شفقنا زندگی- پلهای بتونی را تصور کنید که میتوانند ترکها را بدون دخالت انسان پر کند، یا دستگاههای ریزی که برای درمان بیماری به بدن تزریق میشوند. اینها فقط دو مورد از مواد هوشمندی هستند که قابلیت تغییر دارند و با محیط سازگار میشوند.
به گزارش سرویس ترجمه شفقنا از BBC، این مواد با الهام از موجودات زنده، توانایی تغییر شکل زندگی ما را دارند. اما شواهدی از انجمن سلطنتی انگلستان میگوید ممکن است برای جلوگیری از عواقب ناخواسته این مواد به مقررات نیز احتیاج باشد.
برخی از این مواد “زنده” از قبل موجود بودهاند مثل رنگ و بتن خودترمیم کننده که میتوانند خود را ترمیم کنند و به محصولات تجاری تبدیل شدهاند. اما برنامههای بیشتری در راه است.
پروفسور مارک میوداونیک، یکی از رؤسای مشترک این گزارش گفت:” این قرن واقعاً مهم برای ما است. ما از یک نگاه بی جان به موادی که آنها را میسازیم میپردازیم، آنها پیچیده هستند اما از هم میپاشد و سپس آنها را جایگزین میکنیم و به یک دید بیولوژیکیتر از آنها میرسیم. پلها در آینده میدانند که آسیب دیدهاند و قادر به ترمیم خود خواهند بود.”
دو روش اصلی برای بتن خودترمیم وجود دارد: روش اول از کپسولهای تعبیه شده در بتن استفاده میکند که در پاسخ به آسیب باز میشوند و مادهای مبتنی بر قیر آزاد میکنند که هنگام قرار گرفتن در معرض هوا و آب تبدیل به مواد معدنی میشود و منطقه آسیب دیده را پر میکند. روش دوم نیز از کپسولی استفاده میکند که مملو از باکتری است. با ترک خوردن بتن، کپسولها مواد تولید کننده ماده معدنی کلسیت را آزاد میکند تا آسیبها را ترمیم کند. این فناوری قبلاً در جادههای انگلستان آزمایش شده است.
از دیگر کاربردهای مواد خودترمیم کننده در صفحههای گوشی است که میتواند در صورت ترک خوردن خود را ترمیم کند، مدارهای آسیب دیده را بازیابی کند و عملکرد را باز گرداند.
پزشکی یکی دیگر از زمینههای اصلی است که انتظار میرود از کاربرد مواد زنده استقبال کند.
دستگاههای میکروسکوپی میتوانند به داخل خون تزریق شوند تا برشهای کوچکی ایجاد کنند، آسیبها را ترمیم کنند، و اطلاعات را حس و جمع آوری کنند. این مینی روباتها میتوانند توسط موتورهای کوچکی که نیرویشان را از واکنشهای شیمیایی میگیرند به جلو رانده شوند. آنها میتوانند داروها را به مکانهای خاصی از بدن مانند تومورها برسانند. این امر از آسیب به بقیه بدن که با اشکال فعلی شیمی درمانی و رادیوتراپی ایجاد میشود، جلوگیری خواهد کرد.
لباس هوشمند
همچنین ممکن است این نوآوری در زمینه پوشاک باشد.
پروفسور میوداونیک گفت: ” برنامههای جالب وجود دارد مثل اینکه بتوانید شکل لباس خود را تغییر دهید یا رنگها را تغییر دهید تا در مقابل روحیه شما واکنش نشان دهند.”
اما همچنین میتواند برای افرادی که پس از جراحت یا جراحی بهبود مییابند استفاده شود.
این پروفسور علوم مواد همچنین گفت: “با استفاده از این فناوری پوشیدنی، میتوانید سنسورهایی در لباس داشته باشید. به عنوان مثال اگر پس از جراحی شانه در حال بهبود بودید، این سنسورها میتوانند میزان حرکت مجاز شانهتان را به شما و پزشکتان منتقل کنند.”
گزارش انجمن سلطنتی میگوید با رواج بیشتر مواد زنده، چالشهایی برای تنظیم کنندگان آن به وجود میآید. در آینده این مواد بدون دخالت انسان قادر به کار خواهند بود. این بدان معنی است که آنها میتوانند به گونهای رفتار کنند که غیر قابل پیش بینی است. استفاده از آنها میتواند مسائل ایمنی و موارد اخلاقی و عملی را به همراه داشته باشد.
در این گزارش آمده است: “مقررات جدید ناگزیر مورد نیاز خواهند بود.”