این کشور ها از دهه 1990 تا به امروز تحریم بودند اما در راهبرهای سیاستی خود هیچ گونه تغییری ایجاد نکردند که ما بگوییم ابزار تحریم، یک ابزار موفقیت آمیز است. درست است که تحریم ها این کشور ها را درگیر مشکلات اقتصادی معیشتی کرده و حتی در برهه ای باعث فروپاشی عراق و سوریه می شود اما می بینید که تا لحظه ی آخر عراق در زمانی که صدام روی کار بود موضعش را در برابر آمریکا تغییر نمی دهد با وجود تحریم ها که در نهایت به حمله نظامی ختم می‌شود.

تحریم ها برای ایجاد بحران در داخل کشورها تا حدودی اثر گذار است

در ایران هم می‌بینید که ما در راهبردهای اصلی هیچ گونه تغییری ایجاد نکردیم و مطالبات امریکا را مورد پذیرش قرار ندادیم. در مورد سودان که یک کشور بسیار ضعیف به لحاظ اقتصادی است می‌بینید حتی عمرالبشیر را در دادگاه لاهه مجازات می‌کنند و حکم بازداشتش را صادر می‌کنند اما او تا به امروز مقاومت کرده و اجازه نداده حتی صلح بانان سازمان ملل وارد سودان شوند و این حجم از مقاومت در برابر تحریم ها ما را به این نتیجه می‌رساند که تحریم ها برای راهبرد و استراتژی کلان کشورها اثر گذار نبوده است، اما برای ایجاد بحران در داخل کشور ها تا حدودی اثر گذار است.

-پس هدفی که غرب دارد و برای آن از ابزار تحریم ها استفاده می‌کند چیست؟ آیا ممکن است ضرر و زیان ناشی از تحریم به خود کشور های تحریم کننده برسد و متوجه آنها هم بشود؟

تحریم بستگی به نوع و حجم مبادلات تجاری امریکا با کشور ها دارد

بله قطعا، اگر ما مراودات تجاری امریکا و چین را در نظر بگیریم این روابط تجاری به حدی گسترده است که گاهی خود آمریکا از این موضع کوتاه می آید و تحریم هایی که علیه چین برقرار کرده را تا حدی از بین می برد. یعنی رویکرد توزیع آسیبی دارد و باعث می‌شود که آمریکا از موضع خود کوتاه بیاید و به خاطر حجم تجارت و مبادلاتی که با چین دارد سختگیری نکند. ولی با کشور هایی که مبادلات آن چنانی ندارد، بیشتر و خشن تر رفتار می‌کنند در مسئله تحریم اینچنین است ولی درباره چین و روسیه یا اتحادیه اروپا که وابستگی های متقابلی به لحاظ تجاری با این دو کشور دارند، کاملا مسئله فرق می‌کند و در یک سری از جاها با کارت سایر کشور ها بازی می‌کنند. برای مثال شما می‌بینید در قطعنامه 1803 چین و روسیه با این که روابط خوبی با ایران داشتند اما چون تجارت و حجم مبادلاتی که با آمریکا داشتند الویت اول آن ها بود، قطعنامه را تایید می کنند و رای مثبت می‌دهند. درحالیکه انتظار ما این است که کشور هایی که روابط خوبی با ما دارند مثل چین و روسیه رأی منفی به قطعنامه دهند اما رای مثبت می‌دهند و ما اصطلاحا به این می‌گوییم بازی کردن با کارت دیگر کشورها. یعنی زمانی که آن ها به آن سطح از عمل گرایی اقتصادی می رسند، کشورهای دیگر را نادیده می گیرند و به منافع اقتصادی خود فکر می‌کنند. بنابراین تحریم بستگی به نوع و حجم مبادلات تجاری امریکا با کشور ها دارد و با برخی کشور ها تا حدی کنار می آید اما با کشور هایی که ضعیف تر هستند و مبادلات تجاری زیاد ندارند خشن تر برخورد می کند.

-با توجه به این که غرب می‌داند که تحریم نمی‌تواند اهداف راهبردی کشورها را تغیر دهد چرا باز از این ابزار استفاده می‌کند؟

تحریم را به عنوان یک ابزار برای حفظ وضعیت موجود و بحران داخلی کشور ها استفاده می کنند

تحریم را به عنوان یک ابزار برای حفظ وضعیت موجود و بحران داخلی کشور ها استفاده می کنند و از این طریق می‌توانیم بگوییم تحریم ها موفقیت آمیز است. چون برنامه توسعه یک کشور را به تعویق می اندازد و موجب بحران داخلی می شود. یعنی نمی‌توانیم منکر این شویم که ایجاد بحران می‌کند و شما می‌بینید که عراق و سوریه و لیبی و سایر کشورها نمونه کاملا واضح و روشن است و بعد از ایجاد این بحران منتظر است که از دل این بحران دولت ها سیاست های کلان خود را تغییر دهند و آنها با سیاست هایی که مد نظر آمریکا و غرب است همسو بکنند اما تا کنون این اتفاق نیفتاده ولی هدف آنها ایجاد تورم است زیرا هنگامی که در کشوری تورم به وجود بیاید جامعه دستخوش تحول و دگرگونی می‌شود و منتظرند تا جامعه اقدام بکند. این دیدگاه تا حدی موفق بوده است.

-یعنی در واقع غرب به این سمت می‌رود که به جای استفاده از نیروی نظامی علیه کشورهایی که هم پیمان و دوست غرب نیستند و رو به روی غرب قرار می‌گیرند، از تحریم استفاده کند. آیا گزینه نظامی در الویت های بعدی قرار می‌گیرد؟ درباره روسیه دیدیم که حمله ای همه جانبه به اوکراین داشت و بسیاری توقع داشتند که امریکا از اوکراین حمایت نظامی کند ولی این اقدام انجام نشده و صرفا تنها به تحریم روسیه اقدام می‌کنند که مشخص نیست این تحریم ها نیر چه وسعتی داشته باشد. ولی صرفا اعلام کردند که خواهان رویارویی نظامی نیستند. آیا ممکن است در آینده گزینه های نظامی از سوی غرب در الویت های بعدی قرار بگیرد؟

بله امکانش است. جهان اکنون وضعیتی ویژه‌ دارد. مثلا تا چند روز پیش کسی مطمئن نبود که روسیه به اوکراین حمله می کند و در مورد برخورد ناتو هم همین وضعیت است چون الان در اتحادیه اروپا مشورت می کنند و از این مشورت ها تصمیم هایی گرفته می‌شود که آیا مداخله بکنند به اوکراین یا عقب نشینی کنند. این ها بستگی به تصمیمات کلانی دارد که از آن سطح گرفته می‌شود. اگر ببینند کشورها امنیت را در منطقه برقرار کرده اند و منافع آمریکا را به خطر می اندازند، آمریکا حتما حمله خواهد کرد مثل نمونه عراق و افغانستان و حتما گزینه نظامی را در اختیار خود دارد و می‌تواند همیشه بر روی آن حساب کند. بنابراین ما نمی‌توانیم بگوییم که گزینه نظامی همیشه یک امر نامحتمل است.

-نامحتمل نه اما ممکن است در الویت های بعدی قرار بگیرد؟ِ

بله چون ما تجربیات مختلفی داریم. در کشور های دیگر دخالت نظامی امریکا وجود داشته و تجربه شده است و بستگی به این دارد که کشورها چقدر امنیت امریکا را به خطر بیندازند و اجماع جهانی بر علیه آن کشور شکل بگیرد و بعد از همه این موارد، گزینه نظامی هم در دستور کار خواهد بود.

آیا در رابطه با اوکراین تحریم هایی که علیه روسیه وضع شده و می شود می‌تواند اثرگذار باشد و روحیه نظامی گری را تا اندازه ای کاهش دهد؟

روسیه نفوذ خود را قطعا گسترش خواهد داد

همان طور که قبلا پوتین اعلام کرد روسیه نمی‌خواهد اوکراین را ضمیمه خودش کند و این تهاجم در مقیاس بزرگ تر هم ممکن است. مثلا دولتی را بر سر کار بیاورد که همسو با آقای پوتین باشد و تا حدی که ممکن است ناتو را از روسیه دور نگه دارد. دیدید که تهدیدی از وزارت خارجه روسیه انجام شد و گفتند فنلاند و سوئد هم اگر بخواهند وارد این بازی شوند و ناتو را به عنوان نیروی حمایتگر خود بپذیرند، همین برخوردی که با اوکراین کردیم با سوئد و فنلاند هم خواهیم داشت. یعنی تا این حد حساسیت پوتین به نزدیک شدن ناتو به شرق وجود دارد. بنابراین مادامی که توقعات پوتین برآورده‌ شود و از طرف دولت اوکراین و یا دولتی که در اوکراین بر سر کار می آورد حرف شنوی ببیند و مطمئن باشد که از ناتو دور است، فکر نمی‌کنم که بخواهد اوکراین را به عنوان ضمیمه خودش قرار بدهد. ولی روسیه نفوذ خود را قطعا گسترش خواهد داد و در روزهای آینده خواهیم شنید که اگر کی‌اف سقوط کند وضعیت بسیار متفاوت خواهد بود و ایشان با دست باز و به راحتی می‌تواند سیاست هایی که خود دنبال می کرد را در اوکراین جدید مستقر کند.

واکنش اروپا و غرب کماکان تحریم خواهد بود؟

بله تا جایی که من فکر می‌کنم اگر به منافع اروپا لطمه ای وارد نشود فقط با تحریم پیش می‌روند.

اخبار مرتبط

پاسخ دیدگاه

لطفا نظر خود را وارد کنید
نام خود را بنویسید