امروز : جمعه 10فروردینماه 1403 | ساعت : 17 : 46

آخرین اخبار

حداقل دستمزد در یونان به 830 یورو افزایش یافت

شفقنا- یونان حداقل دستمزد ماهانه را به ۸۳۰ یورو...

برنا نوشت/ خلجی: آقای روحانی با مردم صادق باشید

شفقنا- برنا نوشت: «سپهر خلجی روز جمعه در حساب...

استاد رفیعی: هدایت الهی نیازمند آماده‌سازی نفس است

شفقنا- سخنران حرم حضرت معصومه (س) گفت: هدایت الهی...

نزول قرآن در شب قدر؛ نوشتاری از حجت‌الاسلام علیرضا سبحانی

شفقنا- حجت‌الاسلام علیرضا سبحانی در نوشتاری با عنوان«نزول قرآن...

آرتی: اقامه نماز مسلمانان روسیه در مقابل مجتمع «کروکوس»

شفقنا- اداره دینی مسلمانان روسیه در مقابل مجتمع «کروکوس»...

اعلام برنامه شب های قدر در مسجد جمکران

شفقناقم- مراسم احیای شب های قدر در مسجد جمکران...

القدس: قانون منع تبعیض بر اساس مدل مو در پارلمان فرانسه تصویب شد

شفقنا- پارلمان فرانسه پیش نویس قانونی را تصویب کرد...

خطیب نماز جمعه تهران: همه می‌دانند مشکل کشور «اقتصادی» است

شفقنا- خطیب نماز جمعه تهران گفت: جهش تولید بسیار...

گزارش کامل شفقنا از کنگره بین المللی سید مرتضی؛ پیام های رهبر انقلاب اسلامی، مراجع معظم تقلید و بیانات علما و اساتید: دفاع عقلانی فخر جهان اسلام از اصول مذهب شیعه

شفقنا- کنگره بین المللی و آئین رونمایی آثار سید مرتضی علم الهدی عالم شیعه قرن پنجم هجری صبح پنجشنبه در دارالحدیث قم برگزار شد.

در این آئین، حجت الاسلام والمسلمین مروی و آیت الله ری شهری، تولیت های آستان قدس رضوی و حضرت عبدالعظیم حسنی، سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و آیت الله استادی سخنرانی کردند.

همچنین حجت الاسلام والمسلمین محمدی گلپایگانی سخنان رهبر انقلاب اسلامی در سال 1394 در دیدار دست اندرکاران کنگره را قرائت کرد و بخشی از پیام تصویری حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی نیز پخش شد. در پایان نیز 60 اثر شامل 40 کتاب متعلق به سید مرتضی علم الهدی و 20 جلد کتاب حاوی 150 مقاله مربوط به این عالم بزرگ با حضور آیات ری شهری، استادی، خاتمی، جوادی آملی، حجت الاسلام والمسلمین مروی، دکتر بهرام سرمست استاندار قم رونمایی و با اهدای لوحی از زحمات حجج اسلام والمسلمین مهریزی و مرویان حسینی اعضای دست اندرکار این کنگره تجلیل شد.

وقایع کامل همایش به گزارش خبرنگار شفقنا در این کنگره بین المللی تقدیم خوانندگان می شود:

رهبر انقلاب اسلامی: سید مرتضی یکی از برجستگان تاریخ اسلام است

حجت الاسلام والمسلمین محمدی گلپایگانی در کنگره بین المللی و رونمایی آثار سید مرتضی علم الهدی که در دانشگاه قرآن و حدیث برگزار شد، متن سخنان رهبر انقلاب اسلامی در دیدار با دست اندرکاران برگزاری این کنگره را قرائت کرد.

رهبر انقلاب اسلامی در دیدار با دست اندرکاران برگزاری کنگره بین المللی سیدمرتضی بیان کردند: نفس این کار از این جهت اهمیت دارد که سید مرتضی- رضوان الله تعالى علیه – یکی از برجستگان تاریخ اسلام است؛ نه فقط تاریخ شیعه. و وقتی ما درباره مفاخر اسلامی بحث می کنیم، در واقع «تربیت اسلامی» را توصیف می کنیم. و هرچه که از فضائل و مناقب و برجستگی های امثال سید مرتضی گفته بشود و تدوین بشود و کار بشود، این درواقع برگشتش به حسن تربیت اسلام و معارف اسلامی و حوزه های اسلامی است. این خیلی اهمیت دارد. خود سید مرتضی، خب آقایانی که کار کردید، به جزئیات زندگینامه ایشان آشنا هستید؛ آن بخش مهم، همان چیزی است که در بیانات آقایان هم خوشبختانه آمد. ما نمی خواهیم صرفا تاریخ تولد و وفات، تعداد فرزندان و ابو اثمانین و اینها را نمی خواهیم؛ دنبال این چیزها نیستیم برای شناخت شخصیت های بزرگ علمی خودمان؛ بلکه می خواهیم معارف اینها را و معلومات اینها را تحلیل کنیم. هم از لحاظ تاریخی هم از لحاظ ریشه شناسی علوم.
خب، حالا همان طور که فرمودند، در فقه، در کلام، در ادب، در حدیث، در تفسیر. در حدیث، ایشان شاگرد حسین بن بابویه بوده است برادر شیخ صدوق، حالا چه مدتی بوده، چقدر بوده هم اینها را درست نمی دانیم، بایستی تحقیق شود، روشن شود و معلوم شود. بالاخره یک مردی با این خصوصیات، با این جامعیت در تاریخ ما وجود دارد؛ این را ما باید تحلیل کنیم. شخصیت ایشان را تحلیل کنیم. مثلا فرض بفرمایید خب استاد ایشان شیخ مفید هم عمده تبرزش در کلام است دیگر. متکلم بزرگی است. ما ببینیم آراء کلامی سید مرتضی در شافی و بقیه کتاب هایی که ایشان دارند، چه قدر متاثر از آرای شیخ مفید است؟ چقدر مخالف با نظرات شیخ مفید است؟ اینها مهم است که آدم اینها را بفهمد یا در فقه مثلا خب ایشان شاگرد شیخ مفید است. ببینیم چقدر آثار فقهی ایشان و نظرات فقهی ایشان -که در آن به قول آقای استادی شواذ هم هست، آرای شاذه هم در فرمایشات ایشان هست – چقدر متأثر از آرای شیخ مفید است؟ تحلیل شخیت سید مرتضی، این مهم است. البته تنقیح آثار ایشان و چاپ آثار ایشان هم در جای خود حائز اهمیت است. ما واقعا تشکر می کنیم از جناب آقای ری شهری و بقیه آقایانی که با ایشان همکاری می کند برای احیاء آثار مفاخر.

من البته با جناب آقای ری شهری چند سال پیش که صحبت همین بزرگداشت بزرگان علمی تاریخی بود، اسم مرحوم سید مرتضی رازی را هم آوردم. خب، بالاخره مناسب با ری، سید مرتضی رازی است که متکلم بسیار بزرگی بوده و شخصیت برجسته ای است. یا فرض بفرمایید ما در بین همین بزرگان این منطقه، حالا شما کلینی را
اسم آوردید، لکن علّان کلینی جزو بزرگترین علمای محذث ماست. حالا ساکن کلین بوده، ساکن ری بوده، اینها را بنده الان درست مستحضر نیستم. روی اینها کار بشود. یعنی شناسایی بشوند. و معلوم شود قدر و وزن اینها. به نظر من کار بسیار خوبی است. بسیار کار شایسته ای است. به خصوص که شخصیت سید مرتضی هم ذوابعاد و ذوجهات است، و هم بین المللی است به یک معنا، بین المللی اسلامی است. حالا همین بحث ادیبات، ادب در بعضی از حالات ایشان، یعنی شرح حال هایی که برای ایشان نوشته اند. – من حالا یادم نیست کی تعبیر می کند – که ایشان از بزرگان ادب معروف عرب ۔ حالا عالم ادبیات عرب و غیر عرب مثل سیبویه مثل ابن جنی-
از اینها بالاتر است. یعنی این جور تغییر کردند که ایشان رتبه ادبی اش بالاتر از این افراد است. خیلی چیز مهمی است که اینها را بایستی در کتاب های ایشان جستجو کرد و آثار و نشانه هایش را پیدا کرد و تحقیق کرد. به هر حال به نظر می رسد کار بسیار شایسته ای را آقایان شروع کردید، إن شاء الله که موفق باشید، و این جمعی هم که جناب اقای ری شهری معین کرده اند و آنها زحمت را قبول کردند، حقّا و انصافا تا آنجایی که من می شناسم و می بینم، جمع شایسته ای هستند و می توانند ان شاءالله این کار را انجام بدهند. و به اینجا هم متوقف نشود. بعد از سید مرتضی نوبت سید رضی است علی القاعده. شخصیت ایشان و برجستگی ایشان هم معلوم بشود. ان شاءالله کارهای خوبی در این زمینه انجام بگیرد.

حضرت آیت الله صافی گلپایگانی درپیام به کنگره بزرگداشت علّامه سیّد مرتضی علم الهدی: حوزه‌های علمیه، علما ،فضلا قدر رجال و دانشمندان مکتب را بدانند 

حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی به کنگره بزرگداشت علّامه سیّد مرتضی علم الهدی پیامی صادرکرد.

به گزارش شفقنا متن پیام این مرجع تقلید شیعیان بدین شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم
قال مولانا و إمامنا ابوالحسن الهادی علیه الصلوه‌ و السلام: «لَولا مَن یَبقی بَعد غیبهِ قائِمنا عَلیه ‌‌السلام مِن العُلَماء الدَّاعینَ إلیهِ وَ الدَّالِّین عَلیه وَ الذَّابِّین عَن دِینه …. لَما بَقِی أحدٌ إلّا ارتدّ عَن دینِ الله»
السلام علیکم و رحمه الله
با عرض ادب و احترام خدمت علماء اعلام و دانشوران و نخبگانی که در این کنگره ارزشمند شرکت دارند، و با سلام و تحیّت به روح پاک دانشمند عالی‌مقام و فقیه بزرگوار مرحوم علّامه سید مرتضی علم الهدی رضوان الله تعالی علیه که از رجال فضیلت و نوابغ علم و عمل است.
اینجانب برگزاری همایش بزرگداشت شخصیت والایِ یکی از مفاخر و مشاهیر رُواه احادیث و حاملان علوم قرآن و عترت علیهم‌السلام را گرامی می‌دارم، و به عزیزان فرهیخته که با این برنامه وسیع علمی و مذهبی، تلألؤ انوار هدایت‌های اهل بیت علیهم‌السلام را به نمایش گذارده‌اند، تبریک و تهنیت عرض می‌‌نمایم.
برگزاری این بزرگداشت‌ها، فقط تعظیم از یک شخصیت و آثار و خدمات یک شخص نیست؛ بلکه به نمایش‌گذاردن اوج تعالی و اعتبار و اعتلای معرفت و بینش و احیاء فرهنگ دین و معارف اهل بیت علیهم‌السلام است.
ملّت و پیروان مکتبی که این سوابق عظیم و بی‌نظیر را دارند، باید بر خود ببالند و به سیّد مرتضی‌ها و دیگر رجال نامدار خویش افتخار کنند، و خطّ و سیره‌ی آنها را زنده نگاه دارند.
سیّد اجل، مفخر عالم اسلام سید مرتضی اعلی الله مقامه از بزرگان و فقهاء و رواتی محسوب می‌شد که دانشمندان و رجال علم و سلاطین زمان خویش را مبهوت شخصیت و عظمت علمی و اخلاقی خود نموده بود.
تألیفات آن دانشمند شریف و ممتاز در رشته‌های مختلف قرآن و احادیث و اعتقادات و فقه و اصول و کلام و شعر عربی، مانند کتاب گرانسنگ «غرر الفوائد و درر القلائد» و اثر شریف «الشّافی فی الإمامه و إبطال حجج العامه» و کتاب ارزشمند «تنزیه الأنبیاء و الائمه علیهم‌السلام» و ده‌ها کتاب و رساله علمی دیگر، همه و همه نشان از وسعت علمی آن بزرگمرد میدان علم و معرفت و شاگرد نمونه مکتب نورانی اهل بیت علیهم السلام دارد.
وی در تقوی و اخلاق و ساده‌زیستی و ارتباط با مردم، سرآمد اقران خویش بود و همین اخلاق حسنه و مکارم اخلاقی و فضائل انسانی بود که همگان را شیفته او ساخته بود.
غرض اینکه در جایی که بزرگان شیعه، مانند علامه بزرگوار حلّی رضوان الله تعالی علیه او را «رکن الطائفه» می‌دانند و درباره او می‌نویسند که: «متوحّد فی علوم کثیره، مجمع على فضله، مقدّم فی العلوم … و من کتبه استفادت الإمامیه منذ زمنه رحمه الله إلى زماننا هذا و هو رکنهم و معلّمهم» و بزرگان اهل سنّت، مانند ابن حجر عسقلانی در وصفش نقل می‌کنند که: «هو أول من جعل داره دار العلم و قدرها للمناظره و یقال أنّه أمر و لم یبلغ العشرین وکان قد حصل على ریاسه الدنیا مع العلم الکثیر فی الیسیر والمواظبه على تلاوه القرآن وقیام اللیل وافاده العلم وکان لا یؤثر على العلم شیئاً مع البلاغه وفصاحه اللهجه»، و سلاطین و ادباء و شعرا او را می‌ستایند، بنده و امثال بنده چه بگوییم؟!
باید حوزه‌های علمیه، علما و فضلا، محققان و دانشجویان ارجمند، قدر این رجال و دانشمندان مکتب را بدانند و با مطالعه، تحقیق و نشر معارف گرانسنگ آن بزرگواران، نسبت به مکتب ادای وظیفه نمایند و موجبات بسط و گسترش معارف حیات بخش قرآن و اهل بیت علیهم السلام را به سراسر جهان فراهم آورند ان‌شاء الله.
در پایان، مجدداً از برگزارکنندگان این کنگره و حضرات علماى اعلام و حجج اسلام و نویسندگان بزرگوارى که در تشکیل آن و شناساندن بیشتر سید مرتضی علم الهدی قدّس سره، با مساعى جمیله مشارکت فرموده‏ اند، تشکر و قدردانى مى‏نمایم.
ان‌شاءالله همگان در ظلّ عنایات حضرت ولی عصر عجّل الله تعالی فرجه الشریف موفّق و مؤیّد باشید.
والسّلام علیکم و رحمهالله و برکاته‏
۲۵ ربیع الثانی ۱۴۴۲ ق
لطف الله صافی

حضرت آیت الله جوادی آملی: سید مرتضی علم الهدی فخر جهان اسلام است

حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی در پیام تصویری به کنگره بین المللی سید مرتضی علم الهدی بیان داشتند: سید مرتضی از علمای راستینی است که فخر محققان است. صاحب جواهر نام بسیاری از علما را با احترام می برد. وقتی به نام مبارک خواجه طوسی می رسد، می گوید: سلطان المحققین. خواجه فرد عادی نبود، محقق طوسی فرد عادی نبود. از سرزمین خراسان فرد عادی برنخاست. خواجه طوسی کسی است که بزرگان فقهی ما و صاحب جواهر از او به عنوان سلطان محققین یاد می کند. و همین خواجه طوسی وقتی نام سید مرتضی را می برد، می گوید: قال سید المرتضی صلوات الله علیه.

ایشان با اشاره به تجلیل خواجه طوسی از سید مرتضی علم الهدی بیان کردند: سید مرتضی فخر جهان اسلام و جزو نام آوران جهان اسلام در قرن چهارم و پنجم است. سید مرتضی جزو معدود علمایی بود که مصداق کامل العلماء ورثه الانبیاء است. سید مرتضی از آن نام آورانی است که «موتوا ان قبل تموتوا»، «حاسبوا انفسکم قبل ان تحاسبوا» را عمل کرد و شد سید مرتضی.

مرجع تقلید شیعیان به کتاب تنزیه الانبیا اثر سید مرتضی اشاره کرده و افزودند: سید مرتضی سلام الله علیه در این کتاب شریف و بخش هایی از علم کلام، در نزاهت انبیا تلاش کرده است و حتی در مورد اولیا و ائمه معصومین (ع) هم در حق مقدور در نزاهت ایشان تلاش و کوشش کرده است.

ایشان نکته ای در باب گفتارهای سید مرتضی در کتاب های او یادآور شده و گفتند: همانطور که در فصاحت و بلاغت مواظب زمین و زبان و محفل و صاحب محفل باشد، در مورد انبیاء، اگر سخن از آسمان است، آسمانی حرف نزند و زمینی فکر بکند. اگر در مورد معراج است، در معراج، معراجی حرف بزند، در آسمان آسمانی حرف بزند و اگر در زمین است، زمینی حرف بزند تا بشود بلاغت مقتضای حال.(برای دیدن کامل سخنان ایشان اینجا کلیک کنید)

آیت الله استادی: برای ترویج نظام و رهبری بیش از هرچیزی عمل اهل علم موثر است

به گزارش خبرنگار شفقنا در قم، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با سنگین خواندن کار احیای آثار سید مرتضی علم الهدی بیان داشت: بیش از صد کتاب و رساله در ۴۰ جلد جمع آوری و منتشر شده است و حتی از خارج ایران، آثار این عالم بزرگ جمع آوری گردیده و بارها مورد بازبینی قرار گرفته است.

او با بیان اینکه بیش از ۱۵۰ مقاله پیرامون سید مرتضی علم الهدی در ۲۰ جلد منتشر شده است، بیان داشت: البته تعدادی از مقالات هم پیش از انجام مقدمات برگزاری کنگره پیرامون سید مرتضی نوشته شده است که آنها هم جمع اوری و در این مجموعه کتاب مقالات به چاپ رسیده است.

آیت الله استادی با اشاره به سخنان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مورد مکتب بغداد گفت: ما بعد از زمان غیبت از حیث معارف شیعه، شفاهیات فراوان و مکتوبات متفرق داشتیم که چندتن از علما به این آسیب پذیری معارف اهل بیت توجه کردند که شیخ کلینی، شیخ صدوق، برادر و پدر شیخ صدوق، شیخ مفید، شیخ طوسی،  سید رضی و سید مرتضی از جمله این علما هستند که اهتمام کردند تا این معارف را تدوین کنند.

استاد حوزه علمیه قم گفت: هرچند ما شیعیان پایه گذار علوم هستیم اما نمی توان تاریخ را نادیده گرفت؛ بالاخره آنها در زمان ائمه علیهم السلام، فقه مدون داشتند. طبری، صحیح بخاری، صحاح ستّه برای قبل از این تاریخ است.

او خاطرنشان کرد: تفسیر ۱۰ جلدی سیدرضی تنها یک جلد در دسترس است و همچنین آثار دیگر عالمان که بخش قابل توجهی از آنها از بین رفته است.

آیت الله استادی با بیان اینکه همه ما سر سفره امالی، من لا یحضره الفقیه، کتب سید رضی، نهج البلاغه، سید مرتضی نشته ایم از آنان به عنوان پایه گذاران علم شیعه یاد کرد و گفت: آن زمان شبهه علیه شیعه فراوان بود و از سوی دیگر، علما تحت حمایت دولت قرار داشتند و در تاریخ داریم که جنگ بین شیعه و سنی فراوان بوده است و لذا این بزرگان گاهی در رکاب و گاهی در سختی بودند.

او افزود: اگر این چندنفری که بنا داشتند معارف شیعه را تدوین کنند، ادبیات معمولی می داشتند، مصیبتی برای شیعه بود بنابراین تمام این علما از ادبای برجسته و بنام بودند که علمای اهل سنت هم به آن اذعان دارند.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در پایان با بیان اینکه هم باید دنبال علم و هم دنبال معنویات باشیم، گفت: در زمان کنونی برای حفظ نظام، ترویج نظام، پشتیبانی رهبر انقلاب اسلامی و خدمات بیش از هرچیز عمل ما اهل علم موثر است که بی توجهی به آن می تواند بیش از هرچیز آسیب وارد کند.

تولیت آستان قدس رضوی: تثبیت، تبیین و دفاع عقلانی از اصول مذهب شیعه از ویژگی های سید مرتضی است

حجت الاسلام والمسلمین مروی در کنگره بین المللی و رونمایی آثار سید مرتضی علم الهدی که در دانشگاه قرآن و حدیث برگزار شد، با اشاره به روایت «اَلْعِلْمُ اَصْلُ کُلِّ خَیْرٍ، اَلْجَهْلُ اَصْلُ کُلِّ شَرٍّ» از امام علی(ع) اظهار کرد: بر اساس این روایت ریشه تمام ناهنجاری‌ها و بدی‌های امروز بشری ناشی از نظام جاهلیت و جاهلیت مدرن است و اگر بخواهیم خوبی‌ها و فضیلت‌ها حاکم شود، راهی جز رجوع به علوم نورانی و حیات بخش اهل بیت عصمت و طهارت(ع) وجود ندارد.

او افزود: عالمان دینی ما وارثان چنین علوم نورانی و نجات بخشی هستند، تکریم شاگردان ممتاز و طراز اول و تأکید بر نشر اندیشه‌ها و آثار ایشان از جمله آئین‌های علمی در فرهنگ و سیره اهل بیت(ع) بوده است، ابن عباس، هشام بن حکم، میثم تمار و غیره از جمله شخصیت‌های ممتازی هستند که همواره مورد تجلیل امامان بزرگوار ما بوده‌اند.

تولیت آستان قدس رضوی در ادامه به ویژگی‌ها و خصوصیات برجسته سید مرتضی علم الهدی اشاره کرد و گفت: این عالم بزرگوار، فقیه، متکلم و مفسر اصولی جامعیت داشت، «نجاشی» که هم عصر و هم درس او بود می‌نویسد: سیدمرتضی علومی را فراگرفت که هیچ کس در زمان وی به پای او نرسید.

او خصوصیت دیگر سید مرتضی را تثبیت، تبیین و دفاع عقلانی از اصول مذهب شیعه و دین اسلام معرفی و اظهار کرد: اگر بخواهیم خدمات و ویژگی‌های این عالم جلیل القدر را بیان کنیم فهرستی طولانی خواهد شد اما وارد کردن فقه به عرصه‌های سیاسی و اجتماعی، تألیف کتب فقهی، کلامی، اصولی و تفسیری با تکیه بر مکتب نورانی اهل بیت عصمت و طهارت(ع) و تأسیس دارالعلم از جمله خدمات برجسته سید مرتضی بوده است.

مروی با بیان اینکه در تاریخ تشیع همواره بزرگانی از علمای شیعه بوده‌اند که با فهم صحیح از نیاز زمانه و شجاعت برای تحول، مسئولیت تاریخی خود را انجام داده‌اند، تصریح کرد: سید مرتضی یکی از برجسته ترین علمای زمان شناس و شجاع بوده است، امام خمینی(ره) نیز یکی از همین عالمان بودند که با فهم صحیح شرایط زمان و تحول آفرینی به این نتیجه رسیدند که باید مسئله ولایت فقیه را در فضای علمی، اجتماعی و سیاسی زمان خود مطرح کنند.

او با طرح این سؤال که دو عنصر تحول خواهی و زمان شناسی، در امروز حوزه های علمیه و علمای بزرگ چگونه باید پیگیری شود؟ گفت: امروز با تشکیل حکومت اسلامی، مدیریت جامعه در مقابل حوزه علمیه و علمای بزرگوار است و ما باید در گام دوم انقلاب به سوی تشکیل تمدن نوین اسلامی حرکت کنیم.

تولیت آستان قدس رضوی اظهار کرد: علوم اسلامی ما امروز باید بتواند پاسخگوی چنین نیازی باشد، تحول در حوزه علمیه و پاسخگویی به نیازهای حکومتی و تمدنی توسط حوزه علمیه ادامه مسیر اجتهاد در مکتب اهل بیت بوده و ادامه راه شیخ مفید سید مرتضی، شهید اول، صاحب جواهر، شیخ انصاری، آخوند خراسانی و امام خمینی(ره) است.

آیت الله ری شهری: چهره معنوی و عقلانی سید مرتضی به جامعه معرفی شود

به گزارش خبرنگار شفقنا در قم، آیت‌الله ری‌شهری پیش از ظهر امروز در آیین رونمایی از آثار کنگره بین‌المللی سید مرتضی علم الهدی که در سالن علامه حلی موسسه دارالحدیث برگزار شد، ضمن تبریک سالروز ولادت امام علی (ع) اظهار داشت: سید مرتضی اسوه معنویت، عقلانیت و عمل است که باید چهره‌ واقعی ایشان معرفی شود.

او ادامه داد: تعدادی از نهادها قصد داشتند که مجموعه آثار سید مرتضی را تهیه کنند در همین زمینه خدمت رهبر انقلاب رسیدیم و ایشان تهیه این آثار را به موسسه درالحدیث دادند.

تولیت آستان مقدس عبدالعظیم حسنی افزود: البته رهبر انقلاب به‌شرط این‌که زیر نظر آیت‌الله استادی باشد این کار را به موسسه دارالحدیث سپردند و ما هم مدیریت علمی آثار را بر اساس فرموده رهبر انقلاب اسلامی به آیت‌الله استادی سپردیم و ایشان حجت الاسلام مهریزی را در سال ۹۴ انتخاب کردند و این کار شروع شد.

او بیان داشت: ما از یک سال گذشته برای چاپ برنامه‌ریزی کردیم و با تعدادی از چاپخانه ها ارتباط گرفتیم که به دلیل هزینه بالای آن نپذیرفتند اما در نهایت آستان قدس رضوی این کار را برعهده گرفت و بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی اقدام به چاپ آثار نمود.

آیت الله ری شهری خاطرنشان کرد: نشست‌های علمی مختلفی پیش از رونمایی برگزار شد تا آثار با دقت تمام و به‌صورت کامل مورد چاپ قرار بگیرد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی: فقه شیعه در دوره مکتب بغداد تحول جهش گونه قابل توجهی پیدا می کند

سید عباس صالحی در کنگره بین المللی و رونمایی آثار سید مرتضی علم الهدی که در دانشگاه قرآن و حدیث برگزار شد، بیان کرد: میراث موجود تشیع وامدار علمای بزرگ شیعه است و اگر به تاریخ تشیع نگاه کنیم، دوره های مختلف حوزه های علمیه تاثیرات قابل توجهی از آنچه اکنون در اختیار ماست ایجاد کردند و ما مدیون این دوره های مختلف هستیم.

او با بیان اینکه تاریخ حوزه علمیه بغداد یکی از دوره های تابناک در تاریخ حوزه های علمیه تشیع است، گفت: قرون چهارم و پنجم هجری تاثیر قابل توجهی را بر تاریخ علم و هویت شیعه داشته و دارد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از سید مرتضی به عنوان یکی از ستارگان درخشان این دوره تاریخی علم و تشیع نام برد و ابراز داشت: صیانت از کیان جامعه تشیع یکی از وظایف تاریخی و اصالت های حوزه های علمیه است.

او ادامه داد: غیبت حضرت ولیعصر (عج) یک شوک معرفتی، روحی، روانی و وجودی بر جامعه تشیع داشت و این بار سنگین می توانست ستون فقرات جامعه تشیع را درهم بشکند اما علمای حوزه بغداد کارستان کردند و اگر انها نبودند معلوم نبود بر جامعه شیعه امامیه چه وارد می شد که از جمله آنها می توان به وسائل شیخ مفید، وسائل سید مرتضی و تهذیب الانبیای او و…. اشاره کرد.

صالحی با بیان اینکه نهضت علمی و معرفتی بزرگی در حوزه بغداد پدید آمد که جامعه شیعی را از همه لحاظ ترمیم کرد، گفت: اگر این نهضت نبود ما گرفتار یک انقطاع تحمل ناپذیر می شدیم.

او به نقش حوزه بغداد در صیانت از جامعه شیعی بیان داشت: این حوزه در قرون ۴ و ۵ نقش برجسته ای در پاسخ به سئوالات و شبهات داشت؛ بغداد پایتخت یک خلافت ۵۰۰ ساله بود اما کانون قدرت، دانش، تنوع آراء، سلایق و دیدگاه بود و شیعه در چنین آوردگاهی قرار داشت. اما در ام القرای جهان آن روز، شیخ مفیدها، سید مرتضی ها، شیخ طوسی ها و امثالهم در چنین میدان نبردی بودند؛ اقلیتی که اکثریت را به زانو درمی آورد و این کار کمی نبود.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خاطرنشان کرد: اینکه می بینید حدود ۳۰ اثر از آثار سید مرتضی، حالت پاسخ به سئوالات دارد به این جهت است و به طورکلی علمای شیعه این دو قرن، با چنگ و دندان، تشیع را از هجوم انواع افکار و سلایق صیانت کرده و پیش بردند.

او با بیان اینکه مکتب بغداد جامعه تشیع را صیانت کرد، گفت: کارکرد دوم حوزه بغداد، توسعه مرزهای دانش بود. کلا علوم و معارف اهل بیت در همه شاخه ها در قرن چهارم و پنجم توسط مکتب بغداد و علمای حوزه بغداد، تحول چشمگیر و تکامل کاملا قابل توجه را پیدا می کند.

صالحی اذعان کرد: تا قبل از مکتب بغداد، عمده تفسیر ما، تفسیر نقلی و اثری بود اما در فضای حوزه علمیه بغداد، تفسیر اجتهادی شکل می گیرد و قدرت می یابد و چهره تازه ای را به تاریخ تفسیر شیعه می دهد که هم مطالب قابل توجه شیخ مفید، هم سید مرتضی و دیگر علمای مکتب بغداد از این دست هستند.

او به تکامل فقه در حوزه علمیه بغداد اشاره کرد و افزود: فقه در فضای علمای بغداد کاملا متفاوت با دوره قبل از آن است؛ اصول فقه در این دوره قوام پیدا می کند. در این دوره اصول فقه از اصول عقاید جدا می شود و حتی اصول فقه شیعه تمایز و استقلال خود را از فقه اهل سنت پیدا می کند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خاطرنشان ساخت: فقه شیعه در دوره مکتب بغداد یک تحول جهش گونه قابل توجهی را پیدا می کند و این در بقیه دانش ها همچون رجال، حدیث، ادبیات و سایر شاخه های علوم اسلامی دیده می شود.

او عنوان کرد: منطق معرفت دینی و روش شناسی معرفت دینی در مکتب بغداد، پالایش، پیرایش و آرایش جدیدی پیدا می کند.

صالحی بیان داشت: در طول تاریخ جامعه اسلامی با سه دسته مواجهه با نصّ روبرو هستیم؛ یک عدّه که نصّ ستیز هستند، یک دسته نصّ گریز هستند و دسته سوم نصّ گرا هستند؛ مکتب بغداد یک نوع عقلانیت نصّ گرایانه را پایه ریزی کرد؛ این عقلانیت، نصّ را به عنوان یک مرجع عقلانی تلقی می کند و با این نگاه به نصّ مراجعه می کند چون هم منبع و هم واسطه وحی را تفکر می داند.

در پایان، ۶۰ جلد شامل آثار سید مرتضی علم الهدی و مقالات علمی پیرامون این عالم ربانی با حضور حضرات آیات ری شهری، استادی، سید احمد خاتمی، جوادی آملی و فاضل لنکرانی، حجت الاسلام والمسلمین مروی، دکتر بهرام سرمست استاندار قم و نیز سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رونمایی شد.

همچنین از زحمات حجج اسلام والمسلمین مهدی مهریزی مدیر همایش های آزاد دارالحدیث و مرویان حسینی رئیس بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی با اهدای لوح یادبودی قدردانی شد.

به گزارش خبرنگار شفقنا در قم، نشست خبری این همایش نیز روز سه شنبه 5 اسفندماه برگزار شد که به شرح زیر مسائل بیان گردید:

حجت الاسلام مهریزی: کنگره بین المللی سید مرتضی با پیام رهبر انقلاب اسلامی برگزار می شود

به گزارش خبرنگار شفقنا در قم، حجت الاسلام مهدی مهریزی در نشست خبری آیین رونمایی از آثار کنگره بین المللی سید مرتضی علم الهدی که در دانشگاه قرآن و حدیث برگزار شد، اظهار داشت: دارالحدیث (دانشگاه قرآن و حدیث) از سال ۱۳۸۰ برنامه های بزرگداشت عالمان ری را انجام می دهد و بنیاد پژوهش های آستان قدس رضوی در همه این برنامه ها مشارکت و نقش پررنگی داشتند.

او با بیان اینکه تاکنون پنج کنگره حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)، ابوالفتوح رازی، شیخ کلینی و عبدالجلیل رازی توسط دانشگاه قرآن و حدیث برگزار شده است، گفت: امسال هم کنگره سید مرتضی علم الهدی توسط دانشگاه قرآن و حدیث با همکاری بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی، آستان حضرت عبدالعظیم حسنی و آستان قدس رضوی برگزار می شود.

مدیر همایش های علمی وپژوهش های آزاد دانشگاه قرآن و حدیث ادامه داد: کنگره سید مرتضی به مناسبت هزارمین سال وفات این عالم جلیل القدر شیعه برنامه ریزی شده بود که با پیش آمدن موانعی محقق نشد و از سال ۱۳۹۳ کارهای علمی این کنگره آغاز شد که شامل تصحیح آثار سید مرتضی، تولید کارهای علمی پیرامون افکار و اندیشه های سید مرتضی و کارهای فرهنگی است؛ در بخش تصحیح آثار، کارهای سیدمرتضی غالبا در زمینه های قرآنی، حدیثی و تفسیری است که به طور متناوب منتشر شده بود اما کار علمی خوبی در آنها صورت نگرفته بود که این آثار تصحیح شده در قالب ۴۰ جلد کتاب رونمایی می شود.

مهریزی تصریح کرد: در بخش مقالات علمی و تبیین افکار و اندیشه های سید مرتضی هم ۲۰ جلد کتاب منتشر شده که در روز همایش رونمایی می شود. در بخش فرهنگی هم تمبر یادبود سیدمرتضی در نظر گرفته شده که روز همایش رونمایی می شود. همچنین یونسکو سال ۲۰۱۹ میلادی را به نام این شخصیت بزرگ شیعه نامگذاری کرد. علاوه بر این، ۲۶ مجله و خبرنامه هایی منتشر شده است.

او تصریح کرد: از سال گذشته تاکنون که بنیاد پژوهش های آستان قدس رضوی به صورت جدی وارد کار شدند، ۴۰ جلسه سخنرانی برگزار گردید.

مدیر همایش های علمی وپژوهش های آزاد دانشگاه قرآن و حدیث ادامه داد: قرن ۴ و ۵ دوران طلایی فکری شیعه و اهل سنت است. در این دوره، مراکز بزرگ علمی شاهد حضور شخصیت های برجسته در بغداد هستیم که شیخ مفید، سید مرتضی و شیخ طوسی از جمله آنها هستند که از بین آنها سید مرتضی ضمن پایبندی به عقاید شیعی، با نگاه عقلانی و خردمندانه به تعامل مثبت با دیگر مذاهب اسلامی و تبیین معارف شیعی پرداخته است که می تواند برای امروز ما درس باشد. سید مرتضی در عین پایبندی به اعتقادات شیعه، شاگردانی از اهل سنت داشته است و به اذعان علمای اهل سنت، منزل وی محل مناظره و مباحثه های علمی بوده است.

او از سیدمرتضی به عنوان یک عالم طراز نام برد و گفت: چهارویژگی در شخصیت سید مرتضی، وجود دارد که او را به عنوان یک عالم طراز مطرح کرده و شایسته است چنین شخصیت هایی که هویت دینی و فرهنگی ما هستند، اندیشه هایشان برجسته و ترویج شود. از جمله اینکه: سید مرتضی، علم را با فعالیت های بزرگ اجتماعی همراه کرده است، عقلانیت را با تعبد و دینداری خالص همراه نموده و مداراداری را در کنار پایبندی به معتقدات مذهبی خود همراه کرده و ثروت را در ترویج علم به کار گرفته است

مهریزی در زمینه جمع آوری نسخه های خطی مربوط به سید مرتضی تصریح کرد: ۵۰۰ نسخه جدید از سید مرتضی ملاحظه شده که از جمله آنها نسخه خطی است که در موزه روسیه نگهداری می شود که از آن تصویربرداری شده و پس از تصحیح منتشر شده و به نمایش گذاشته می شود. همچنین بیش از ۲۰ نسخه خطی جدید مربوط به سه قرن اول(قرون پنجم، ششم و هفتم هجری) جمع آوری شده که به نمایش گذاشته خواهد شد.

او اعلام کرد: کنگره بین المللی سید مرتضی و رونمایی آثار ایشان، روز پنجشنبه همزمان با میلاد مولود کعبه امیرالمومنین (ع) از ۹:۳۰ با پیام رهبر انقلاب اسلامی آغاز خواهد شد و در ادامه حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی، حجج اسلام مروی تولیت آستان قدس رضوی و ری شهری تولیت آستان عبدالعظیم حسنی، آیت الله استادی و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی سخنرانی خواهند کرد.

مسئول بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی: عقلانیت دینی و تقریب مذاهب اسلامی از باورهای سید مرتضی است

به گزارش خبرنگار شفقنا در قم، حجت الاسلام والمسلمین مرویان مسئول بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی در نشست خبری کنگره بین المللی سید مرتضی که در دانشگاه قران و حدیث برگزار شد، بیان داشت: سید مرتضی علم الهدی از دانشمندان بزرگ قرن پنجم هجری و حلقه وصل دوران شیخ مفید و شیخ طوسی است بنابراین شخصیت جامع الاطرافی است که در رشته های مختلف علوم اسلامی همچون فقه، اصول، کلام، حدیث، تاریخ، تفسیر و ادب اسلامی نوآوری های ممتازی داشته و شخصیت کم نظیری است.

او، عقلانیت دینی و تقریب مذاهب اسلامی را از باورهای سیدمرتضی دانست که در آثار و شخصیت ایشان نمایان است و ادامه داد: احیای آثار سید مرتضی و تحلیل شخصیت و اندیشه سید مرتضی بویژه در مباحث تاریخی دو توصیه مهم رهبر معظم انقلاب است که موسسه علمی و فرهنگی دارالحدیث در این زمینه گام اول را آغاز کردند و زیرنظر شورای علمی معتبر، کار پژوهشی ارزشمندی را انجام داد و بیش از ۴۰ جلد آثار سید مرتضی را تحقیق و بازشناسی کردند که محصول آن تخریجات ارزشمندی است.

مسئول بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی تصریح کرد: با موافقت تولیت آستان قدس رضوی جهت همکاری با برگزارکنندگان این همایش، مرحله بازخوانی و بررسی نهایی آثار به عهده این بنیاد قرار گرفت و در مجموع  ۴۰ اثر از سید مرتضی و ۲۰ اثر شامل مقالات، پایان نامه ها و رساله ها در مورد سید مرتضی به زبان فارسی و عربی در چاپخانه مرکز پژوهش های آستان قدس رضوی منتشر گردیده است.

او ادامه داد: تحلیل و بررسی دوران، مسائل اجتماعی، تاریخی و اندیشه و آثار سید مرتضی در ۴۰ نشست علمی با حضور محققان و اندیشمندان از مناطق مختلف کشور توسط دفتر نمایندگی بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی در قم برگزار شد.

مرویان بیان کرد: بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی  بیش از ۴۵۰۰  اثر را تاکنون تقدیم مراکز علمی، محققان و مراکز علمی کرده است و در حریم علمی خود به احیای آثار دانشمندان و مفاخر اسلامی به عنوان بخشی از زیرساخت و معماری تمدن اسلامی در راستای رسیدن به تمدن نوین اسلامی اهتمام دارد.

او ادامه داد: سید مرتضی شخصیت جامع الاطرافی است که بازخوانی اندیشه و آثار ایشان در نظام سازی معارف و ارزش های اسلامی معرف نظام واره های مکتب اهل بیت (ع) باشد و آستان قدس رضوی به پشتوانه سازی برای کارهای علمی و فرهنگی مکتب اهل بیت (ع) اهتمام و اهمیت جدی می دهد و لذا در بنیاد پژوهش های اسلامی در کنار احیای آثار سید مرتضی، احیای آثار حاج نورالله شوشتری و نیز احیای آثار میرحامدحسین هندی در قالب کلان پروژه عبقات الانوار را در دست اقدام داریم که اوایل سال ۱۴۰۰ رونمایی خواهد شد.

مسئول بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی در پاسخ به سئوالی گفت: چاپ آثار دانشمندان بویژه با تحقیقات جدید و در عین حال، حفظ اصالت اثر سید مرتضی، کار جدیدی با نوآوری های علمی صورت گرفته است که برای محققان و دانشمندان می تواند مفید باشد اما در کتابخانه ها و مراکز علمی و پژوهشی هم مورد استفاده قرار می گیرد.

او با اشاره به برگزاری ۴۰ نشست علمی مجازی مربوط به آثار سید مرتضی گفت: این اقدام زمینه ای را فراهم کرد که یک جریان گفتمانی پس از هزارسال در مورد یک شخصیت جامع الاطراف مکتب اهل بیت (ع) صورت بگیرد.

استاد دانشگاه تهران: اندیشه سید مرتضی بعد از هزارسال همچنان قابل بحث و تامل است 

به گزارش خبرنگار شفقنا در قم، حجت‌الاسلام والمسلمین علی راد در نشست خبری کنگره بین المللی سید مرتضی که در دانشگاه قران و حدیث برگزار شد، به تبیین ۴۰ نشست برگزار شده پیرامون این کنگره پرداخت و اظهار کرد: در سلسله نشست‌های کنگره از استادانی که موضوعات مطالعاتی آن‌ها تمدنی، سیاسی و اجتماعی، فقهی و حقوقی بود، دعوت شد تا به ارائه بحث بپردازند. آنچه در پنل مباحث تمدنی به دست آمد، این بود که سید مرتضی یک خوانش تمدنی از اسلام داشت و مذهب شیعه را مذهبی می‌ دانست که می ‌تواند در تمدن اسلامی نقش‌آفرین باشد.

او افزود: آثار و اندیشه‌های سیدمرتضی هم در ترسیم و تصویر تمدن اسلامی نقش ویژه دارد و  به خصوص در بحث تعامل با مذاهب دیگر، توجه به جنبه‌‌های مختلف حیات انسانی و به کارگیری عقلانیت در بازخوانی نصوص دینی سرآمد است.

راد تصریح کرد: ایشان با وجود شرایط خاص آن دوره کاملا فعال عمل کرده است برخلاف برخی عالمان که نگاه انسدادی و بسته‌ای داشته‌اند، وی جامعه را رصد می‌کرده و می‌توان گفت با خودآگاهی تاریخی نقش خود را به عنوان زعیم شیعه ایفا کرده است به گونه‌ای گه اندیشه وی بعد از یک هزاره همچنان قابل بحث و تامل است.

او با بیان اینکه هنوز هم ابعادی از اندیشه سید به ویژه در بخش اجتماع، سیاست و فرهنگ هنوز هم مغفول است، اظهار کرد: پنل‌های این کنگره با عنوان ۴۰ نشست ۴۰ کتاب در بنیاد پژوهش‌های آستان قدس و با همکاری دارالحدیث شکل گرفت و نشست‌ها در هفت پنل برگزار شد.

استاد دانشگاه تهران اضافه کرد: پنل اول به بازخوانی و سبک‌شناسی گونه‌های آثار سید اختصاص داشت، پنل دیگر به بازخوانی آراء و اندیشه‌های قرآنی ایشان اختصاص داشت که به ویژه امالی و تنزیه الانبیاء مورد واکاوی قرار گرفت و پنل دیگر هم به آثار حدیثی این عالم بزرگوار اختصاص داشت. در این پنل هم نقش خبر واحد و حجیت آن مورد واکاوی قرار گرفت.

او با بیان اینکه سیدمرتضی حدیث‌‌نگار نیست، ولی حدیث‌پژوه برجسته و نقادی هست، اظهار کرد: یکی از مباحثی که در این نشست‌ها به صورت جدی مورد توجه قرار گرفت، نقد نظریه صرفه ایشان در زمینه باب اعجاز بیانی قرآن است؛ برخی با نگاه تک بعدی نتیجه گرفته‌اند که وی اعجاز بیانی را قبول ندارد، ولی نگاه جامع به مجموعه آثار قرآنی وی ناقض این مطلب است. بنابراین آنچه در نظریه صرفه آمده آخرین دیدگاه او نیست.

راد بیان داشت: پنل دیگر آثار کلامی سید بود؛ وی متکلم اسلامی افزون بر معارف شیعی است و در این نشست‌ها نسبت کلام با فلسفه و حکمت واکاوی شد. همچنین جایگاه سید در علم کلام مورد بحث قرار گرفت.

او افزود: کرسی ترویجی آثار فرهنگی، تمدنی و سیاسی ایشان هم مورد بحث قرار گرفت که از جمله می‌توان به رساله «فی العمل مع السلطان» در بحث سیاسی اشاره کرد. پنل دیگر هم به مباحث فقهی و حقوقی اختصاص داشت و تلاش شد تا وجوه برجسته و ابعاد خاص اندیشه‌های سیدمرتضی مورد عنایت قرار بگیرد.

راد از بررسی اندیشه‌های ادبی سیدمرتضی به عنوان بخش دیگری از این کنگره یاد کرد و افزود: سیدمرتضی در ادبیات صاحب مکتب است و توجه به فرهنگ‌های درون اسلامی داشته و آثار گران‌بهایی در شعر هم از ایشان وجود دارد.

اخبار مرتبط

پاسخ دیدگاه

لطفا نظر خود را وارد کنید
نام خود را بنویسید