شفقنا – آیت الله عندلیب همدانی در نوشتاری با عنوان «معیار ادب» این گونه آورده است:
امام حسن عسکری علیه السلام:
«کَفاکَ ادباً تَجنُّبُکَ ما تَکرهُ مِن غَیرکَ»
در «ادب» تو همین بس که آنچه برای دیگران نمی پسندی، خود نیز از آن دوری کنی.
بحارالانوار(ط-بیروت)ج ۶۶،ص۴۰۷
انسان با سرشت پاک خود بین زیبایی و زشتی فرق می گذارد، و زیبا را از هر کس زیبا می بیند و زشت را زشت ، بنابر این نباید اگر گفتار و رفتار زشت از دیگران سرزد زشت بشمرم و موضع گیری کنم،ولی اگر از خودم یا اطرافیانم یا هم مسلکانم صورت گرفت تقبیح نکنم.
گفتار امام علیه السلام مطلق است یعنی: ادب آن است که با همگان چه کوچک ، چه بزرگ و چه آشنا، چه غیر آشنا و چه هم فکران خود ، چه مخالفان خویش با زیبایی سخن بگوید و به زیبایی رفتار کند، و آنچه برای خود نمی پسندد برای هیچ‌کس نپسندد.
امیر المؤمنین علیه السلام در نامه به فرزندش ( نامه ۳۱ نهج البلاغة) می فرماید :
يَا بُنَيَّ اجْعَلْ نَفْسَكَ مِيزَاناً فِيمَا بَيْنَكَ وَ بَيْنَ غَيْرِكَ فَأَحْبِبْ لِغَيْرِكَ مَا تُحِبُّ لِنَفْسِكَ وَ اكْرَهْ لَهُ مَا تَكْرَهُ لَهَا وَ لَا تَظْلِمْ كَمَا لَا تُحِبُّ أَنْ تُظْلَمَ وَ أَحْسِنْ كَمَا تُحِبُّ أَنْ يُحْسَنَ إِلَيْكَ وَ اسْتَقْبِحْ مِنْ نَفْسِكَ مَا تَسْتَقْبِحُهُ مِنْ غَيْرِكَ وَ ارْضَ مِنَ النَّاسِ بِمَا تَرْضَاهُ لَهُمْ مِنْ نَفْسِكَ وَ لَا تَقُلْ مَا لَا تَعْلَمُ وَ إِنْ قَلَّ مَا تَعْلَمُ وَ لَا تَقُلْ مَا لَا تُحِبُّ أَنْ يُقَالَ
پسرم برای ارتباط صحیح با دیگران خود را معیار و ميزان قرار بده، پس آنچه براى خود دوست می دارى براى دیگران نیز دوست بدار. و آن چه را برای خودت خوش نداری براى او نیز خوش ندار . و ستم مكن چنانكه دوست ندارى بر تو ستم شود و زیبا رفتار كن چنانكه دوست می دارى با تو زیبا رفتار كنند. و هر گفتار و رفتاری را که انجامش را توسط مردم زشت می دارى براى خود نیز زشت بدان، و از رفتار مردم نسبت به خودت به آن خشنود و راضی باش كه اگر خودت بودی همان رفتار را داشتی( توقع بی جا از مردم نداشته باش) و مگو آنچه را که نمی دانى، هر چند آن چه را که می دانى اندک باشد و مگو آنچه را دوست ندارى به تو گفته شود.
با توجه به روایات دیگر آدمی وقتی عادل است و با انصاف که انسان ها را همچون نیمی از خود بشمرد و بین خود و دیگران تفاوتی قائل نشود و آن چه را برای خود می پسندد برای آن ها هم بپسندد و آن چه انجامش را نسبت به خود قبیح می داند ، برای همگان قبیح و زشت بشمرد.
بنا براین باید واژه ادب را با واژه های انصاف و عدالت معنی و تفسیر کرد.
