امروز : پنج‌شنبه 9فروردینماه 1403 | ساعت : 17 : 49

آخرین اخبار

زیاد النَخاله با رهبر انقلاب دیدار کرد

شفقنا - آقای «زیاد النَخاله» دبیرکل جنبش جهاد اسلامی...

شب‌های احیای تلویزیون برای ایرانیان مقیم خارج از کشور

شفقنا- برنامه «شب‌های قدر» با آیتم‌های ویژه «شب روشنی»...

کدام استان‌ها بیشترین و شدیدترین تصادفات نوروزی را داشتند؟

شفقنا- جمعیت هلال احمر با صدور اطلاعیه‌ای، جزئیات خدمات...

الجزیره: ضرر مالی ناشی از حمله مسکو ممکن است به 108 میلیون دلار برسد

شفقنا- کارشناسان بیمه روسی انتظار دارند خسارات مالی ناشی...

پیش بینی وزش باد شدید در تهران

شفقنا- طبق پیش بینی اداره کل هواشناسی استان تهران،...

دیدار امیرعبداللهیان با وزیر خارجه ترکمنستان در عشق‌آباد

شفقنا- وزیر خارجه ایران در ادامه دیدارهای خود در...

ویدیو کلیپ شب زیارتی حضرت سید الشهدا(ع)

شفقنا- ویدیو کلیپ شب جمعه کربلا در شب زیارتی...

مراسم سومین روز درگذشت زهرا شجاعی برگزار شد

شفقنا- مراسم سومین روز درگذشت زهرا شجاعی، فعال سیاسی...

جان باختگان تصادفات نوروزی به ۵۸۵ نفر رسید  

شفقنا- جانشین رییس پلیس راه راهور فراجا از جان...

ورود گردشگران به کویر مرنجاب و سیازگه ممنوع شد

شفقنا- رییس اداره میراث فرهنگی، آران و بیدگل اصفهان...

رئیس دفتر سیاسی حماس با قالیباف دیدار کرد

شفقنا- رئیس دفتر سیاسی حماس صبح روز پنجشنبه در...

پلیس: مبلغ جرایم رانندگی در تخلفات حادثه‌ساز ۴ تا ۵ برابر می‌شود

شفقنا- رئیس پلیس راهور فراجا گفت: مبلغ جرایم رانندگی...

آرتی عربی: ادای سوگند دولت جدید فلسطین در یکشنبه آینده

شفقنا- منابع آگاه گفتند: «دولت جدید فلسطین به نخست...

سازمان جهانی بهداشت آماری از «سطح آزار و اذیت سایبری کودکان» را اعلام کرد

شفقنا- یک بررسی منتشرشده توسط سازمان بهداشت جهانی نشان داد...

مراسم شب‌های قدر در حرم حضرت معصومه(س) اعلام شد

شفقنا- مراسم قرائت دعای جوشن کبیر، سخنرانی و قرآن...

غرق‌شدگی خانم ۴۰ ساله در بویراحمد

شفقنا- مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان کهگیلویه و بویراحمد...

وزارت بهداشت غزه: تعداد شهدای جنگ اسرائیل در نوار غزه به 32552 نفر رسید

شفقنا- وزارت بهداشت فلسطین امروز(پنج‌شنبه) تعداد قربانیان جنگ میان...

نخست وزیر ارمنستان: ایروان دولت در تبعید قره باغ را به رسمیت نمی شناسد

شفقنا- «نیکول پاشینیان»، نخست وزیر ارمنستان اعلام کرد که...

سید محمد بحرینیان تشریح کرد: کوتوله‌پروری؛ دلیل اصلی عقب‌ماندگی صنعتی

شفقنا- «سیدمحمد بحرینیان» مدیرعامل شرکت تولیدی و صنعتی تکلان‌توس، از معدود صنعتگران کشور است که دستی بر پژوهشگری توسعه اقتصادی هم دارد. او که تجربه عضویت در اتاق‌ بازرگانی مشهد را دارد با نگاهی تاریخی به بررسی مشکلات توسعه ایران می‌پردازد. روز شنبه ۲۰ شهریور ماه، انصاف نیوز در گفت‌وگویی زنده با او در اینستاگرام به موضوع موانع توسعه صنعتی در ایران پرداخت که در ادامه می‌آید.

انصاف نیوز: چرا علی رغم وجود برنامه‌های مختلف همچنان اقتصاد ایران از نظر توسعه صنعتی پیشرفتی نداشته است؟

بحرینیان: باید به یک سابقه تاریخی از زمان صفویه به اقتصاد ایران نگاه کرد. با توجه به مواردی که در سفرنامه‌های غربی‌ها نوشته شده است؛ مانند سفرنامه تاورنیه یا شاردن. مشخص است که ما از آن زمان از دنیا عقب افتاده بودیم و فقط به دنبال وارد کردن کالاهای مدرن بودیم. در واقع ما با مدرنیته از طریق مصرف آشنا شدیم نه از طریق تولید کالای صنعتی و این روند ادامه پیدا کرده است تا امروز. به بیان «احمد سیف» از زمان قاجاریه ریشه تولید در این کشور زده شده و از نظر من طی چهار دهه گذشته، اقتصاد ضدتولید صنعتی عمل کرده است.

به استناد آمار رسمی وزارت صمت، حدود ۹۰ درصد از صنایع ما کارایی اقتصادی و قدرت رقابتی دارند و در رده صنایع با تکنولوژی پایین محسوب می‌شوند و درواقع به درد توسعه صنعتی نمی‌خورند. به عنوان مثال ما در ایران حدود ۹۰ شرکت تولید سیمان داریم که نه کیفیت مناسبی دارند و نه با قیمت مناسبی عرضه می‌شوند. در صنعت فولاد هم همین موضوع مصداق دارد. برآورد می‌شود حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد برق کشور توسط صنعت فولاد مصرف می‌شود.

از طرف دیگر، بسیاری از مجوزهایی که برای واحدهای صنعتی ارائه می‌شود محملی برای واردات است. به عنوان مثال ۲۵ مجوز برای تولید موبایل در کشور صادر شده است اما آیا ما واقعاً موبایل تولید می‌کنیم؟ این در حالی است که پس از ۹۰ سال کشور به واردات نخ محتاج است!

برخی تولیدکنندگان معتقدند بخش زیادی از مشکلات آنها به دلیل تشدید تحریم‌ها بوده است. آیا شما با این گزاره موافقید؟

به نظر من تحریم‌ها، کرونا و بلایای طبیعی، به‌تنهایی تمام ناکارآمدی یکصد و پنجاه سال گذشته اقتصاد ایران و ناتوانی در سازماندهی مسئولین را نشان داد. آن چیزی که در عمل نشان داده می‌شود چیزی به جز خودنمایی، ریاکاری و خودبزرگ‌بینی نیست. به نظر من بخش زیادی از این حرف‌ها بهانه است و آمار بانک مرکزی هم این را نشان می‌دهد.

یک کار تاریخی پس از دوران دکتر مصدق توسط بانک مرکزی انجام شد. برای دومین بار از زمان دکتر مصدق از سال ۹۷، لیست دریافت‌کنندگان ارز دولتی در وب‌سایت بانک مرکزی منتشر شد اما سوال‌هایی هم در این زمینه وجود داشت. چرا ارقام سال‌های ۹۴ تا ۹۶ در دسترس قرار نگرفت؟ از ۱۷ اردیبهشت هم این ارقام به‌روز نشده است؛ مانند بسیاری از ارقام دیگر که محرمانه تلقی می‌شود. مثلا گمرک هم سه سال است آمار صادرات و واردات را منتشر نمی‌کند. بر اساس گزارش بانک مرکزی، بسیاری از بخش‌های صنعتی، ارز را می‌بلعند و البته صنعتگران توانمندی نیز در کشور وجود دارند که ضمن وطن‌دوستی خود، حافظ منافع ملی کشور هستند.

برخی کارشناسان معتقدند اتخاذ و اجرای نادرست سیاست جایگزینی واردات یکی از عوامل عقب‌ماندگی صنعتی ایران است. نظر شما در این خصوص چیست؟

از نظر من اصلا ما در ایران سیاست جایگزینی واردات را در هیچ دوره‌ای اجرا نکرده‌ایم. ما فقط و فقط ترجمه خارجی را انجام دادیم بدون آن که به این فهیم برسیم که فرآیند طی شده و وابستگی به تاریخ ممکن است این فرمول‌ها را بی‌اثر کند را نداریم. به عنوان مثال رابطه مقداری پول و نقدینگی ممکن است در برخی کشورها و از جمله کشور ما عامل تورم باشد اما تنها و مهم‌ترین عامل نیست.

انصاف نیوز: چه صنایعی در شرایط کنونی اقتصاد ایران قابلیت توسعه را دارند؟

بحرینیان: آن چه کشور را در باتلاق مشکلات اقتصادی فرو برده، سیاستگذاری غلط، اتلاف منابع و صنایع کوتوله‌ است. مواردی مانند واگذاری ماشین‌سازی تبریز به خوبی ناکارآمدی سیستم را نشان می‌دهد و این که این عدم کارآمدی در تمامی حوزه‌ها دیده می‌شود. از نظر من، سه صنعت ماشین‌سازی صنعتی، خودروسازی و صنایع الکترونیک و ارتباطی می‌توانند اما این که چه نوعی از این صنایع باید به کار گرفته شود باید توسط جمعی از نخبگان مورد بررسی قرار گیرد. البته اقتصاددانان به تنهایی نمی‌توانند در این حوزه تصمیم بگیرند. جمع نخبگان علاوه بر اقتصاددانان باید شامل جامعه‌شناسان، روان‌شناسان، اساتید دانشگاه‌های صنعتی و کارشناسان مستقل باشد.

به عنوان صنعتگر و پژوهشگر توسعه، چه پیشنهادی برای دولت سیزدهم در حوزه بهبود سیاستگذاری صنعتی در کشور دارید؟

در حکمت ۸۶ نهج‌البلاغه، مولا امیرالمومنین می‌فرمایند آن کس که نمی‌دانم را به کار نمی‌برد به هلاکت دچار می‌شود. کره، ژاپن، سنگاپور و چین از جمله کشورهایی بودند که به این گفته عمل کردند. ما در وهله اول باید بدانیم که نمی‌دانیم.

من در نامه‌ای به رییس دولت سیزدهم نوشتم که وزرای اقتصادی را در جمع نخبگان مستقل مطرح کنند تا بتوانند از ذخیره دانایی این افراد استفاده کنند و با استفاده از آنها سیاست‌های مناسبی اتخاذ کنند. از طرف دیگر قوانینی که توسط قوه مقننه وضع می‌شود هم ضدتولید و عوام‌گرایانه است. به نظر من ذخیره دانایی برای مقابله با این مشکلات وجود دارد و اگر سیاست‌های مناسب اتخاذ شود می‌توانیم طی ۱۵ سال گذشته جزو ۱۵ اقتصاد برتر جهان باشیم. صائب تبریزی بیت جالبی دارد:

روزی بی خونِ دل کم جو که در بحر وجود / بی کشاکش طعمه‌ای گر هست، در قلاب هست

گفت و گو از سعیده شفیعی

اخبار مرتبط

پاسخ دیدگاه

لطفا نظر خود را وارد کنید
نام خود را بنویسید