امروز : جمعه 10فروردینماه 1403 | ساعت : 16 : 22

آخرین اخبار

نزول قرآن در شب قدر؛ نوشتاری از حجت‌الاسلام علیرضا سبحانی

شفقنا- حجت‌الاسلام علیرضا سبحانی در نوشتاری با عنوان«نزول قرآن...

آرتی: اقامه نماز مسلمانان روسیه در مقابل مجتمع «کروکوس»

شفقنا- اداره دینی مسلمانان روسیه در مقابل مجتمع «کروکوس»...

اعلام برنامه شب های قدر در مسجد جمکران

شفقناقم- مراسم احیای شب های قدر در مسجد جمکران...

القدس: قانون منع تبعیض بر اساس مدل مو در پارلمان فرانسه تصویب شد

شفقنا- پارلمان فرانسه پیش نویس قانونی را تصویب کرد...

خطیب نماز جمعه تهران: همه می‌دانند مشکل کشور «اقتصادی» است

شفقنا- خطیب نماز جمعه تهران گفت: جهش تولید بسیار...

سخنگوی وزارت خارجه حملات رژیم صهیونیستی به سوریه را محکوم کرد

شفقنا- سخنگوی وزارت خارجه حملات هوایی شب گذشته رژیم...

«نهج البلاغه و امام علی (ع)»؛ قدرت در سیره و سخن امام علی (ع)...

شفقنا- استادیار دپارتمان الهیات دانشگاه مفید گفت: نهج البلاغه...

«آمریکا و اسرائیل: چه کسی تسلیم چه کسی است؟» سرمقاله القدس العربی

شفقنا- «دانیل کورتزر» سفیر اسبق آمریکا در اسرائیل (بین...

دولت آینده؛ مسولیت‌ها چشم‌انداز/ فرجی‌راد-2: چگونه ایران می‌تواند اقتصاد آسیای مرکزی را فعال کند؟

شفقنا آینده- دکتر عبدالرضا فرجی راد، کارشناس مسایل ژئوپلیتیک می گوید: اولین کار ما باید این باشد که با استفاده از سرمایه گذاری مشترک و حتی سرمایه گذاری خارجی مسیرهای جاده ای، ریلی و هواپیمایی را درست کنیم تا همه دسترسی به ایران و آب های خلیج فارس را ممکن کند، چون کشورهای آسیای مرکزی نیاز دارند تا به آب های بین المللی دسترسی داشته باشند تا صادرات و واردات کالا داشته باشند و ما تنها کشوری در منطقه هستیم که می توانیم این مشکل دسترسی برای این کشورها را حل کنیم و منافع اقتصادی زیادی نصیب ایران می شود و سپس بستر فرهنگی فراهم می شود که می تواند مرزهای ما را فعال کند.

سیاست های دولت آینده ایران درباره همسایگان ویژه؛ آسیای مرکزی

دکتر فرجی راد در بخش دوم گفت وگوی خبرنگار شفقنا آینده درباره سیاست های دولت آینده ایران درباره همسایگان با بخش آسیای مرکزی اظهار داشت: با توجه به کلیاتی که در گفتگوی قبلی در خصوص توسعه کشور مطرح شد از جمله مساله تحریم که طی ۴ دهه موجب شده ایران از نظر منابع و محیط زیست تخلیه شود لذا اگر این روند ادامه پیدا کند می تواند خسارت های جبران ناپذیری به کشور تحمیل کند. لذا ضروری است تا برنامه ریزی و استراتژی بلند مدت توسعه برای کشور داشته باشیم که در جلسه دوم از شمال کشور شروع می کنیم و اولین منطقه را که در دولت های آینده باید روابطی در قالب استراتژیک و ژئوپلیتیک داشته باشند مورد بحث قرار می دهیم. اشاره من به آسیای مرکزی است، این منطقه بیش از یکصد سال پیش به طور تدریجی از ایران جدا شد و روس ها این مناطق را به سرزمین خود ملحق کردند. در واقع این مناطق در گذشته های دور جزو ایران بودند و سمرقند و بخارا از مراکز فرهنگی مهم در ایران قدیم بود. این مناطق در حدود صد سال زیر سلطه روس تزاری و اتحاد جماهیر شوروی بودند. بعد از استقلال در ۱۹۹۱ هر کدام با توجه به فرهنگ و مرز و زبان استقلال خود را اعلام کرده اند.

وی افزود: در حقیقت در آسیای مرکزی ۵ جمهوری شکل گرفته است؛ ترکمنستان همسایه مستقیم ما است و در کنار دریای خزر منابع مشترکی داریم بعد از ترکمنستان به ازبکستان می رسیم که شباهت های زیادی با ازبکستان داریم و در واقع پرجمعیت ترین کشور آسیای مرکزی است و بسیاری از مردم این کشور بویژه در سمرقند و بخارا با زبان شیرین فارسی صحبت می کنند. اگر به این کشور سفر کنیم می بینیم بسیاری از آثار تاریخی آن شباهت های بسیار نزدیکی با آثار تاریخی و تمدن اسلامی ما دارند. مثلا مساجدی که در سمرقند و بخارا و تاشکند پایتخت این کشور است با آثار تاریخی موجود در اصفهان و مشهد و قم شباهت دارد و ما می توانیم کارهای بزرگ و مشترکی با این کشورها داشته باشیم. سپس به تاجیکستان می رسیم که زبان فارسی زبان اصلی این کشور است و فرهنگ این کشور با فرهنگ ما یکی است و مردم این کشور علاقمندی خاصی به ایران دارند. ظرفیت های بالایی برای همکاری وجود دارد؛ کشوری در جنوب شرقی قرقیزستان است که این کشور هم یکی از جمهوری های آسیای مرکزی است و به توسعه رابطه علاقمندی نشان می دهند، این کشور همسایه روسیه است و بزرگترین کشور آسیای مرکزی با دومین میزان جمعیت بالا در این منطقه است.

وقتی کشورهای آسیای میانه مستقل‌ شدند به رابطه با ایران علاقه نشان دادند

وی تصریح کرد: در زمان اتحاد جماهیر شوروی قرقیزستان ظرفیت های صنعتی و بویژه اتمی و هسته ای داشته و بسیاری از سلاح های استراتژیک اتحاد جماهیر شوروی در این کشور قرار داشت. موشک هایی که اتحاد جماهیر شوروی به فضا می فرستاد از این کشور بود. وقتی این کشورها مستقل‌ شدند به رابطه با ایران علاقه نشان دادند. در دولت سازندگی روابط بسیار نزدیکی با این کشورها داشتیم و رفت و آمد ها بیشمار بود بویژه که این کشورها نیاز هایی داشتند و فرهنگشان به ما نزدیک بود. این روابط در دوره اصلاحات ادامه یافت اما متاسفانه در دوره های بعد کمتر به این منطقه توجه شد. بسیاری از این کشور ها ذخایر انرژی دارند و نمی توانند به طور مستقیم انرژی خود را به دریا برساند. متاسفانه به دلیل تحریم های آمریکا و همچنین بی توجهی خود ما نزدیک ترین راهی که آنها می توانستند انرژی خود را صادر کنند، خلیج فارس و دریای عمان بود به صورتی که ما مساله را خیلی جدی نگرفتیم و ترکمنستان گاز خود را از خط ‌لوله قدیمی روسیه صادر می کند. در زمان دولت فعلی ایران پیشنهاد داده شد خط لوله ای از جنوب دریای خزر به سمت ترکیه کشیده شود که ما اجازه ندادیم و اختلافاتی که در دولت وجود داشت در نهایت اجازه داده نشد و همین مساله و چند موضوع دیگر باعث شده روابط ما با ترکمنستان روابط خوبی نباشد. اگر اجازه می دادیم خط لوله گاز کشیده شود روابط بهتر می شد و وابستگی بیشتر می شد و می توانستیم کارهای بزرگتری انجام بدهیم.

ظرفیت های بالای کشاورزی و تجاری و فرهنگی

فرجی راد در ادامه با بیان اینکه ظرفیت های بالای کشاورزی و تجاری و فرهنگی در این سرزمین ها وجود دارد و ما می توانیم کارهای گسترده ای انجام بدهیم اظهار داشت: ما اشتباهاتی در زمینه های فرهنگی داشتیم و تندروی کردیم و این دولت ها را حساس کردیم. ابتدا باید بتوانيم کارهای اقتصادی داشته باشیم و اعتماد این دولت ها را جلب کنیم، وقتی اعتماد سازی شد کارهای فرهنگی مان را نیز گسترش می دهیم. در این کشورها نیازهای زیادی برای مصرف یک سری از کالا ها وجود دارد. در واقع هر کالایی که ما تولید می کنیم می تواند مورد مصرف این کشورها قرار بگیرد. یکی از ضعف هایی که در ارتباط ما با این کشورها وجود دارد ارتباطات زمینی و هوایی است. با اینکه راهی برای ورود به این کشور ها وجود دارد و از قوچان وارد ترکمنستان می شویم اما مسیرهایی که در آسیای مرکزی و صحرای قرقزلو است مسیرهای خوبی نیستند. ما باید همین راهی را که به ترکمنستان وجود دارد گسترش بدهیم و هم جاده و هم راه آهن را وصل کنیم اما نخواهیم که از همین مسیر به ازبکستان و قرقیزستان و تاجیکستان برسیم. بهترین راه به آسیای مرکزی مسیر غرب و شمال افغانستان است. اگر جاده خوبی از مرز دو قارون که مرز افغانستان است تا هرات کشیده ایم که در دولت اصلاحات انجام شده بود باید با کمک کشورهای آسیای مرکزی و افغانستان و کمک سازمان های بین المللی از هرات به مرز طرمز که مرز افغانستان و ازبکستان است کشیده شود. این شهر در منطقه مرزی دو کشور است. یک شاخه جاده هم می تواند وارد تاجیکستان شود ما می توانیم به راحتی دسترسی پیدا کنیم، کالاهایمان را صادر کنیم و آنها هم به بنادر ما دسترسی پیدا کنند.

تاکید بر استفاده از سواحل برای تبادل کالا و گردشگر

این کارشناس مسایل منطقه تصریح کرد: در هر مذاکره ای که جمهوری اسلامی با این کشورها دارد، بحث استفاده از سواحل  مطرح می شود. ازبک ها سال گذشته آمادگی داشتند پانصد میلیون دلار در یکی از بنادر مثل چابهار یا بندرعباس سرمایه گذاری کنند. تاکید آنها هم بر بندرعباس بود چون عقیده داشتند چابهار به این زودی ها راه اندازی نمی شود. تا کالاهای خود را از طریق بندر عباس به کشورهایشان برسانند و حتی حاضر بودند برای راه آهن ریلی که از شمال افغانستان به مرز ایران می رسد سرمایه گذاری کنند، این کار هنوز انجام نشده است. اگر راه کامیون رو خوب و خط آهن وصل شود تحولی در رابطه ما و افغانستان و ازبکستان و قرقیزستان و تاجیکستان و قزاقستان بوجود می آید و میزان حجم کالایی که خطوط ریلی و راه ماشین رو انجام می دهد ظرفیت های تجاری بین دو کشور را بالا می برد. این صرفا به رابطه تجاری ایران و آسیای مرکزی محدود نمی شود بلکه بسیاری از کشورها از همین مسیر استفاده می کنند. مثلا کشورهای شرق دور که می خواهند با آسیای مرکزی ارتباط برقرار کنند، همه از این مسیر کالاهای خود را در بندرعباس یا چابهار تخلیه می کنند و این کالا از مسیر اتوبانی ایران وارد افغانستان می شود و از مسیر هرات که جاده خوبی است به منطقه آسیای مرکزی می رود. آنها هم متقابلا صادرات پنبه و بسیاری از کالاهای دیگر خود را از این طریق انجام می دهند. بنابراین یکی از مشکلات ایران مسیر راهی است که نتوانسته ایم این ظرفیت را تثبیت کنیم و به اجرا دربیاوریم. با این کار گردشگری هم بین ایران و این کشورها افزایش پیدا می کند. امروز مسیر امن نیست درحالیکه مسیری که بابد ایجاد شود چندان طولانی نیست. حرکت از استان خراسان به تاجیکستان و ترکمنستان مسیری ۵ تا ۶ ساعته است. این مسیر می تواند برای گردشگر بسیار دلپذیر باشد چون در مسیری چند ساعته چند کشور را می بیند. این سفرها می تواند تجارت بین ایران و چند کشور در آسیای مرکزی را رونق ببخشد.

تاسیس یک شرکت هواپیمایی منطقه‌ ای با نام خراسان

فرجی راد افزود: از جمله دیگر مشکلات این حوزه، خطوط هوایی است. مسافرین و تجاری که می خواهند به آسیای مرکزی بروند باید به استانبول سفر کنند و از آن طریق با پرواز مورد نظر به ازبکستان یا تاجیکستان بروند. گاهی پرواز های کم و بیشی از مشهد وجود دارد ولی نمی توان روی این پروازها حساب کرد. باید پرواز های مستقیمی به پایتخت این کشورها داشته باشیم. با وضعیت سیستم هواپیمایی ما و بالا رفتن هزینه های دلاری سفر از طریق استانبول سرسام آور است، باید حداقل در هفته دو سه پرواز به پایتخت کشورهای آسیای مرکزی انجام شود. من در این رابطه پیشنهادی دارم با توجه به سابقه تاریخی این کشورها باید اسمی برای یک شرکت هواپیمایی منطقه‌ ای انتخاب کرد؛ مثل خراسان بزرگ یا خراسان چون تمام این مناطق جزو خراسان بود و بخش های غربی افغانستان و آسیای مرکزی و خراسان ما، خراسان بزرگ نامیده می شدند. می توان یک شرکت هواپیمایی مشترک با چند هواپیما بین مشهد و کابل و هرات افغانستان و تاشکند ازبکستان و دوشنبه تاجیکستان و آلماتی و آستانه در قزاقستان و سایر شهرهای بزرگ و پایتخت های کشورهای آسیای مرکزی پرواز کند. وقتی ۷ کشور و ایران را پوشش بدهد؛ هم صرفه اقتصادی دارد و هم تبادلات کالا و انسان در سطح گسترده ای پوشش می گیرد و سود این شرکت وارد جیب این ۷ کشور می رود و می توان قیمت ها را رقابتی کرد و سرمایه گذاری داشت و اگر ضرر کوچکی وجود داشته باشد، چون بین ۷ کشور تقسیم می شود چندان قابل لمس نیست. اما از نظر گردشگری و تجارت و رفت و آمد سود بسیار بالایی خواهد داشت و تحولی در رابطه بین ایران و پنج کشور آسیای مرکزی بوجود می آید. به عقیده من شکل گرفتن این شرکت هواپیمایی منطقه‌ ای شناخت خوبی از ما به آنها و از آنها به ما می دهد و روابط بهتر می شود.

مسیرهای جاده ای، ریلی و هواپیمایی ایجاد کنیم

وی با بیان اینکه اولین کار ما باید این باشد که با استفاده از سرمایه گذاری مشترک و حتی سرمایه گذاری خارجی مسیرهای جاده ای، ریلی و هواپیمایی را درست کنیم تا همه دسترسی به ایران و آب های خلیج فارس را ممکن کند گفت: چون این ها کشورهای بسته ای هستند و نیاز دارند تا به آب های بین المللی دسترسی داشته باشند تا صادرات و واردات کالا داشته باشند و ما تنها کشوری در منطقه هستیم که می توانیم این مشکل دسترسی را برای این کشورها را حل کنیم و منافع اقتصادی زیادی نصیب ایران می شود و سپس بستر فرهنگی فراهم می شود که می تواند مرزهای ما را فعال کند. ما باید در منطقه به دنبال باز کردن مرز ها باشیم، وقتی تبادلات برقرار شد می توانیم لغو روادید کنیم. تمام این کشورها جزو اکو هستند ولی ما هنوز نتوانسته ایم لغو روادید کنیم. حتی برای گرفتن ویزای یکی از این کشورها ایرانی ها باید زحمت زیادی بکشند و این درست نیست ولی وقتی کار راه بیفتد و طرف مقابل شما ببیند که منفعتی وجود دارد و تبادل گردشگر می شود، تجارت وجود دارد و سرمایه‌گذاری ایجاد می شود، طبعا مساله روادید هم تغییر می کند.

دائر کردن شعباتی از ایران خودرو، کارخانه های مواد غذایی و تولیدات ایرانی

فرجی راد ادامه داد: مساله دیگر سرمایه گذاری است. من بازدید متعددی از این کشورها داشتم با اینکه پیشرفت های خوبی داشتند اما کشورهای ازبکستان، ترکمنستان و قزاقستان بخاطر درآمدهای انرژی و دو کشور دیگر بخاطر سرمایه گذاری چینی ها توسعه خوبی داشتند ولی تولیدات آنها کافی نیست، درحالیکه تولیدات ایران بسیار متنوع است. ما ایران خودرو را داریم که در مشهد و تبریز و شهرهای دیگر کشور کارخانه دارد، می توانیم یک شعبه را به این کشورها ببریم. کارخانه های مواد غذایی فراوانی داریم که می توانیم شعباتی از آنها را به ابن کشورها ببریم. همچنین احداث فروشگاه های بزرگ برای فروش تولیداتمان. سرمایه گذاری مشترک برای تولید از ما و جا و ساختمان و زمین از آنها باشد با سودی مشترک که از جمله کارهای بزرگی است که ایران می تواند انجام بدهد. ما نیز به برخی از کالاهای آنها نیاز داریم بخصوص در زمینه کشاورزی از جمله سویای آنها و گندم و یا دام که کمبود آن در شهروند و رفاه از آسیای مرکزی می آید، این ها ظرفیت های بالایی است. با فراهم شدن بستری که در ابتدا از آن صحبت‌ کردم همه اینها به راحتی فراهم می شود و می توان تبادلات مختلفی با این کشورها داشت که طبیعتا سود آن را استان می برد و این سود به استان های مجاور نیز منتقل می شود و ما می توانیم گسترش رابطه وسیعی را با همسایگان و کشورهایی در مجاورت شمال کشورمان در آسیای مرکزی داشته باشیم.

وی در خصوص اینکه به نظر می رسد این موارد عزم و اراده ای قوی می خواهدگفت: این موارد به وزارت خارجه ارتباط ندارد و باید در دولت مطرح شود و تحت عنوان استراتژی ملی تصویب شود، سپس وارد شورای امنیت ملی می شود. همین بحث ها را می توان در قالب کتاب الکترونیکی تدوین کرد و سپس در اختیار دولت گذاشت. چون هفته ای یک مورد تهیه می کنید سه تا پنج ماه زمان می برد و نامه ای به دولت می زنید و به عنوان طرح استراتژیک ملی طی ۲۰۰ تا ۳۰۰ صفحه به دولت ارائه می کنید. شاید از ما هم دعوت شود و توضیح بدهیم سپس در شورای امنیت ملی تصویب می شود و رهبری هم امضای کند و تصویب می شود پولی هم نمی خواهد سرمایه گذاری مشترک است و ما بر اساس نیاز های دو طرف صحبت می کنیم.

ادامه دارد…

دولت آینده؛ مسولیت‌ها، چشم‌انداز/ فرجی‌راد-1: دولت بعدی یک استراتژی ژئوپلتیکی تعریف کند/ با شرق و غرب توازن ایجاد کنیم/ از ظرفیت‌های همسایگانمان استفاده کنیم

اخبار مرتبط

پاسخ دیدگاه

لطفا نظر خود را وارد کنید
نام خود را بنویسید