امروز : جمعه 10فروردینماه 1403 | ساعت : 10 : 46

آخرین اخبار

اعمال نخستین شب قدر 

شفقنا- حضرت محمد(ص) می‌فرمایند: «خداوند به امت من شب...

سانا: درنتیجه حمله اسرائیل به حلب تعدادی کشته و زخمی شدند

شفقنا- در اثر تجاوزات اسرائیل به حومه حلب، شماری...

شیعه گراف/ حضرت امام علی بن ابیطالب (ع)

شفقنا – شیعه گراف/ حضرت امام علی بن ابیطالب...

شیعه گراف/ حضرت امام علی بن ابیطالب (ع)

شفقنا – شیعه گراف/ حضرت امام علی بن ابیطالب...

شیعه گراف/ حضرت امام علی بن ابیطالب (ع)

شفقنا – شیعه گراف/ حضرت امام علی بن ابیطالب...

شیعه گراف/ حضرت امام علی بن ابیطالب (ع)

شفقنا – شیعه گراف/ حضرت امام علی بن ابیطالب...

اعلام جزییات آیین عزاداری دسته علوی در مشهد

شفقنا- آیین عزاداری دسته علوی در مشهد برگزار می...

اسرائیل هیوم: اگر در جنگ غزه تغییر رویکرد ندهیم، شکست می خوریم

شفقنا- گدعون ساعر از مقامات ارش رژیم صهیونیستی گفت:...

معترضان سخنرانی بایدن را قطع کردند: «دستانت به خون آلوده است»+ فیلم

شفقنا- معترضان آمریکایی سخنرانی جو بایدن رئیس جمهوری این...

ارتش انگلیس پس از یک قرن، ممنوعیت ریش گذاشتن را لغو کرد

شفقنا- روزنامه تلگراف نوشت: ارتش انگلیس پس از گذشت...

لطیفی: بیشترین استخدام‌ها در آموزش و پرورش و وزارت بهداشت خواهد بود

شفقنا- رئیس سازمان اداری و استخدامی گفت: امسال بیشترین...

مراسم تجلیل از خادمان قرآنی برگزار می‌شود

شفقنا- دبیر انجمن خادمان قرآن کریم اعلام کرد: مراسم...

نجات هشت ماهیگیر ایرانی توسط نیروی دریایی پاکستان

شفقنا- سخنگوی وزارت امور خارجه ایران از نیروی دریایی...

ثبت پایین‌ترین نرخ رشد جمعیت در مصر طی نیم قرن اخیر

شفقنا- وزارت برنامه ریزی مصر از ثبت پایین ترین...

شمار مسافران خراسان رضوی به هشت میلیون نفر رسید

شفقنا- جانشین رییس ستاد اجرایی خدمات سفر خراسان رضوی...

اخلاق مداری در حوادث تلخ زندگی نوشتاری از هادی سروش

شفقنا- حجت الاسلام و المسلمین هادی سروش در نوشتاری آورده است:

یکی از خطرهایی که میتواند ایمان و اخلاق را تباه کند؛ «حوادث زندگی» است.
حوادث زندگی ماند فقر و بیماری و مرگ و .. در مورد خود انسان یا بستگان آدمی بسیار کاهنده است.
و این سنخ حوادث، غیر از حوادث طبیعی مانند سیل و زلزله است که فرا گیر است.

مصائب سخت در زندگی بشر

از آنجا که مصائب و حوادثی که برای ما و زندگی ما ممکن است اتفاق افتد، هم عمومیت دارد و هم قطعیت؛ مورد توجه ادیان الهی بوده و چرایی آن و راهکار موفقیت در برابر آن مورد نظر و طرح قرار گرفته است.

تردیدی نیست که اگر انسان خود را در برابر آنها مجهز نکند ممکن است انسان در آن فشـارها و سختی ها، ایمان و اخلاق خود را از دست داده و شخصیت معنویش تباه و کن فیکون شود!

در قرآن آیات متعددی داریم که متوجه مصائبی شده که به انسان وارد می شود و نمونه آن مصائب را نام برده است.

جامع ترین آیه چنین است؛
«وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْ‏ءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الثَّمَراتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرینَ؛ یعنی؛ قطعاً ما شما را به چیزى از ترس و گرسنگى و کاهش اموال و نفوس و کشت‌ها مى‌آزماییم. و تو ـ اى پیامبر ـ به شکیبایان نوید ده».(بقره/۱۵۵)

عنوان مهم در آیه سوره بقره «امتحان الهی» است و امتحان روی «ایمان» انسان می رود و ایمان، عیار خود را نمایان می کند و خودش را نشان می دهد.

راهکار قرآنی در برابر مصائب

اول: معرفت نسبت به اراده و حکمت خدا

آیه ۵۱ سوره توبه چنین است: «قلْ لَنْ یُصِیبَنا إِلَّا ما کَتَبَ اللَّهُ لَنا هُوَ مَوْلانا وَعَلَى اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ».
مفاد این آیه این است که ای پیامبر بگو، آن چه به ما می رسد اتفاقی نیست. شاید حادثه از پیش تعیین شده از دیــدگاه ما نباشد اما از ناحیه ربوبیت عالم که همه چیز براساس مقداروسهم تعیین شده از طرف حضرت حق تعالی است. در ادامه آیه آمده؛ اوست که مولای ما است و ما تحت ولایت او قـرارداریم و مومنــان کسانی هستند که درحوادث روزگار توکل به خدا دارند. چقدر این آیه روح بخش و آرام کننده است.

مهم این معرفت است که آن چه که می بینیم و با آن مواجه می شویم، چیزی است که خـدای عالم آن را قرارداده و تحت قضا و قدر الهی است. او حکیم است، او رحیم است، او می داند عالــم را چگونه اداره کند. اومصالح من و شما را بهترمی داند، نه این که بهترمی داند چون اگربگوییم بهترمی داند یعنی من می دانم اوهم می داند ولی او بهتر می داند. اصلا ما نمی دانیم فــقط او می داند. اگر ما درحوادثی که داریم در زندگی مان واقعاً به این نقطه برسیم که هیچ نمی دانیم و همه چیز را او می داند. طبیعتا آرام راضی می شویم راضی می شویم صبرمی کنیم.

هر کسی دراین عالـم یک سهمی دراین حوادث دارد. سهم من معلوم است، سهم جنابعالی معلوم است. حالا که خدای عالم براساس حکمتش، براساس علمش، همه چیــزرا معین فرمود وتعیین فرمود و در سرنوشت انسان ها قرارداده ما هم دربرابر قضا و قدر الهی، در عین اینکه دعا می کنیم البته دعا موثراست، اما از مسیر عبودیت خارج نشویم.

دوم؛ اعتراف به عبودیت

️بیایید اعتـراف کنیم، بیایید قبول کنیم که اومولای ماست. تحت ولایت او هستیم. این جا، جایی است که باید ما خودمان را نشان بدهیم.
اما درعین حال می گوییم «هو مولانـا»؛ ما تحت ولایت او هستیم. او ولی نعمت ماست.
حال که او ولی ماست و ما تحت ولایت او هستیم. به او توکل می کنیم و امورمان را به او می سپاریم و راضی هستیم. وقتی این آیه سوره مبارکه توبه درقلب مومن نقش آفرین شد.

این همه نارضایت ها تو زندگی ها برای چیست؟ چون ما فکر می‌کنیم این فلان چیز خیرماست و وقتی از ما بر می دارند، ناراحتی میکنیم و جزع و فزع مان شروع می شود؛
در سوره معارج آیه ۱۹ به بعد می فرماید:
إِنَّ الْإِنْسَانَ خُلِقَ هَلُوعًا
به راستى كه انسان سخت آزمند [و بى‏ تاب] خلق شده است
إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعًا
چون صدمه‏ اى به او رسد عجز و لابه كند
وَإِذَا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعًا
و چون خيرى به او رسد بخل ورزد.

س️وم: ایمان و توکل

در آیه مورد بحث مان از سوره توبه ما را دستور به ایمان و توکل داده است.
یعنی؛ شما ای انسان مصیبت زده؛ با یک ایمان بخدا و بدون گله از دادار هستی، حوادث این جهان و زندگی را از ناحیه خـدا ببین و برای آرامش و موفقیت خودت را دست خدا سپرده که به بهترین شکل امورات را او برای تو حل می کند. این میشود معنای «توکل» که در سوره توبه ما را به آن رهنمون فرموده است.

چهارم: صبر و صبر

وَإِنْ تَصْبِرُوا وَتَتَّقُوا فَإِنَّ ذَٰلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ.(آل عمران /۱۸۶)
درسخــتی ها درمنگنه های که درروزگار پیدا می شود و تو را تحت فشارقرارمی گذارد. نکند بگذاری به ایمانت آسیب برساند . نکند از زیر زبانت این جمله دربیاید پس خدا گو، پس رحمت خـــدا گو؟ پس چرا مرا فراموش کرده، نه. این جملات، جملاتی است که ایمان انسان را سخت آسیب می رساند. خدا هست، رحمتش هست ،حکمتش هست. لطافت او هست. عنایت او هست. سهم من درزندگی دنیا و سختی های دنیا چیست؟
می فرماید: ان تصبروا و تتقوا ، تـقوا داشته باشید. تــقوا یعنی ترمز، تقوا یعنی خویشتن داری، خدا را ببینید و صبرکنید. اگرکسی تقوا به اضافه صبر داشت.

«عزم الامور»؛ یعنی صبر از بالاترین وسنگین ترین اموراست که باید با یک اراده جدی به آن دست پیدا کنید. قرآن؛ مومنی که سختی ها دارد و مشکل اقتصادی دارد و مشکل مالی دارد و یا مشکل عاطفی دارد و یا ابتلائات جسمی دارد یا عـزیــزی را ازدست داده ! او را دعوت به یک تصمیم جدی برای «صبرداشتن» می کند. این می شود؛ «عزم الامور».
این راه مواجه با مشکلات است. ما چند نفر را داریم چه کســانی را می شناسیم که این چنــین با سختی ها با مشــــکلات مواجه می شوند مرد و مردانه رابطه شان را با خداحفظ کنند و صبرداشته باشند؟

سخن زیبای سید قطب در رابطه انس با خدا و ایمان

راه موثر برای غلبه بر مشکلات را در «انس با خدا» تعریف می کند. ساده بگویم‌؛ هرکجا ما آدم ها کم آوردیـم، راه دارد، راهش این است وضو بگیریم دو رکعت نماز.
امتحان کنید ببینید چه آرامشی به ما می دهد.
چقدر زیبا سیــد قطب درکتاب فی ظلال الــقرآن «ایمان» را معنا می کند می فرمایـد: ایمــان؛ اتصـال یک موجود محدود فقـیر و ناچیز، به یک مبــداء بی نهایت است.

عرض بنده این است؛ برای آرام شدن و برای ماندن و برای پیدایش بهترین امیدها در بحبوحه مصائب باید ایمان بیاوریم، یعنی؛ خودمان را به بی نهایت متصل کنیم.
ببینید؛ یک قطره آب، هر لحظه ممکن است نابود بشود یا بخار بشود، یا به زمین بیفتد و لابلای شیارزمین از بین برود و یا اگر یک قطره روی لباس هم بیفتد لحظاتی بعد دیگر دیده نمی شود، ما اگراین قطره به دریا بریزد. با دریا یکی بشود دیگر نابود شدنی نیست. نمی شود این قطره را پیدا کرد.

جوان عزیز، ایمان یعنی خودت رابه بی نهایت متصل کنی و می توانی و این استعداد را برای ما گذاشته اند که به وسیله ایمان، ارتباطی با بی‌نهایت برقرار کنیم که باقی بمانیم، باشیم .مثل قطره ای که به دریا متصل شود. و راهش این است انس با خداست که فرمود:
وَ اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ وَ إِنَّها لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخاشِعِينَ‌. (بقره/۴۵) یعنی ؛ واز صبر ونماز يارى جوييد واين كار جز براى خاشعان، گران است.

مگر دیگران درزندگی مشکل ندارند. همه مشکل دارند. چرا من اجازه بدهم ایمانم آسیب ببیند. ایمان را مواظب باشید آسیب نبیند. در امنیت باشد. بگذار چیزهای دیگر آسیب ببیند. ایمان یعنی خدا باوری، ایمان یعنی اتصال و باور به خدا، ایمان یعنی تکیه به حضرت حق تعالی نمودن.

دو راهکار مهم علامه طباطبایی در برابر مصائب

ایشان در جلد ۱۸ المیزان می فرماید: در برابر مصائب روزگار؛ اول انس باخدا لازم است و بعد ارتباط حسنه با مومنین، با جامعه، با خویشاوندان داشتن است که صله رحم است و نیز صدقه دادن ،احسان و نیکو کاری به نیت گذشـــتگان. این ها انسان را آرام می کند.

اینهایی که یک مصیبتی می ببینند بهم میریزند محدود به خودشان می شوند! اینها ایمانشان و شخصیت اخلاقی شان را درمعرض خطر قرار می دهند.

ریشه مصائب اعمال ماست و یا امتحان الهی است؟

این سوال ذهن ما را میگزد که این مصائب و حوادث تلخ، ریشه در گناه و تخـطی ما دارد و یا چیزدیگری است؟
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، راه خوبــی بیان فرموده است و می فرماید: اگر اعمال انسان درست است و ایمان او هم درستی هم دارد و خیانتی خدای نخواسته به کسی نداشته، بلایی که می آمد، امتحان خداست و مربوط به عمل آدمی نیست. اما اگر انسان (خدای نخواسته)، ببیند بین خود و خدا، مشکل و نقیصه ای وجود داشته، شاید آن سختی ها و مصائب؛ سیلی برای آن مشکل و نقـیصه ای است که شخص درآن ماجرا منفی حضور داشته! این جا انسان موظف است که استغفار کند = اذا انزلت النوازل علی قوم او فرد کان المصاب صالحا ذلک یمتحن الله به عباده و ان کان المصاب طالحا کان ذلک اخذا بالنقمه و عقابا بالاعمال..

چرا برای بدتر ما چنین عواقبی نیست؟

این تاخیر شاید سنت الهی باشد که در آیه ۱۷۸ آل عمران بدان اشاره شده است.

و ثانیا ؛ از کجا معلوم که برای اشقیاء چنین و یا سخت از این بلاطء ها نباشد ؟!

چرا که نوبت آنان هم خواهد رسید: تلک الایام نداولها بین الناس. (آل عمران /۱۴۰)

 امتحان الهی و تکامل انسان

حوادثی که در روزگارما پیش می آید این حوادث امتحانات الهی است.حوادث، خطرات، مشکلات و ابتــلائاتی که پیش می آِید باعث تکامل انسان است. یک حرف مشهوری همه علمای ربانی ما دارند ویک حرف زیبایی شهید مطهری دارد. نمی دانم آیا غیــر از ایشان هم کسی فرموده یا نه. احتمال می دهم درآثارعارفان این حرف آقای مطهری باشد. مشهور علما می گویند:حوادثی که برای انسان پیش می آید. اینها باعث ثواب بردن انسان است باعث می شود انسان دربوته آزمایش قراربگیردوبه یک سری ازمقامات برسد.

روایت هم داریــم که خــدا برای مومــن یک مقامــاتی در آخرت قــرارداده که به آن مقامات نمی رسد مگر اینکه در بوته آزمایش قرار بگیرد به یکسری از محدودیت ها یا محرومیت‌های زندگی خودشون ببیند. اما کلام زیبای که مرحوم اســتاد مطهری دارد این است ؛ اصلا حوادث تلخی که درروزگارما درزندگی ما دیده می شود و درزندگی همه انسان ها به نوبه خودش بوده، عیارانسانیت انسان را بیشترمی کند.

پس فقط بحث ثواب نیست، بله ثواب هست و در جای خودش هست و قبول داریم، بلکه بحث؛ بحث تعالی و رشد عیار انسانیت است. چقدریک عارفی باید زحمت بکشد، چقدر باید تــقوا به خرج بدهد تا عیــار انسانیتش بالا برود؟! بعضی گفته اند هفت منزل را باید طی کند و برخی عارفان دیگر گفته اند باید صد منزل را طی کند. اما آن چیزی که می تواند به صورت میانبر انسان را برساند عیار انسان را قوی کند‌، آن کوره ای است که انسان در شدائد و ابتلائات قرارمی گیرد و به پرواز در می آید.

یادی از عارف ملکی تبریزی

مرحوم آقای ملکی تبریزی درروزعید غدیـر فرزند ۱۸ ساله اش که مهمان های پدر راپذیرایی می‌کرده، هنگامی که می آید کنارحوض حیاط منزل استکان ها را بشوید درحوض می افـتد وغرق می شود! به مرحوم عارف ملکی تشریف بیاورید بیرون با شما کار داریم .وقتی می آید می بیندکنارحیاط پارچه ای انداختند جنازه بچه را آنجا گذاشته اند! می پرسد چی شده؟ جریان را می گویند و ایشان می فرماید: گریه نکنید ناله نکنید. بگذاریدبرای بعد، امروز؛ روزعیدغدیراست مردم آمده اند تبریک بگویند فعلا کسی نباید ازاین موضوع مطلع بشود.

بعد با همان صفا وصمیمیت می آید در اتاق می نشیند ادامه مجالستش را با مومنین انجام می‌دهند نزدیک ظهرکه میشود به چند نفری که نشسته بودند و ازرفقایش بودند می فرماید: امروز، روزعید غدیر امیرالمومنین (ع) برای من هدیـــه ای فرسـتاده و دوست دارم شــما دراین هدیــه مشـــارکت کنید می خواهم که فرزندم که از دنیا رفتــه کمک کنید تا مراسم ایشان را انجـام بدهیـم.

عیار انسانیت درمصائب این طورخودش را نشان می دهد. تمام سخن امشب ما این شد که ما با دید بازبا حوادثی که برزندگی ما وارد می شود نگاه کنیم . با نگاه قضا وقدرالهی آن را ببینیم .خدا را ولی و مولای خودمان بدانیم و تقوا و صبر و رضایت خــدای متعال.

اخبار مرتبط

پاسخ دیدگاه

لطفا نظر خود را وارد کنید
نام خود را بنویسید