شفقنا- اعظم حاتمی- دبیرکل مجمع جهانی شیعه شناسی با بیان اینکه شیعه برخلاف دیگر فرق و ادیان از فقدان پشتوانه در جهان رنج می برد، گفت: شیعه هم در زمینه علمی هم در زمینه تبلیغی و ترویجی و هم در زمینه آموزشی ضعف جدی دارد و درواقع، عملکرد ما جوابگوی خواسته ها و نیازهای در جهان و گرایش ها به تشیع نیست.
دکتر آیت پیمان در گفت وگو با خبرنگار شفقنا در خصوص وضعیت شیعیان در عرصه بین المللی و نگرش نسبت به شیعیان در جهان تصریح کرد: در موضوع وضعیت شیعیان ایران و جهان دو نگاه از دو منظر وجود دارد؛ یکی نگاه از درون است که به جوامع شیعی و پیشرفت ها، موفقیت ها، توسعه های فرهنگی و ژئوپولتیکی و رشد علمی و آموزشی و پژوهشی می شود که امیدبخش است و شیعه را در حال رشد نشان می دهد و همین را درون جامعه شیعی خارج از کشور هم می بینیم به عنوان مثال اگر وضعیت لندن را نسبت به 40 سال قبل در کشورهای اروپایی و امریکایی بخواهیم بررسی کنیم، یک رشد غیر قابل قیاسی را می بینیم؛ بهرحال، کالج های شیعی، کرسی های شیعه شناسی ایجاد شده و موسسات متعدد شیعی مردمی، NGO ها، سازمان های مردم نهاد دینی و مذهبی، هیئت های مذهبی و …این قدر فراوان شدند که نسبت به 40 سال قبل قابل مقایسه نیست و رشد زیادی را نشان می دهد. در اروپا، امریکا، کشوهای اسکاندیناوی، شرق، شبه قاره هند، اندونزی، مالزی و کشورهای مختلف هم رشد جمعیت شیعه زیاد است.
جمعیت شیعیان در جهان چقدر است؟
او با بیان اینکه امروز شاهد رشد سه برابری جمعیت شیعه در جهان هستیم، بیان کرد: اگر به آمارهای 40 سال قبل نگاهی کنیم، جمعیت شیعیان را بیش از 150 میلیون نفر در دنیا ذکر نمی کردند درحالیکه امروزه آمار بالای 450 میلیون شیعه در جهان داریم.
دبیرکل مجمع جهانی شیعه شناسی خاطرنشان کرد: در عین حال در آمار ارائه شده از جمعیت شیعیان باید به این نکته هم توجه داشت که در بسیاری از کشورهای جهان، شیعیان هنوز نمی توانند تشیع خود را به صورت علنی ابزار کنند یا در سرشماری رسمی که در کشورهای لائیک و یا با حاکمیت سکولار و لیبرال صورت می گیرد، پرسشی از دین و مذهب نمی شود و همین موجب می شود که آمار دقیقی ارائه نشود.
او به نگرش دوم به شیعیان تحت عنوان «نگاه از بیرون» اشاره کرد و گفت: وقتی به جامعه شیعی از بیرون نگاه می کنیم و شیعه در برابردیگر ادیان قرار می گیرد، متاسفانه عقب ماندگی تاریخی که شیعه به دلیل اختناق ها و محدودیت های تاریخی بویژه در 7 قرن اول بعد از هجرت پیامبر اکرم (ص) نسبت به ادیان و دیگر مذاهب داشت، موجب شد زمینه و بستر رشد شیعه محدود شود البته از قرن چهارم، وضعیت کمی بهبود یافت و شیعه توانست فعالیت علمی انجام دهد، از سوی دیگر، با روی کار آمدن حکومت صفویه، محدودیت ها تبدیل به فرصت شد اما در حال حاضر علی رغم انقلاب اسلامی و بهبود وضعیت شیعیان، اما به دلیل نابرابری پشتوانه ها و توان اندک اقتصادی و مالی شیعه در برابر سایر ادیان و مذاهب، وضعیت شیعه را در جهان، مطلوب نمی بینیم.
پیمان تصریح کرد: فرهنگ های متخاصم و معاند با شیعه به اندازه ای در بهره برداری از منابع مالی و انسانی قوی هستند که نمی توان شیعه را با آنها مقایسه کرد به عبارت دیگر، از منظر نگاه دوم (نگاه از بیرون) شیعه رشد می کند اما سرعت رشد آن مانند وهابیت و سلفیت نیست.
عوامل کندی رشد شیعه در جهان
او کندی سرعت رشد شیعه در جهان را ناشی از سه عامل دانست و تشریح کرد: اولین عامل، خصومت فرهنگ های حاکم بر غرب با مذهب تشیع است؛ آنها خطری از طرف سلفی گری و وهابیت برای خود احساس نمی کنند و می دانند فرهنگ های سلفی گری و وهابیت با فرهنگ الحادی آنها مقابله ای ندارد و حتی گاهی همراه و مروج آن فرهنگ می شوند چون اباحی گری و لیبرالیسم غرب را پذیرفته اند و خودشان اجرا می کنند لذا فرهنگ غرب با اسلام سعودی و دیگر دولت ها مانند افغانستان، اردن و ترکیه تعارضی ندارد چون سبک زندگی حاکمان در این کشورها سبک زندگی غربی است و تنها شیعه است که تن به پذیرش فرهنگ الحاد و سکولاریسم غرب نمی دهد براین اساس، همه قدرت هایی که اساس تمدن خود را بر لیبرالیسم و امانیسم استوار کرده اند با شیعه دشمنی می کنند که به نوبه خود سبب محدودیت و انزوای شیعه می شود.
دبیرکل مجمع جهانی شیعه شناسی،عامل دوم در عقب افتادگی شیعه و عدم رشد مطلوب تشیع در جهان را محدودبودن پشتوانه های شیعه دانست و گفت: حکومت های جهانی، دیگر مذاهب و فرق را حمایت مالی می کنند و حتی برخی از فرقه های شیعه که از دل شیعه منشعب شدند و با حاکمیت شیعی ایران تعارض نشان می دهند، مورد حمایت قرار می گیرند و این موجب عقب ماندگی شیعه می شود که امری لابدّ و ناگزیر است؛ چون نه ما می توانیم از مواضع اعتقادی و اجتماعی خود دست بکشیم و نه دنیای متخاصم غرب از فرهنک لیبرالیسم خود دست می کشد.
تفرقه و نزاع سبب کاهش قدرت جاذبه تشیع شده است
او عدم وحدت را سومین عامل در عقب افتادگی شیعه نسبت به دیگر فرق و ادیان دانست و اظهار داشت: بروز اختلافات علنی و درگیری های فکری، جناحی و حزبی می شود، عوامل فرصت سوزی هستند که سبب می شوند تمام توان و تدبیر ما صرف رشد مکتب، نظام و موقعیت هایمان نشود بلکه بخش عمده ای از توان و تدبیر شیعه، صرف خنثی سازی یکدیگر، جدال های سیاسی و سلیقه ای شود.
پیمان تصریح کرد: تفرقه و عدم وحدت و نزاع های بی پایه و اساس که دائما وجود دارد و بروز می یابد، در کل جهان اثر خود را می گذارد و متاثر از داخل کشور، گرایش هایی را ایجاد می کند و به جای تبلیغ و غنی سازی فرهنگ تشیع، روی مسائل واهی و بی پایه و اساس جناحی و سلیقه ای به نزاع می پردازند و این موجب می شود انرژی و نیروی فکری یکدیگر را خنثی کرده و بدبینی هایی که به وجود می آید سبب کاهش قدرت جاذبه تشیّع شود.
او در عین حال گفت: متاسفانه مذاهب دیگر بیشتر از شیعیان از موج های اسلام گرایی که انقلاب اسلامی و نهضت امام خمینی در دنیا به وجود آورد، استفاده و بهره برداری کردند؛ یعنی استقرار حکومت شیعی در ایران، یک موج اسلام گرایی در دنیایی که از الحاد نوین و لیبرالیسم و فرهنگ اباحی گر غرب خسته شده و گرایش به خدا و معنویت پیدا کرده بودند، به وجود دارد اما سلفی ها و دیگران بیشتر بر این موج سوار شدند و بهره بردند که دلیل آن ضعف های سه گانه ای است که ذکر شد.
دبیرکل مجمع جهانی شیعه شناسی تشریح کرد: اگر در هر کجای دنیا به اسلام گرایش پیدا می کردند به دلیل دسترسی راحت تر به منابع و مساجد و آثار اهل سنت، در دامن سلفی گری و وهابیت می افتادند چون شیعه آن جا حضور نداشت، مبلغ نداشت، کتاب نداشت و در دانشگاههای دنیا اساتید شیعی که جوابگو باشند و بتوانند پرسشگران را اقناع کنند، نداشتیم فلذا شیعیان از فرصت انقلاب اسلامی به خوبی بهره برداری نکردند اما مذاهب دیگر بهره برداری کردند.
او با بیان اینکه شیعیان ــ ایران و جهان ــ دارای ضعف توانایی، دسترسی، توانمندی، کارآیی و عملکردی هستند، گفت: طبق بررسی های صورت گرفته، در رمضان سال 97، تمام مبلغینی که از 12 پایگاه تبلیغی ایران اعزام شدند، زیر 10 هزار نفر بود اما مبلغینی که از مسجد مکی زاهدان به ایران و جهان اعزام شدند، بیش از 12 هزار نفر بود و این واقعیت تلخی است.
پیمان تصریح کرد: متاسفانه آنها در تقابل با شیعه متحد هستند اما شیعیان در تقابل با رقبا و معارضین شیعه متحد نیستند. یاد سخنان امیرالمومنین (ع) می افتم که مسلمانان کوفه و حجاز را ملامت می کرد و می فرمود: «شما سست و ناپایدار هستید اما پیروان معاویه در مسیرشان پایدار و استوار هستند». و این دردهای تاریخی شیعه است که وجود دارد.
ضعف جدی شیعه در زمینه های علمی، تبلیغی و آموزشی
او گفت: اختلاف و فرصت سوزی در شیعه یکی از علل عقب افتادن ما از رقابت جهانی به خصوص در مجامع علمی و اکادمیک جهانی است. شیعه هم در زمینه علمی هم در زمینه تبلیغی و ترویجی و هم در زمینه آموزشی ضعف جدی دارد و درواقع، عملکرد ما جوابگوی خواسته ها و نیازهای در جهان و گرایش ها به تشیع نیست ولذا نمی توانیم پاسخ به موقع، مکفی و اقناعی به گرایش ها و نیازها بدهیم فلذا، مذاهب دیگر آن ها را جذب می کنند.
دبیرکل مجمع جهانی شیعه شناسی، به فعالیت های این مجمع در راستای پاسخ به نیازهای جهانی و گرایشات به مذهب تشیع اشاره و خاطرنشان کرد: یکی از اقداماتی که انجام می دهیم، ارتباط با مراکز مهم شیعی جهان، تشکل های دینی NGO ها و اساتید شیعه دردانشگاه های مختلف دنیاست تا در جهت توانمندسازی آنها گام برداریم و حلقه وصلی بین اینها شده و به سمت هم افزایی و تعامل باهم پیش ببریم. جاهایی که اختلاف است برای کاهش یا از بین بردن اختلافات تلاش می کنیم تا بضاعت ها و توانمندی های محدود شیعه با استفاده از تکنولوژی و شبکه های ارتباطی به یکدیگر بپیوندد.
او افزود: اقدام دومی که در دست انجام داریم، تلاش برای دانش افزایی عوامل فعال در مراکز اسلامی و مساجد شیعه است. تلاش زیادی می کنیم که متون شیعه ترجمه شود. ضعف بزرگی در ترجمه متون داریم و یکی از غصه های تاریخی ما، عدم وجود ترجمه خوب، کافی و مکفی از منابع شیعی است. سالهاست تلاش می کنیم و با مدیران و متولیان حوزه روی این نکته پافشاری می کنیم که ضعف بزرگ مراکز اسلامی شیعی جهان، نداشتن منابع ترجمه شده است؛ عمده متون ماعربی و فارسی است و مقدار اندکی، اردو فلذا حتی ترجمه هایی هم که در خارج عرضه می کنیم، آن را به دلیل نامناسب بودن ترجمه رد می کنند.
درخواست از موسسات علمی پژوهشی و حوزوی قم
پیمان عنوان کرد: از موسسات علمی و پژوهشی قم و مراکز حوزوی درخواست می کنیم که برای ترجمه قدم بردارند. ما در این راستا قدم هایی برداشتیم یعنی از متون مناسب برای کودک و نوجوان شروع کردیم و بیش از 8000 کتاب کودک و نوجوان در زمینه معارف اسلامی را از چاپخانه ها جمع آوری کرده و در چند گروه ارزیابی مورد بررسی قرار دادیم که از بین آنها حدود 400 عنوان کتاب انتخاب کردند که برخی مجلدات 15 تا 25 جلد است. بهرحال حدود 500 – 600 جلد کتاب در 25 عنوان انتخاب کردیم و به مرکز اسلامی صبا در آمریکا جهت ترجمه و چاپ عرضه کردیم. در مقطع بعدی خواستیم در مورد نوجوان و جوان این کار را انجام دهیم اما با مشکلات مالی و عدم حمایت، فعلا این کار پیش نمی رود. تصمیم داشتیم تا این روند را ادامه دهیم تا جایی که اکثر کتاب ها و منابع شیعی را برای رده های سنی مختلف حداقل به یک زبان و در مرحله بعد به زبان های پرمخاطب ترجمه کنیم. و این کار، کار یک موسسه کوچکی مانند ما نیست و در توان و عمر ما هم نیست بلکه باید بسیاری از مراکزی که بودجه دولتی می گیرند، به میدان بیایند.
فقدان مدارس شیعی؛ مشکل دیگر شیعه در جهان
او عدم وجود مدارس شیعی در جهان را از دیگر مشکلات شیعه در جهان برشمرد و گفت: مذاهب و ادیان دیگر، مدارس 12 کلاسه فعال دارند که فرزندان را به جای دبستان و دبیرستان های نظام غربی تحت قوانین همان کشورها در 12 کلاس آموزش می دهند و براساس نظام آموزش و پرورش تا دیپلم می گذرانند و در کنار آن تعالیم اسلامی، عقیدتی، فرهنگی و سنتی را می بینند و کاری می کنند که گسست فرهنگی و مذهبی ایجاد نشود متاسفانه شیعه در این جا ضعف وسیعی دارد که در بسیاری از نقاط دنیا اینگونه مراکز را ایجاد نکردیم و جایی که یک کتاب تعلیمات دینی و اسلامی برای 12 پایه تحصیلی با استانداردهای آموزشی اروپا و آمریکا نوشته شود تا اجازه تدریس بدهند، نداریم و مدارس شیعی، این کتاب ها را از اهل سنت می گیرند و تدریس می کنند.
دبیرکل مجمع جهانی شیعه شناسی ادامه داد: تعدادی کتاب در حال تالیف داریم که توسط دوستان در خارج از کشور در حال استانداردسازی است تا حداقل یک دوره تعلیمات دینی داشته باشیم که بتوان مجوز آن را در اروپا و آمریکا برای تدریس گرفت. گرچه این کار امروز نیست و باید همان دهه اول انقلاب انجام می شد اما کم عملی و بی عملی سازمان های مربوطه باعث شده به این کارها پرداخته نشود.
او تصریح کرد: یکی از معضلات فرهنگی در جهان تشیّع که حل نمی شود، سکوت و کم عملی است؛ شاید یکی از دلایل آن عینی و تجمسی نبودن آنهاست و لذا همه درک صحیحی از این مشکلات ندارند.
پیمان با بیان اینکه برخی ممکن است وضعیت شیعه را در مقایسه با گذشته خوب توصیف کنند و بگویند زمانی در فرانسه 5 مسجد داشتیم ولی امروز 12 مسجد شیعه داریم، گفت: باید بدانیم که 2 هزار و 220 مسجد اهل سنت در فرانسه است که هرکدام معماری و گنبد و کتابخانه و محلی برای آموزش دارند اما مساجد شیعه در مکان اجاره ای هستند و جاذبه مسجد را هم ندارند.
انتقاد از ساخت حوزه های علمیه فاخر و بزرگ در قم
او نسبت به ساخت مدارس حوزوی تجملّی در ایران انتقاد و تصریح کرد: در حال حاضر که شیعیان جهان از حداقل ها برخوردارنیستند، زمان ساختن این حوزه های بزرگ نیست، ابتدا کاری کنید شیعیان جهان از این حداقل ها برخوردار شوند، بعد ساختمان های پرهزینه در قم بسازید. اما متاسفانه گوش شنوایی نیست. می بینیم مسئولی که باید به این مسئله بپردازد، نذر کرده است 14 مدرسه به نام 14 معصوم در قم بسازد درحالیکه شیعیان در طرف دیگر دنیا در انباری به نام مسجد نماز می خوانند که این باعث تحقیر شیعه می شود و شیعیان را از چشم می اندازد.
دبیرکل مجمع جهانی شیعه شناسی در پاسخ به این سئوال که چرا از طلابی که از ملیت های مختلف برای فراگیری معارف دینی به قم می آیند و آموزش می بینند، برای ترجمه متون دینی به زبان خود آنها استفاده نمی کنید، گفت: یکی از دلایل این امر، محدودیت های مالی و بودجه است و حتی تیراژ کتاب در کشور به شدت کاهش یافته است.
او با اشتباه دانستن نگاه تجاری به نشر کتاب گفت: یکی از موانع پیشرفت این است که پشت کتاب ها عبارت «حق چاپ و نشر محفوظ است» را می زنند یا فلان مرکز دولتی که نرم افزاری تولید می کند، کد گذاری می کند و همین سبب می شود که صدای شیعه به جهان نرسد.
صدای داعش در ماهواره و اینترنت از صدای شیعه رساتر است
پیمان خاطرنشان کرد: مجمع جهانی شیعه شناسی، این نگاه را به نشر آثار ندارد و کتاب هایی داریم که هنوز چاپ نشده است ولی آمادگی داریم آنها را برای چاپ به صورت رایگان در اختیار موسسات و مراکز دینی و هرمرکز دیگری جهت نشر قرار دهیم لذا این طور نیست که بازنشر را محدود کرده باشیم.
او اذعان کرد: امروز در حالی که هنوز صدای شیعه به گوش مردم جهان نمی رسد و در جهان هنوز شیعه را نمی شناسند و باید شیعه را معرفی کنیم، اما داعش و افکار، کلیپ ها و نرم افزارهایش را به خوبی می شناسند.
دبیرکل مجمع جهانی شیعه شناسی اظهارعقیده کرد: علت اینکه داعش می تواند از سراسر جهان یار کشی کند به این دلیل است که متاسفانه صدای داعش در ماهواره و اینترنت از صدای شیعه رساتر است چون حجم دیتاها، تکست ها و ترجمه های داعش بیشتر از دیتاهای و متون شیعه در اینترنت است. مراکز اسلامی نرم افزارهای زیادی تولید کرده اند اما غافل هستیم؛ دانش نامه و موسوعه فقط عربی و فارسی و در قفسه های خودمان است و بین خودمان رد و بدل می شود.
او در آماری از چاپ کتاب در کشورگفت: سال قبل 25 هزار عنوان کتاب دینی چاپ شده و دوسال قبل این رقم، 27 هزارعنوان بوده است درحالیکه گاهی 15 میلیون تیراژ علیه ما به 14 زبان خارجی در جهان کتاب چاپ می کنند.
پیمان انتقادی به نشر و توزیع کتاب در ایران کرد و گفت: تیراژ تمام کتاب های ایران به 15 میلیون در سال نمی رسد اما اهل سنت کتاب این طور چاپ و منتشر می کنند. در بسیاری از مساجد دنیا رفته ایم می بینیم کتابی که در قم منتشر شده به مساجد شیعی نمی رسد اما در مساجد اهل سنت مخازن ده هزار جلدی دارند و در هر مسجد اهل سنت، منابع مهم اهل سنت موجود است اما مساجد شیعه این منابع را ندارند.
هشدار نسبت به تکرار تاریخ!
او تاکید کرد: امروز صدای شیعه در اینترنت، ماهواره و شبکه های مجازی در میان صداهای دیگر گنگ و نارساست و باید متولیان امر بقبولانیم که این فعالیت ها گرچه در درون مذهب خوب است اما در رقابت با دیگر مذاهب این زاویه عقب افتادگی ما بیشتر می شود وعقب افتادگی شیعیان در 7 قرن اول دارد تکرار می شود.
دبیرکل مجمع جهانی شیعه شناسی به وضعیت شیعیان در فضای اینترنت اشاره و اظهار داشت: در حال حاضر یک میلیارد و نیم دامین فعال در جهان وجود دارد و این درحالی است که 2500 سایت فعال شیعی به زبانهای مختلف داریم که اکثرا فارسی آنها پویاست و دیگر زبانهایشان ایستاست و پویا نیست.
او ادامه داد: حدود دو میلیاد سایت در جهان وجود دارد که حداقل نیمی از آنها علیه ماست. از سوی دیگر، حجم مقالات انگلیسی ویکی پدیا در مورد اسلام دو میلیون عنوان است که ما 1000 سال دیگر هم نمی توانیم این تعداد مقاله انگلیسی را بارگذاری کنیم.
ما چه کردیم؟
پیمان در خصوص وضعیت ایران به عنوان کشوری با حکومت شیعی بیان داشت: وقتی از درون به ارزیابی این چهار دهه می پردازیم ، پیشرفت ها و دست آوردهای خوبی را که انقلاب اسلامی برای شیعه به ارمغان آورده است، در عرصه های علمی و صنعتی و دفاعی و امنیتی و خودکفایی بطور فراوان می بینیم و بسیاری رتبه های مهم و رشدهای چشمگیر در سطح جهانی داریم، اما در عرصه فرهنگی و دینی ، موفقیت هایمان اندک و کم دست آورد هستند.
او تصریح کرد: درست است که حوزه های علمیه گسترش یافته اند و تحولات علمی و آموزشی زیادی هم بوجود آمده است و دامنه تحقیقات و پژوهش های دینی بسیار افزایش یافته اند و دهها مورد از پژوهشگاهها و مراکز پژوهشی و آموزشی متعدد تاسیس شده و سالانه بطور میانگین تا سی هزار عنوان کتب و پایان نامه های دینی و هزاران مقاله علمی و پژوهشی در کشور منتشر می شود، اما فقط زمانی که اینها را با گذشته خودمان مقایسه می کنیم دست آوردهایی عالی به نظر می آیند و این نتیجه خوش آیند را می گیریم ، اما اگر همه این دست آوردهایمان را در سنجه های برون مذهبی و جهانی با دست آوردهای رقبا و معارضین شیعه بسنجیم آن وقت متوجه فاصله و عقب افتادگی هایی نگران کننده خواهیم شد.
دبیرکل مجمع جهانی شیعه شناسی گفت: بدون تردید، توسعه معارف اسلامی در بیش از دوهزار واحد دانشگاهی و ایجاد جامعه المصطفی، جامعه الزهرا، و امثال دانشگاه باقر العلوم، امام صادق (ع)، امام حسین (ع) و بیش از دویست پژوهشگاه و پژوهشکده مستقل و موسسات آموزشی عالی و پژوهشی و تخصصی همچون موسسه امام خمینی و دارالحدیث و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ، فرهنگ و اندیشه اسلامی ، فرهنگ و علوم اسلامی و مرکز تحقیقات کامپیوتری نور و صدها عنوان موسسات دینی و قرآنی و نهادهای فرهنگی و تبلیغی متعدد، تنها افرادی را که نگاه جهانی ندارند اقناع و راضی می کند و این افراد متولی و متصدی ، بیان ضعف ها و کمبودها و نارسایی ها را بر نمی تابند و هر نقدی را متهم به نادیده گرفتن دست آوردها می کنند.
حوزه های علمیه و جامعة المصطفی در حد انتظار ظاهر نشدند
پیمان یادآور شد: ما به اندازه داعش هم در دنیا کار نکردیم و مدعی هستم تمام حوزه های علمیه کشور را در نظر بگیریم و یا همین جامعه المصطفی آنگونه که باید و انتظار می رود عمل نکردند.
او بر این نکته تاکید کرد که باید در سطح نهاد مرجعیت و حوزه های علمیه و مراکز تخصصی و علمی و پژوهشی حوزه به ضرورت ها و بایسته ها و نیازهای زمان، بیشتر و واقع گرایانه تر توجه کنند.
دبیرکل مجمع جهانی شیعه شناسی تصریح کرد: ما باید ببینیم شیعیان جهان چه نیازی دارند و مشکلاتشان چیست نه اینکه ببینیم آرمانها و گرایشهای خودمان کدام است چون بعضی از کارها طبق گرایش و سلیقه انجام می شود.
انتقاد از حذف ردیف بودجه موسسات فرهنگی و دینی در سال 97
او خاطرنشان کرد: ادیان و مذاهب و حتی برخی فِرَق مثل آقاخانی ها در همه این زمینه ها و در پهنه جهانی گوی سبقت را از ما ربوده اند و مدام دارند از ما فاصله می گیرند و این واقعیت تلخ مورد توجه متولیان دین و دینداری و فرهنگ در کشور ما قرار نمی گیرد یا راه تغافل را برگزیده اند.
پیمان یادآور شد: اگر چنین درکی از این واقعیت وجود داشت، در سال ۹۷ مجلس شورای اسلامی بودجه جدول ۱۷ ردیف فرهنگی برای کمک به موسسات دینی و فرهنگی یعنی تنها پشتوانه با ثبات مراکز دینی را حذف نمی کرد و متولیان امور در مقابل این حذف نادرست، به سکوت و بی عملی و بی تفاوتی نمی گذشتند.
او گفت: آن بودجه اگرچه توزیع نامتناسب و تبعیض گونه داشت و عادلانه به همه اختصاص داده نمیشد و نظارت بر خرج کرد آن نبود، اما حذف آن از لایحه بودجه در این سه سال موجب تضعیف و رکود و در مواردی تعطیلی فعالیت های علمی و فرهنگی شیعی شد و خدمتی ناخواسته به وهابیت و سلفیگری و داعش مسلکانِ دنیا بود.
دبیرکل مجمع جهانی شیعه شناسی ادامه داد: ما باید ضعف های نگرشی و عدم جامع نگری و عدم آینده بینی در سیاست ها و برنامه هایمان را بازگو کنیم ، با سکوت و ملاحظه گری و عدم بیان دردها، اوضاع خرابتر می شود.
90 درصد طلاب زیر خط فقر هستند
او در عین حال گفت: ساخت حوزه بزرگ در قم بسیار خوب است اما زمانی خوب است که این همه طلبه مستمند و فقیر و عاجز از تامین معاش در قم نداشته باشیم وقتی طلبه ای توان پرداخت هزینه درمان ندارد آن حوزه علمیه بزرگ و فاخر به چه دردی می خورد؟ چنین حوزه ای زمانی خوب است که ما زیرساختها را طوری متعادل رشد دهیم که طلاب در وضعیت معیشتی خوبی باشند و زیر خط فقر نباشند در حالی که 90 درصد طلاب زیر خط فقر هستند و زندگی شان به سختی اداره می شود. از ده درصد باقی مانده 7 درصد متوسط هستند و 3 درصد مرفه هستند و متاسفانه جامعه چوب این چند درصد را به سر روحانیت و حوزه می زند.
دارالولایه و دارفقاهه ساختن برای این زمان توجیه ندارد
پیمان ادامه داد: بیش از سه درصد روحانیت شیعه مرفه نیستند و90 درصد مشکلات اقتصادی دارند. زمانی حوزه فاخر و مجلل بسازیم که چاره این فقر معیشتی را کرده باشیم. درشرایط بحران معیشتی این کارها به نفع شیعه نیست. دارالولایه و دارفقاهه ساختن برای این زمان توجیه ندارد.این ها اعتقادات را سست می کند و میان گفتار و کردار یا ترویج آموزه های شیعی و عملکرد ما ایجاد تعارض می کند.
او در پایان تاکید کرد: بسیاری کارهای بایسته مثل توانمندسازی مراکز و مدارس و مساجد شیعه را انجام نمی دهیم و بسیاری کارهای غیر ضروری و فاقد اولویت مثل ساختمان سازی حوزه های علمیه و بعضی کاخ گونه های اداری و دفتری آن هم با شکل اشرافی و مجلل و به اصطلاح لاکچری را با عناوین دینی انجام می دهیم و نمونه هایش در همین قم پیش چشم مردم است که با نارضایتی شدید از آنها یاد می کنند .
دبیرکل مجمع جهانی شیعه شناسی بیان داشت: ما نمی توانیم قبول داشته باشیم که ۳۷ هزار مسجد از مساجد شیعه در کشور و جهان یعنی بیش از نیمی از مساجد موجود شیعه هم اکنون محقر و فرسوده و بدون تجهیزات و فاقد امام جماعت باشند ولی صدها میلیارد تومان صرف ساختمان های مجلل بنام حوزه و یا موسسات خاص بشود، این یک رشد نامتوازن و سرطان زا در پیکره ی دینی است و اگر متوقف نشود، بدخیم و خطرناک خواهد شد.
او تصریح کرد: نمیدانم چطور دلشان قبول می کند در حالی که ۹۰ درصد طلاب روی خط فقر و زیر خط فقر هستند، دردهای معیشتی آنها را نادیده بگیرند و اینگونه به ساخت و توسعه ابنیه و ساختمانهای تشریفاتی و تزئیناتی با نام های حوزه و دانشگاه و بیمارستان و دفتر ولی تحت اسامی مقدس اهل بیت بپردازند؟
پیمان ابراز امیدواری کرد: این سخنان، مشفقانه و از سر دلسوزی تلقی شود تا مورد سئوال قرار نگیریم این مطالب را عمومی طرح نمی کنیم ولی وقتی رسانه بی غرضی مانند شفقنا یا ابنا یا حوزه نیوز سئوال می کند، نمی توانیم دردها را کتمان و عیب ها را پنهان کنیم . باید گفت تا چاره ای بشود.
او در عین حال تصریح کرد: گاهی می گویند برای این ساختمانها بانی و خیّر هست که می سازد و از وجوهات شرعیه و یا بودجه های دولتی نیست، این پاسخ ها همان عذر بدتر از گناه است، عالمی که می تواند بانی خیر را جذب ساختمان سازی کند حتما” می تواند او را جذب امور معیشت، درمان، مسکن و اشتغال و ازدواج جوانان و طلاب نماید و اگر حجتی وجود دارد که فقط ساختمان باید ساخته شود چرا بانی ها را به مرمّت ساختمان مساجد فرسوده و یا احداث مسجد در بسیاری نقاط ضروری در ایران و جهان و تامین امام جماعت برای آنها و یا احداث خانه های سازمانی و واگذاری به جوانان و طلاب بی مَسکن هدایت نمی کنیم؟
دبیرکل مجمع جهانی شیعه شناسی تاکید کرد: اگر در توزیع و هزینه وجوهات شرعیه و تبرعات و خیرات مومنین نتوانیم عدالت را اجرا کنیم، تاثیر و نفوذ کلامی هم بر دولت ها و نحوه مصرف سرمایه های ملی نخواهیم داشت و اوضاع همان می شود که امروزه در کشور طلیعه موجِ بی اعتمادی و ناباوری مردم و بخصوص نسل های جدید را داریم مشاهده می کنیم. واقعا نسل امروز یگر حرف ها و عقاید ما را باور نمی کند چون در بین اقوال و اعمال ما تناقض مداوم و فراوان دیده است .
