امروز : پنج‌شنبه 9فروردینماه 1403 | ساعت : 13 : 38

آخرین اخبار

وزارت بهداشت غزه: تعداد شهدای جنگ اسرائیل در نوار غزه به 32552 نفر رسید

شفقنا- وزارت بهداشت فلسطین امروز(پنج‌شنبه) تعداد قربانیان جنگ میان...

نخست وزیر ارمنستان: ایروان دولت در تبعید قره باغ را به رسمیت نمی شناسد

شفقنا- «نیکول پاشینیان»، نخست وزیر ارمنستان اعلام کرد که...

وزیر ارتباطات عراق: برای فیلتر «تیک تاک» اقدام کردیم

شفقنا- وزیر ارتباطات عراق از ارائه درخواستی به هیئت...

سقوط فروش آیفون در بزرگترین بازار دنیا

شفقنا- فروش آیفون در چین در فوریه نسبت به...

قطع همکاری سیستم پرداخت سامسونگ با میر روسیه

شفقنا- سرویس پرداخت «سامسونگ پی» شرکت سامسونگ الکترونیکس، از...

تلاش آمریکا برای قطع خدمات به ابزارهای تراشه‌سازی چین

شفقنا- یک مقام وزارت بازرگانی آمریکا اعلام کرد واشنگتن...

«غُبارِ غُربت بر آرمان های اخلاقی ! »/ نوشتاری از استاد هادی سروش/ بخش...

شفقنا- حجت الاسلام والمسلمین هادی سروش در سلسله نوشتارهایی...

کدام کشورها دیرتر از بقیه از تورم رها خواهند شد؟/ گزارش اکونومیست

شفقنا آینده- نشریه اکونومیست در گزارشی آماری درباره وضعیت...

ردیابی گوشی سرقتی با چند ترفند ساده

شفقنا- گم کردن یا دزدیده شدن گوشی، تبلت یا...

اولین بانک اسلامی در اوگاندا آغاز به کار کرد

شفقنا- اولین بانک اسلامی در اوگاندا آغاز به کار...

فتح مکّه؛ تجلّی رحمت و مهربانی/ مقاله حضرت آیت الله صافی گلپایگانی – بخش بیست و دوم

شفقنا- حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی در بیست و دومین شماره از سلسله مقالات خویش به مناسبت ماه مبارک رمضان آورده اند:

بسم الله الرحمن الرحیم

قال الله تعالی: «إِنّا فَتَحْنَا لَكَ فَتْحاً مُبیناً؛ ما تو را پیروزی بخشیدیم [چه] پیروزی درخشانی.»

یكی از بزرگترین فتوحات اسلام و دین توحید، «فتحِ مكّه» بود كه برحسب نقل كتاب مسارالشیعة در ماه مبارك رمضانِ سالِ هشتم هجرت اتّفاق افتاد.

تا سال هشتم هجرت، فتوحات و پیروزی های فراوانی نصیب اسلام شده بود؛ امّا شهر مكّه، این مركز شبه جزیره عربستان و جایگاه مسجدالحرام و كعبه معظّمه و قبله گاه اسلام و مسلمین، همچنان در تصرّف بت پرستان و مشركان باقی مانده و بت پرستی، فساد و انحطاط اخلاقی، استثمار و استعبادِ انسان ها در آنجا رایج بود.

رفتار مردم مکّه با پیامبر صلی الله علیه و آله
بسیاری از مردم مكّه كه ندای اسلام را شنیده بودند، آرزومند استقرارِ حكومت اسلامی و دگرگون شدن آن اوضاع پلید و ناسالم بودند. بانگ روح بخش توحید، و ندای دلنوازِ «لا اله إلا الله» دل های آنان را تكان داده، و موقعیت بت ها در قلوبشان سست شده، و اوضاع و احوال گذشته، و رژیم جاهلیت در نگاه آنان محكوم گردید و دیگر زور سرنیزه نمی توانست آن وضع را استوار نگاه دارد، و از نفوذ دین خدا در دل این آرزومندان جلوگیری كند.

روزبه روز اشتیاق پذیرش اسلام بیشتر می شد و همه جا سخن از اسلام و محمّد صلی الله علیه و آله بود.
ازاین رو، امثال ابوسفیان در میان چنین مردمی جایگاهی نداشتند و دلباختگان ندای اسلام حاضر به شنیدن سخنان گمراه كننده آنان نبودند.

مردم این شهر، تا آنجا كه می توانستند رسول خدا را اذیت كردند، و مانع از پیشرفت دین خدا و آیین توحید شدند؛ و حتّی پیامبر صلی الله علیه و آله و مؤمنان را در فشار اقتصادی قرار داده و ارتباط خود را با آنان قطع كرده، و به مدّت سه سال آن حضرت را به همراه خویشاوندانش در «شعب ابی طالب» محصور كردند، و عاقبت، نقشه قتل پیامبر صلی الله علیه و آله را طرح كردند؛ گرچه آن حضرت به امر خدا با كمك و یاری و از خودگذشتگی و فداكاری تاریخی علی علیه السلام به مدینه طیبه هجرت فرمود، و از اجرای طرح ننگین نامردمان و كفّار در امان ماند.

آیا نباید شهری كه قدر پیامبر خدا صلی الله علیه و آله را نشناخت، هرچه زودتر فتح شود؟ و مردمش به خاطر جرایم و جنایاتی كه مرتكب شدند به كیفر برسند، تا سبب تسكین آلام درونی ستمدیدگان گردد و بر آن همه زخم ها و جراحات وارده بر قلب پیامبر صلی الله علیه و آله مرهمی گذارده شود؟

به نظر مردم عادّی یادآوری آن دورانی كه پیامبر صلی الله علیه و آله از سوی آن مردم مورد آزار و اذیت قرار می گرفت، اقتضا می كرد كه آن حضرت هرچه زودتر اهل مكّه را مجازات كرده و از آنها انتقام بگیرد و شوكت و قدرت و نیروی خود را به آنها نشان داده، و شهر و دیار و زنان و اموالشان را به عنوان غنایم جنگی میان سپاه خود تقسیم كند؛ امّا پیامبر اسلام، پیامبر رحمت بود و آیات: «وَما أَرْسَلْناكَ إِلّا رَحْمَةً لِّلْعالَمینَ؛ و تو را جز رحمتی برای جهانیان نفرستادیم.» و «وَ إنَّكَ لَعَلی خُلُقٍ عَظیمٍ؛ و به راستی كه تو را خویی والاست.» در خطاب به ایشان نازل شده بود.

از كینه توزی و گرفتن انتقام منزّه و مبرّا بود؛ هرگز برای گرفتن انتقام یا مقابله به مثل لشكركشی نمی كرد.
خواستار خیر برای عموم و توفیق و سعادت و هدایت برای دشمنانش بود؛ توبه وحشی را قبول كرد و با خوش رویی از هر یك از دشمنانش كه دین اسلام را می پذیرفت، استقبال نمود.

برای اثبات سخن خویش و حاكم كردن عرب بر عجم یا قبیله ای بر قبیله دیگر، پیكار نمی كرد. هدف تمام اقدامات وی، از قیام و جنگ و صلح، عالمگیر نمودن نام خداوند متعال بود.

او برای آزادی انسان ها، گسترش حق و عدالت، رواج دین توحید و رساندن دعوت خدا به جهانیان بپاخاسته، و از اینكه در جنگ و صلح اندیشه های شخصی داشته باشد، مبرّا بود؛ و به همین جهت، در فتح مكّه شتاب نداشت و منتظر امر خدا و فرصت مناسب بود.

با این اوصاف، آیا بهتر نبود كه این شهر، خودش تسلیم شود؟ و فتح این شهر، با فتح قلوب مردم آن توأم باشد؟! و آیا بهتر نبود كه برای فتح این شهر، خون های زیادی ریخته نشود؟!

پیامبر صلی الله علیه و آله تا سال هشتم هجرت ـ كه كار اسلام در شبه جزیره بالا گرفت ـ صبر كرد؛ و قبایل و جماعاتی كه در بیرون مكّه بودند به آن گرویده، و اسلام را از جان و دل پذیرفتند.

شهر مكّه تنها مانده و دیگر نگاهداری آن در ظلمت كفر و شرك و آن رژیم فاسد، برای مشركانی چون ابوسفیان دشوار بود.

در این هنگام و فرصت مناسب، به امر خدا، پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله با ده هزار نفر از مسلمانان آهنگ شهر مكّه فرمود.

ابوسفیان و گروه او از مخالفت و مقاومت ناامید شدند و مكّه بدون هیچ مقاومتِ قابل توجّهی آزاد شد، و به دین خدا و آیین جدید و قوانین آزادی بخش اسلام گروید.

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله درحالی كه سوره «اِنّا فَتَحْنا» (فتح) را قرائت می فرمود، وارد مكّه و مسجدالحرام شد، و خانه كعبه از بت ها پاك گردید.

علی علیه السلام بر دوش پیامبر صلی الله علیه و آله

اَبَر دوش پیغمبرِ پاك رای
خدا دست سود و خداوند پای

برای انداختن چند بت بزرگ از فراز دیوار كعبه، به فرمان پیامبر صلی الله علیه و آله امیرالمؤمنین علیه‌السلام پا بر كتف پیامبر صلی الله علیه و آله گذارد و بت ها را به زیر افكند و این گونه، پیامبر صلی الله علیه و آله را در این عمل شكوهمند و افتخارآمیز، یاری داد.

و این است آن فضیلتی که شعرای عرب و عجم آن را به نظم درآورده و نغزترین اشعار را در مورد آن حضرت سروده اند، ازجمله این اشعار است:
قیلَ لی قُلْ لِعَلِی مَدْحاً * حُبُّهُ یخْمِدُ ناراً مؤْصَدَةً
قُلْتُ: هَلْ أَمْدَحُ مَنْ فِی فَضْلِه * صارَ ذُو اللُّبِّ إِلى أَنْ عَبَدَه
وَالنَّبِی الْمُصْطَفى قالَ لَنا * لَیلَةَ الْمِعْراجِ لَمّا صَعَدَه
وَضَعَ اللهُ عَلى ظَهْری یداً * فَأرانِی الْقَلْبَ أَنْ قَدْ بَرَدَه
وَعَلی واضِعٌ رِجْلَیهِ لی * بِمَكانٍ وَضَعَ اللهُ یدَه

«به من گفتند كه در مدح علی علیه السلام شعری بگو؛ زیرا كه محبّت علی، آتش برافروخته را خاموش می كند. گفتم: آیا مدح كسی را گویم كه صاحب عقل از زیادی فضلش بر پرستش او رسیده و پیامبر برگزیده به ما گفت كه: در شب معراج وقتی به آسمان رفتم، خداوند بر پشت من دستی گذاشت كه در نتیجه آن، قلب من سرد شد، و علی علیه السلام دو پایش را در همان مكان گذاشت كه خداوند دستش را در همان جا گذارده بود.»

عفو و گذشت بی نظیر در تاریخ
همه می دانند كه مردم مكّه تا چه حد، پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله و یاران و اصحاب ایشان را آزار داده و از استهزا و تمسخر و تكذیب و جسارت و بی ادبی های قولی و عملی كوتاهی نكردند. او و یارانش را در «شِعبِ ابی طالب» محصور و در فشار اقتصادی و منع آذوقه گذاردند و گروهی از مؤمنان، ناچار به حبشه هجرت كردند.

پس از آن همه آزار و اذیت، برای كشتنِ پیامبر خدا صلی الله علیه و آله، هم پیمان شدند و حتّی جایی که رسول خدا صلی الله علیه و آله ترك وطن و حَرَم كرد و به یثرب هجرت فرمود، باز هم از اذیت او دست برنداشتند و به سوی او لشکركشی كردند.

در این شرایط، پیامبر صلی الله علیه و آله این شهر را فتح می كند. خانه و دیار و همه چیز مردم این شهر در اختیار سپاه اسلام درآمده و هر فرمانی را كه پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله درباره آنها بدهد، فوراً و بدون چون وچرا اجرا می شود.

اگر بفرماید: «اَلْقَتْل»، همه اهل مكّه كشته می شوند؛ و اگر بفرماید: «اَلنَّهْب»، تمام اموالشان به غارت می رود؛ و اگر بفرماید «الْاَسْر»، همه را اسیر می سازند؛ ولی آن معدن حلم و گذشت و عفو و رحمت، وقتی شنید كه «سعد» می گوید: «أَلْیوْمُ یوْمُ الْمَلْحَمَةِ»؛ «أَلْیوْمُ تُسْتَحَلُّ الْحُرْمَةُ»
«امروز روز خون ریختن و كشتار است؛ امروز حرمت اهل مكّه حلال می شود.»
فرمود: «بَلِ الْیوْمُ یوْمُ الْمَرْحَمَةِ؛ بلکه امروز روز مهر و رحمت است.»
و به علی علیه السلام فرمود: «سعد را دریاب، و لِوا را از او بگیر و با رفق و مدارا وارد مكّه شو».

وقتی رسول خدا صلی الله علیه و آله وارد مكّه شد، بزرگان قریش گمان می كردند، همه قتل عام می شوند؛ ولی پیغمبر خدا صلی الله علیه و آله بر در خانه معظم كعبه ایستاد و گفت: «لا اِلهَ إِلّا اللهُ وَحْدَهُ وَحْدَهُ، أَنْجَزَ وَعْدَهُ، وَ نَصَرَ عَبْدَهُ وَ أَعَزَّ جُنْدَهُ وَهَزَمَ الْاَحْزابَ وَحَدْه؛ نیست معبودی جز خدای یکتا و یگانه، آنکه وعده اش را وفا کرد و به انجام رسانید، و بنده اش را یاری کرد، و سپاهش را عزت بخشید و دیگر گروه ها را شکست داد.»

سپس خطاب به آنها فرمود: «ماذا تَقُولُون، وَماذا تَظُنُّونَ؟؛ چه می گویید، و چه گمان می برید؟.»
عرض كردند: «نَقُولُ خَیراً، وَنَظُنُّ خَیراً. أَخٌ كَریمٌ وَابْنُ أَخٍ كَریمٍ قَدْ قَدَرْتَ؛ سخن به خیر می گوییم و گمان خیر و نیکویی می بریم. برادری كریم و پسر برادر كریمی هستی كه بر ما قدرت یافته ای.»

رسول خدا صلی الله علیه و آله و مظهر رحمت، از این سخنان رقت فرمود و دیدگان وی اشك آلود شد. مردم مكّه كه پیغمبر صلی الله علیه و آله را به این حال دیدند، صدایشان به گریه بلند شد و زار می گریستند. آنگاه حضرت فرمود: من آن گویم كه برادرم یوسف گفت: «لا تَثْریبَ عَلَیكُمُ الْیوْمَ یغْفِرُ اللهُ لَكُمْ وَ هُوَ أَرْحَمُ الرّاحِمینَ. اِذْهَبُوا فَأَنْتُمُ الطُّلَقاءُ؛ امروز بر شما ملامت و سرزنشی نیست. خدا شما را بیامرزد او رحم کننده ترین رحم كنندگان است. بروید، همه آزادید.»

اعلان ِآزادی و مساوات حقوقی
پس از این اعلان عفو و گذشت، رسول خدا صلی الله علیه و آله خطبه ای خواند و حمد و ثنای خدا را به جای آورد و از شنوندگان خواست كه سخنانش را به كسانی كه غایب هستند، برسانند.
فرمود: «إِنَّ اللهَ تَبارَكَ وَ تَعالی قَدْ أَذْهَبَ عَنْکُمْ بِالْإِسْلامِ نِخْوَةَ الْجاهِلِیةِ وَ التَّفاخُرِ بِآبائِها وَ عَشائِرِها. أَیهَا النّاسُ! إِنَّکُمْ مِنْ آدَمَ وَ آدَمُ مِنْ طینٍ أَلا إِنَّ خَیرَکُمْ عِنْدَاللهِ وَ أَکْرَمُکُمْ عَلَیهِ الْیَوْم أَتقاکُم واَطْوَعُكُمْ لَهُ…؛ خدا به واسطه اسلام از شما نخوت جاهلیت و افتخار به پدران و خویشاوندان را از میان برد. ای مردم شما از آدم هستید، و آدم از گِل است، آگاه باشید بهترین و گرامی ترین شما نزد خدا پرهیزکارترین شماست و آن که از خدا بیشتر اطاعت کند.»

در مسجِد خیف هم خطبه ای خواند، و در ضمن آن فرمود: «اَلْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ تَتَکافَئُ دِمائُهُمْ، وَ هُمْ یدٌ عَلى مَنْ سِواهُمْ، یسْعى بِذِمَّتِهِمْ أَدْناهُمْ؛ افراد مؤمن برادر یکدیگرند، خون های آنها باهم برابر است و آنها قدرتی علیه بیگانگان و دشمنانشان می‌باشند، کمترین فردشان برای امان دادن به پناه جویان کفّار اقدام می کند.»

و به روایتی این آیه را هم قرائت كرد: «یا أَیهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُم مِّن ذَكَرٍ وَأُنثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ؛ ای مردم، به درستی که ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را گروه گروه و قبیله قبیله قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید، به درستی که گرامی ترین شما در نزد خداوند، پرهیزکارترین شماست»

به این وسیله، مساوات همه اصناف و طبقات و افراد را در دنیایی كه در هیچ نقطه ای از نقاط آن، برابری و مساوات وجود نداشت، اعلام كرد؛ و سید قریشی را با سیاهِ حبشی و عرب را با عجم در حقوق و كسب فضیلت و امتیازِ تقوا و علم و معرفت، برابر ساخت، و برنامه ای را كه از روز اوّل به مردم عرضه می داشت، در مكّه نیز اعلام كرد و از همین جا كاخ های رفیع و عظیم سلاطین را كه در روم و مدائن، براساس استعبادِ بشر و امتیازاتِ موهوم و با اِتلافِ نفس ها و بیچاره و محروم كردن خلایق ساخته شده و همواره در آنجا، بزم های عیش و نوش و باده، گسترده می شد، ویران ساخت؛ و عالی ترین نظام انسانی را به بشریت پیشنهاد كرد.

درود بر آن پیشوای بزرگ انسان ها! درود بر یگانه آزادكننده بشر! اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجّل فرجهم

اخبار مرتبط

پاسخ دیدگاه

لطفا نظر خود را وارد کنید
نام خود را بنویسید