امروز : جمعه 10فروردینماه 1403 | ساعت : 11 : 32

آخرین اخبار

القدس العربی: تجمع هزاران اردنی در محکومیت جنگ در غزه و عادی سازی روابط...

شفقنا- هزاران اردنی شامگاه گذشته در مجاورت سفارت اسرائیل...

برنامه‌های تلویزیون برای شب های قدر ماه رمضان 1403  

شفقنا- جزئیات برنامه‌ شب های قدر تلویزیون در سه...

اعمال نخستین شب قدر 

شفقنا- حضرت محمد(ص) می‌فرمایند: «خداوند به امت من شب...

سانا: در نتیجه حمله اسرائیل به حلب تعدادی کشته و زخمی شدند

شفقنا- در اثر تجاوزات اسرائیل به حومه حلب، شماری...

شیعه گراف/ حضرت امام علی بن ابیطالب (ع)

شفقنا – شیعه گراف/ حضرت امام علی بن ابیطالب...

شیعه گراف/ حضرت امام علی بن ابیطالب (ع)

شفقنا – شیعه گراف/ حضرت امام علی بن ابیطالب...

شیعه گراف/ حضرت امام علی بن ابیطالب (ع)

شفقنا – شیعه گراف/ حضرت امام علی بن ابیطالب...

شیعه گراف/ حضرت امام علی بن ابیطالب (ع)

شفقنا – شیعه گراف/ حضرت امام علی بن ابیطالب...

اعلام جزییات آیین عزاداری دسته علوی در مشهد

شفقنا- آیین عزاداری دسته علوی در مشهد برگزار می...

اسرائیل هیوم: اگر در جنگ غزه تغییر رویکرد ندهیم، شکست می خوریم

شفقنا- گدعون ساعر از مقامات ارش رژیم صهیونیستی گفت:...

معترضان سخنرانی بایدن را قطع کردند: «دستانت به خون آلوده است»+ فیلم

شفقنا- معترضان آمریکایی سخنرانی جو بایدن رئیس جمهوری این...

ارتش انگلیس پس از یک قرن، ممنوعیت ریش گذاشتن را لغو کرد

شفقنا- روزنامه تلگراف نوشت: ارتش انگلیس پس از گذشت...

لطیفی: بیشترین استخدام‌ها در آموزش و پرورش و وزارت بهداشت خواهد بود

شفقنا- رئیس سازمان اداری و استخدامی گفت: امسال بیشترین...

مراسم تجلیل از خادمان قرآنی برگزار می‌شود

شفقنا- دبیر انجمن خادمان قرآن کریم اعلام کرد: مراسم...

نجات هشت ماهیگیر ایرانی توسط نیروی دریایی پاکستان

شفقنا- سخنگوی وزارت امور خارجه ایران از نیروی دریایی...

ظرفیت های تمدنی قرآن برای تامین حقوق و کرامت انسان معاصر نوشتاری از حسن عبدی پور

شفقنا- دکتر حسن عبدی پور، قرآن پژوه و عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در یادداشتی که در اختیار شفقنا قرار داده، آورده است: مرجعیت قرآن می تواند دستگاه فقه را در خدمت حقوق و کرامت انسان قرار دهد، مرجعیت قرآن در امر قانون گذاری این دستاورد را برای جامعه معاصر دارد که می‌توانیم بدون پناه بردن به مکاتب و ایدئولوژی‌های دیگر، قرآن کریم را در مقابل خود قرار دهیم و مسئله‌های روز را از آن بپرسیم.

مفسر و پژوهشگر قرآن بدون توجه به کلان نگری مسئله نگری قرآن به روزمره گی مبتلاء خواهد شد. مسائل قرآن پژوه، می بایست بسیار کلیدی و مورد نیاز جامعه باشد. قرآن پژوه معاصر باید در متن جامعه زیست نماید و دانشگاه را با حوزه و آن دو را با متن جامعه ترکیب کند و مسئله‌اش این باشد که انسان مسلمان در دوران معاصر، چطور باید زندگی کند، بدون اینکه قدیم را از جدید بزداید و یا جدیدِ منهای قدیم داشته باشد؟ و چگونه براساس مرجعیت و قوانین قرآن کریم زندگی نماید.

روش های تفسیری کلاسیک دیگر کارآمد و پاسخ گویی مسائل جامعه معاصر نیست باید با این مدل از تفسیر قرآن یک گفت‌وگوی انتقادی برقرار کنیم. روش های تفسیری گذشته را نه به صورت مطلق تایید کنیم و نه آنها را کنار بگذاریم ، بلکه باید با آن مواجهه انتقادی داشته باشیم. قرآن پژوه معاصر با تجهیز و بروز نمودن روش خود کلان نگری و نظام سازی قرآن را به کار می گیرد تا بتواند پاسخگوی نیاز انسان معاصر در جهان مدرن باشد و حقوق و کرامت بشری را در دوران مدرن تجهیز کند. تمام دغدغه‌ قرآن پژوه در این مسئله خلاصه می‌شود که قابلیت‌های و توانمندی های قرآن کریم برای مواجهه با آینده کدام‌اند؟ و آنها را باید چطور فهمید و آن قابلیت‌ها، چه ظرفیت‌هایی دارند که بحران‌های دوران معاصر را حل کنند؟

قرآن پژوه معاصر باید بتواند از درون کتاب و شریعت قوانین مدرنی استخراج کند، چرا که کتاب الهی و شریعتِ محمدی صامت نیست و برای جوامع و نسل های جدید سخن دارد و می تواند مرجعت داشته باشد.اما متناسب با جامعه معاصر حرکت کردن و این امر با صورت مصنوعی امکان‌پذیر نیست و به روش نو و نگاه نوین نیاز دارد.
اگر مساله روش شناسی مورد اعتماد کارشناسان قرآن پژوه را جدی نگیریم آن‌ وقت هر نوع برداشت و نواندیشی به تفسیر تمدنی از قرآن ترجمه می‌شود.

ما مفاهیمی در قدیم داریم که اینها را می‌توان مورد تفسیر قرار داد تا مسئله‌های امروز را حل کند. در قدیم، ظرفیتی داریم و واژه‌ای به نام وقف و عقد وجود دارد و شیوه وفای به این عقد، می‌تواند به قرارداد اجتماعی قرابت داشته باشد، همانطور که باید به آن عقد وفا کرد، اکنون نیز باید به قانون ملتزم بود. مقوم قانون جدید، مصلحت جدید است و مقوم شریعت قدیم، شرع مقدس است. آنگاه موفق شده‌ایم، که این دو را کنار هم گذاشته‌ایم.

با توجه به اصول و اهداف حقوق بین الملل معاصر، تعدادی از آیات به جز آیات الاحکام نیز به نوعی مرتبط با موضوعات حقوق بین الملل هستند.

تجلی اصول و قواعد اساسی وزیربنایی حقوق بین الملل معاصر در قران کریم:
1-اصل صلح وآرامش، اسلام دین سلم و صلح است.
” يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ادْخُلُوا فِي السِّلْمِ كَافَّةً” (بقره 208)
(همانا ای کسانی که ایمان آورده اید همگی از صلح درآیید.)
“وَإِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ” (انفال62)
(و اگر دشمنان به صلح و مسالمت تمایل داشتند تو نیز مایل به صلح باش)

2-استقبال از پیشنهاد صلح دشمن
“وَأَلْقَوْا إِلَيْكُمُ السَّلَمَ فَمَا جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ عَلَيْهِمْ سَبِيلًا” (نسا 90)
(واگر پیشنهاد صلح کردند،خداوند به شما اجازه نمی دهد که معترض آنان شوید.)

3- اصل دفاع مشروع و عدم تجاوز
” وَقَاتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَكُمْ وَلَا تَعْتَدُوا ”
(و در راه خدا با آنان که به جنگ و دشمنی شما برخیزند جهاد کنید، لکن از حد تجاوز نکنید)

4- اصل امنیت
” ثُمَّ أَنْزَلَ عَلَيْكُمْ مِنْ بَعْدِ الْغَمِّ أَمَنَةً نُعَاسًا ”
(آنگاه که خداوند پس از یک اندوه جانکاه برشما امنیت نازل کرد)
5- اصل همزیستی مسالمت آمیز
“لَا إِكْرَاهَ فِي الدِّينِ ” (بقره 256)
(کار دین به اجبار نیست،)
“فَمَنْ شَاءَ فَلْيُؤْمِنْ وَمَنْ شَاءَ فَلْيَكْفُرْ” (کهف 29)
(پس هر که می‌خواهد ایمان آرد و هر که می‌خواهد کافر شود)

6- اصل وفای به عهد
” أَوْفُوا بِالْعُقُودِ ” (مائده 1)
(به عهد و پیمان خود وفا کنید)
” وَأَوْفُوا بِالْعَهْدِ ” (اسراء 34)
(به عهد خود باید وفا کنید)

7- اصل فیصله مسالمت آمیز اختلافات
“وَتُصْلِحُوا بَيْنَ النَّاسِ ”
(میان مردم صلح وسازش برقرار کنید)

8- اصل رجوع به داوری
“وَإِذَا حَكَمْتُمْ بَيْنَ النَّاسِ أَنْ تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِ “(نساء 58)
(و چون حاکم بین مردم شوید به عدالت داوری کنید)

9- اصل عدالت
” وَأُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَيْنَكُمُ ” (شورا 15)
( “پیامبر می فرماید” دستور یافته ام که در میان شما عدالت برقرار کنم)
“يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ ” (نحل 76)
( دعوت به اجرای عدالت (یامر فعل مضارع است و معنی استمرار را می رساند) یک برنامه مستمر و همیشگی است.)

10- اصل عدم مداخله
” لَكُمْ دِينُكُمْ وَلِيَ دِينِ ” (کافرون 6)
(دین شما برای خودتان و من نیز دین خود را دارم)

11-اصل مداخله بشر دوستانه
” وَمَا لَكُمْ لَا تُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاءِ وَالْوِلْدَانِ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْ هَٰذِهِ الْقَرْيَةِ الظَّالِمِ أَهْلُهَا” (نساء75)
(چرا در راه خدا جهاد نمی‌کنید و در راه (آزادی) جمعی ناتوان از مرد و زن و کودک که (در مکه اسیر ظلم کفارند و) دائم می‌گویند: بار خدایا، ما را از این شهری که مردمش ستمکارند رهایی بخش)

12- اصل احترام و رعایت حقوق بشر
” إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً ” (بقره 30)
(من گمارنده جانشینی در روی زمینم)
” فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا” (روم 30)
(این فطرت الهی است که مردمان را بروفق آن آفرینده است)
” وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ ” (اسرا70)
(و محققا ما فرزندان آدم را بسیار گرامی داشتیم)

13- اصل برابری انسانها
“يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ -”
(ای مردم، ما همه شما را نخست از مرد و زنی آفریدیم و آن گاه شعبه‌های بسیار و فرق مختلف گردانیدیم تا یکدیگر را بشناسید، همانا بزرگوار و با افتخارترین شما نزد خدا با تقواترین شمایند)

14- حقوق اقلیتهای مذهبی
” وَلَا تُجَادِلُوا أَهْلَ الْكِتَابِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِلَّا الَّذِينَ ظَلَمُوا” (عنکبوت 46)
(و شما مسلمانان با اهل کتاب (یهود و نصاری و مجوس) جز به نیکوترین طریق بحث و مجادله مکنید مگر با ستمکاران از آنها،)

15- اصل شناسایی دولتها و ملتهای بیگانه
“يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَىٰ وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا ” (حجرات 13)
(ای مردم، ما همه شما را نخست از مرد و زنی آفریدیم و آن گاه شعبه‌های بسیار و فرق مختلف گردانیدیم تا یکدیگر را بشناسید)

16- اصل مشارکت و تعاون در مسائل بین المللی
“وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ ” (مائده 2)
(و باید با یکدیگر در نیکوکاری و تقوا همکاری و همیاری نمایید و بر محور گناه و تجاوز تعاون و مشارکت نکنید)
و…….

در اندیشه و منابع وحیانی اسلام، مناطقی هستند که می‌شود با کاربست عقل و اجتهاد و اجماع، کاری کرد که با دنیای مدرن سازگار شد و همچنین در دل شریعت می‌توان احکامی استخراج کرد که مسئله‌های ما را حل کند.

اخبار مرتبط

پاسخ دیدگاه

لطفا نظر خود را وارد کنید
نام خود را بنویسید