اعراب آرزوی پایان دولت اوباما را دارند

شفقنا- هرکس صحنه ژئوپلیتیک منطقه خاورمیانه را از نزدیک ملاحظه کرده باشد به‌خوبی درمی‌یابد که آمریکا به‌ویژه از سال ٢٠١٠ تاکنون رفته‌رفته حضورش را در این منطقه کم‌رنگ کرده است؛ مسئله‌ای که موجب ناتوانی آشکار آمریکا در درک مسائل منطقه‌ای شده و به‌همین‌دلیل نتوانسته است انتظارات مردم منطقه را برآورده کند. ازاین‌رو اعراب انتظار آن را می‌کشند که هرچه‌زودتر دولت «باراک اوباما»، رئیس‌جمهوری آمریکا، به پایان دوره‌اش نزدیک شود. عقب‌کشیدن ایالات متحده آمریکا از منطقه هم‌زمان بود با افزایش شکاف بین عربستان‌سعودی و متحد سنتی‌اش آمریکا. آن‌هم بعد از آنکه این دو متحد قدیمی برای چند دهه روابط گرمی با یکدیگر داشتند. این شکاف به آنجا رسید که اخیرا از سوی برخی، روابط بین ریاض– واشنگتن تیره و متشنج توصیف شد. هدف دیدار اخیر «جان کری»، وزیر خارجه آمریکا، از ریاض آن بود که آمریکا ضمن تأیید این شکاف تلاش کند هرچه‌سریع‌تر آن را برطرف کند اما برعکس نتیجه داد. کری به پایتخت عربستان‌سعودی آمده بود تا دیدگاه‌های ایران و روسیه را از یک طرف به دیدگاه‌های واشنگتن و ریاض درباره پرونده سوریه نزدیک کند. اما او به هیأت گفت‌وگو‌کننده سوری در مذاکرات ژنو و هماهنگ‌کننده‌اش، «ریاض حجاب»، گفت که قبلا به اتفاق «سرگئی لاوروف»، وزیر خارجه روسیه، طرح چهارمرحله‌ای ایران برای حل بحران سوریه را پذیرفته است؛ طرحی که عبارت است از ١- تشکیل یک دولت ائتلافی از طریق انتخابات نه تعیین یک دولت انتقالی. ٢- اجازه‌دادن به «بشار اسد»، رئیس‌جمهوری سوریه، برای اینکه در انتخابات آینده نامزد شود بدون اینکه دوره زمانی خاصی برای برکناری او در نظر گرفته شود. ٣- تحمیل اسامی و شخصیت‌های خاص به‌عنوان نمایندگان گروه‌های مخالف از جمله «صالح مسلم»، رئیس حزب «اتحاد دموکراتیک» کردها. یعنی شروطی که همه کاملا در نقطه مقابل طرحی بود که ائتلاف مخالفان سوریه در ریاض تهیه کرده بودند. چهارمین بخش از این طرح نیز آن بود که کاخ سفید متعهد می‌شود دخالتی در امور سوریه نکند، چه روسیه بر حجم مداخلاتش در سوریه افزوده باشد یا آن را متوقف کند.
روزنامه شرق به نقل ازالحیاه نوشت: تا امروز دولت آمریکا پیامدهای چنین موضعی را درک نکرده است. گویی آمریکا به‌طورکلی شیوه عربستان و افکار عمومی کشورهای عرب را درک نمی‌کند. عربستان‌سعودی در برخورد با بحران سوریه از یک اصل اخلاقی تبعیت می‌کند و هرگز حاضر نیست به‌دلیل مصالح سیاسی زودگذر از آن دست بردارد. ازاین‌رو، نمی‌تواند چنین اظهاراتی را پذیرفته یا سران گروه‌های مخالف سوری را به مذاکراتی دعوت کند که نتایج آن از پیش تعیین شده باشد. براساس همین شیوه، عربستان‌سعودی اعلام کرد از همه گروه‌های مخالف سوری به صورت غیرمشروط حمایت می‌کند و هدف اصلی‌اش این است که مخالفان از این وضعیت خارج شده و به یک ساحل نجات برسند. بااین‌حال، اتفاقاتی که در این چندروز افتاد و حرف‌هایی که اینجا و آنجا ردوبدل شد نشان داد حل پرونده هسته‌ای ایران با کشورهای غربی، کاملا بر موضوعات دیگر سایه انداخته است. این گفت‌وگوها نشان می‌دهد: اول اینکه دولت «باراک اوباما»، رئیس‌جمهور آمریکا، با این اظهاراتش منافع و دستورالعمل‌های کوتاه‌مدتی را در نظر دارد. دولت اوباما به این وسیله می‌خواهد به اعراب بگوید آنها شریک مناسبی برای او یا به تعبیر دیگر آنها شریکی قابل‌اعتماد برای آمریکا نیستند؛ به‌هرحال‌تا اطلاع ثانوی و خروج اوباما از کاخ سفید، در بر همین پاشنه خواهد چرخید.
دوم اینکه نشان داد، آمریکا کاملا در درک و دریافت مسائل و مشکلات منطقه خاورمیانه عاجز است. تلاش‌های آمریکا در منطقه تاکنون حاصلی جز شکست نداشته است؛ یک نمونه‌اش حمله به عراق در سال ٢٠٠٣ است. پس از آن نیز مجموعه سیاست‌های آمریکا در منطقه هیچ ارتباطی با واقعیت‌های داخلی کشورها و کل منطقه نداشته است.
با این توضیحات روشن می‌شود که اعراب درحال‌حاضر انتظار سال آینده و تشکیل یک دولت جدید را در آمریکا می‌کشند؛ دولتی که بتواند آب‌های رفته را به جوی برگرداند. با توجه به همین واقعیت‌هاست که عربستان رویکرد جدیدی از خود نشان داده و احساس می‌کند باید خلأ موجود را پر کند. عربستان معتقد است باید ثبات و امنیت را به منطقه بازگرداند. در پایان توصیه ما به آقای کری این است که تاریخ چیزی را فراموش نخواهد کرد؛ همان‌طور که ملت سوریه نیز هرگز کسانی را نخواهند بخشید که در لحظات حساس خلاف منافع آنها تصمیم گرفتند.