امروز : جمعه 10فروردینماه 1403 | ساعت : 05 : 40

آخرین اخبار

ثبت پایین‌ترین نرخ رشد جمعیت در مصر طی نیم قرن اخیر

شفقنا- وزارت برنامه ریزی مصر از ثبت پایین ترین...

شمار مسافران خراسان رضوی به هشت میلیون نفر رسید

شفقنا- جانشین رییس ستاد اجرایی خدمات سفر خراسان رضوی...

5 نفر براثر واژگونی خودرو در مسیر سبزوار – خوشاب خراسان رضوی مصدوم شدند

شفقنا- مسوول روابط عمومی مرکز اورژانس دانشگاه علوم پزشکی...

آناتولی: بزرگترین محموله هروئین در مرز ترکیه و عراق کشف و ضبط شد+ تصاویر

شفقنا- وزارت بازرگانی ترکیه از موفقیت اداره گمرک این...

دادستان استان: درگیری مسلحانه بر سر مسائل شخصی در یاسوج 2 کشته بر جای...

شفقنا- دادستان عمومی و انقلاب مرکز کهگیلویه وبویراحمد با...

دیدار امیرعبداللهیان با رئیس جمهور ترکمنستان

شفقنا- وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که به...

انستیتوت مطالعات استراتژیک استرالیا: طالبان در خصوص مبارزه با داعش و القاعده در افغانستان...

شفقناافغانستان- انستیتوت مطالعات استراتژیک آسترالیا می‌گوید که ادعای طالبان...

معاون استاندار خبر داد: ورود حدود 8 میلیون مسافر نوروزی به مشهد

شفقنا- جانشین رئیس ستاد اجرایی خدمات سفر خراسان رضوی...

نشست هیئت‌های ایران و ترکمنستان

شفقنا- نشست هیأت‌های ایران و ترکمنستان به ریاست وزرای...

برپایی مراسم احیای شب های قدر در بیت مرحوم آیت الله صانعی

شفقنا- مراسم سوگواری شهادت حضرت علی(ع) و احیای شب...

مراسم عزاداری شهادت حضرت علی(ع) در دفتر حضرت آیت الله وحید خراسانی برگزار می...

شفقنا- مراسم عزاداری شهادت امیرالمؤمنین علی علیه السلام در دفتر...

گزارش تصویری: مراسم بزرگداشت مرحومه زهرا شجاعی  

شفقنا- مراسم بزرگداشت و سومین روز درگذشت مرحومه سیده...

احمد فرخ فال در گفت وگو با شفقنا:روحانیت نباید خود را در جناح بندی های سیاسی مستهلک کند/ تصدی روحانیت در اموری که مربوط به دین نباشد اولویت حوزه علمیه نیست

شفقنا- حجت الاسلام والمسلمین احمد فرخ فال دبیر مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم معتقد است: کار اقتصادی، مغازه داری و این مباحث کار روحانیت نیست. کارویژه روحانیت در محدوده بیان دین و در حوزه دین است مانند تدریس معارف دین، سکوی قضاوت، بیان احکام دین، امامت جمعه، امامت جماعات، بیان مباحث عقیدتی و سیاسی و احکام و شریعت، مقام افتاء، مقام ولایت و مقام اجتهاد. لذا آنچه که در حوزه دین نباشد و مربوط به حوزه دین نباشد اولویت ما در حوزه نیست و به عنوان کارویژه روحانیت آن را نمی شناسیم.

احمد فرخ فال مدیر سابق حوزه علمیه قم و مشاور عالی مدیر حوزه های علمیه ایران، کارویژه های روحانیت را با استناد به آیه نفر پرورش امام جماعت، امام جمعه، قاضی و متخصص اقتصاد اسلامی و نیز افرادی برای شئون افتاء، شئون تدریس علوم فقه، فلسفه و کلام و اعتقادات می داند و می گوید: حوزه های علمیه باید مجتهد تربیت کنند تا از بین آنها مرجع انتخاب شود.

او معتقد است: اولویت از نظر مسئولان حوزه، کارویژه های اصیل مربوط به حوزه دین است و آنچه که خارج از حوزه دین باشد را به عنوان کارویژه برای شخص روحانی، مصلحت برای حوزه و روحانیت نمی دانیم.

مشاور عالی مدیر حوزه های علمیه در مورد ورود روحانیت به عرصه سیاسی بیان داشت: روحانیت باید در جناح بندی ها و حزبها ورود نکند و در امان باشد تا نقش محوری و هدایتگری خود را در جامعه داشته باشد، وقتی جامعه می بیند که این روحانی نه برای حزب و فلان شخص بلکه برای خدا و قرآن حرف می زند، هدایت او را به جان می خرد.

* با توجه به شرایط کنونی جامعه که با برخی از شبهات به انحاء گوناگون و زمینه های فساد مواجه هستیم آیا روحانیت توانسته به رسالت خود و آنچه که کارویژه های روحانیت نامیده می شود، عمل کند؟

اگر بخواهیم به تاریخ عملیاتی کارویژه های روحانیت برگردیم باید به دوران پیامبر اکرم(ص) بازگردیم که بعد از هجرت به مدینه با تربیت و تعلیم ۶۰ نفر از اصحاب خود به عنوان مبلغ و اعزام به مناطق مختلف اولین گروه مبلغان را تشکیل دادند. در حقیقت زمان و مکان و مقاطع تاریخی حرف اول را در کم و کیف کارویژه های روحانیت می زند و در دوران های مختلف عملکردها و کاویژه های خاصی را از روحانیت مشاهده می کنیم. به عنوان نمونه در دورانی که مغول وارد کشور شد و بخش زیادی از کتابخانه های ما به دست مغول به آتش کشیده شد و آثار علمی و فرهنگی این کشور به دست آنان از بین رفت، روحانیت به عنوان یک کارویژه اصلی، نفوذ در تشکیلات مغول را وظیفه خود دید و با ورود به بیوت و بالاترین و حساس ترین دستگاههای مغول توانست این قوم را مهار کند تا از تعدی به نوامیس مردم و منافع کشور و ملت جلوگیری کند لذا توانستند یک عده افرادی که برای تسخیر و فتح یک کشور آمدند را کنترل کرده و کار به آنجا کشید که مردم از آن فشار مضاعف رهایی می یابند. بنابراین کارویژه ها به تناسب زمان و مکان متغیر بوده است. در دوران صفوی می بینید که روحانیت با چه سبکی ورود می کند و نقش های خاص خود را ایفا می کنند. روزی هم همین روحانیت احساس می کند که باید در حکومت وقت آن زمان وارد مجلس شود و یک جریانی را مانند جریان مشروطه دنبال کند.

در مورد کارویژه های روحانیت در نظام جمهوری اسلامی می توان گفت برخی کارویژه ها مانند قضاوت در دوران قبل از پیروزی انقلاب هم مشاهده می کنیم که بعضا روحانیت کار قضاوت را یا به صورت فردی یا به صورت تشکیلاتی و نظام عهده دار بوده است؛ در زمان سید شفتی که از علمای برجسته اصفهان بودند مشاهده می کنیم که ایشان به عنوان یک فقیه حکم اجرا می کرد یعنی اگر در بازار بیدآباد اصفهان می دید روزه خواری در ماه مبارک رمضان به صورت علنی روزه می خورد، به آن شخص دسترسی پیدا می کرد، حکم را صادر و تعزیر شرب خمر را اجرا می کرد اما آنچه پس از پیروزی انقلاب اسلامی و رهاورد این نظام پیش آمد خیلی منسجم تر و اساسی تر بود. حوزه های علمیه خود را در حدی که بتواند تمام کارویژه های در شأن خود را ایفا کند آماده نکرده بود کما اینکه حوزه های علمیه برخی از کارویژه هایی که خاص روحانیت نبود را تمایل نداشت تصاحب کند. شما فراموش نمی کنید که امام راحل نظرشان بر این بود که ریاست های جمهوری، نمایندگان مجلس، وزرای مختلف و مسئولیت های مختلف از بین متخصصین و کارشناسان غیر روحانی پذیرفته شوند اما وقتی امام خمینی با شرایط زمان مواجه شد و دیدند دشمن تمام عیار به جنگ ما برخاسته، امام تشخیص داد که نظام و آنچه از نیروهای متعهد نظام هست باید وارد صحنه اداره نظام شوند و آنگاه اجازه دادند مانند باهنرها، آیت الله خامنه ای و کسان دیگر وارد عرصه شوند بنابراین اقتضاء زمان و مکان روحانیت را به سمتی کشانده که با هجمه وسیعی که دشمن خصوصا در فضای مجازی دارد روحانیت باید در صحنه باشد. با توجه به مسائلی که در فضای فرهنگی دنیا و فضای مجازی موجود مشاهده می کنیم که دشمنان ما به دنبال تحقق دهکده جهانی هستند، روحانیت و حوزه های علمیه وظیفه سنگین و سترگی را باید به عهده بگیرد.

حقیقت این است که دشمن از مبانی جدی ما در انقلاب دست بر نمی دارد. مبانی جدی ما این است که زیر بار ظلم نمی رویم و حرف زور و ستم و استعماری را از هیچ قدرتی نمی پذیریم و معتقدیم «کم من فئه قلیله فئه کثیره»، این وعده قرآن کریم است که به عِدّه و عُدّه دشمن نگاه نکرده، خود را آماده کرده و در همه صحنه ها حضور می یابیم و یکی از این صحنه ها، فضای مجازی است که زهرآگین است و هدف آنها نه تنها ایران بلکه همه کشورهای اسلامی است. داعش و جبهه تکفیری و سلفی و شیعه لندنی با تبلیغات انگلیس و ایادی آن به وجود آمده است البته روحانیت هم آرام ننشسته و هزاران نفر از فرهیختگان حوزه های علمیه خواهران و برادران در وبسایت های مختلف و فضای مجازی مشغول فعالیت جدی هستند گرچه دشمن بیش از ما کار می کند و مشغول فعالیت است.

 کارویژه های روحانیت در جمهوری اسلامی چه مواردی هستند؟

علاوه بر مسند تدریس معارف دینی در محافل علمی و دانشگاهی، مباحث قضا و مسند قضاوت است البته روحانیت به لحاظ عِدّه و عُدّه نمی تواند تمام مناصب غذا را به خود اختصاص دهد اما در حدّ ممکن در سیستم قضا وارد شده و در این باب کار انجام می دهد. در عقیدتی سیاسی های نهادهای مختلف و قوای نظامی، انتظامی و قوای مسلح آموزشهای عقیدتی را انجام می دهد. در جاهایی که نیاز به کنترل و نظارتهای شرعی است، هم در داخل و هم خارج کشور حضور دارد و ذبح هایی که در خارج کشور انجام می شود با حضور روحانیت حوزه های علمیه کنترل و آزمایش می شود. در منصب اجرا و قوه مجریه روحانیت در جاهای مختلف حضور دارد و برخی مناصب مخصوص روحانیت است مانند وزارت اطلاعات که باید حتما روحانی باشد. در واحدهای ویژه وزارتخانه ها اصولا طلاب و اهل علم مشغولند و آنچه که به حوزه دین و معارف دین مربوط می شود، حوزه های علمیه و روحانیت تصدی آن را برعهده دارند و البته به لحاظ محدودیت عِدّه و عُدّه از نیروهای فرهیخته و توانمند جامعه هم در قضا و هم قوای دیگر استفاده می شود. کار جدی و اساسی دیگر روحانیت و حوزه های علمیه همان چیزی است که خداوند در قرآن می فرماید:« فَلَوْلاَ نَفَرَ مِنْ کُلِّ فِرْقَه مِّنْهُمْ طَائِفَهٌ لِیَتَفَقَّهُوا فِى الدِّینِ وَلِیُنذِرُوا قَوْمَهُمْ اِذَا رَجَعُوا اِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ». یعنی ما باید علاوه بر پرورش امام جماعت، امام جمعه، قاضی و متخصص اقتصاد اسلامی باید برای شئون افتاء، شئون تدریس علوم فقه، فلسفه و کلام و اعتقادات هم افراد نخبه را تربیت کنیم، همچنین باید مجتهد تربیت کنیم تا از بین آنها مرجع انتخاب شود.

 در جامعه مشاهده شده برخی روحانیون به فعالیتهایی روی آوردند که به نظر مردم متناسب با شأن آنها نیست مانند استقرار در مترو، ورود ناصحیح به مسائل جنسی، مدیریت پاساژ، ورود به عرصه داوری فوتبال و امثال آن. این چنین به نظر می رسد که روحانیت از آن رسالتی که بر عهده اش قرار داده شده، فاصله گرفته است. نظر شما در این مورد چیست؟

آنچه که در حیطه دین و ابعاد فرهنگ دینی و نشر معارف دین و مباحث قضاوت در نظام جمهوری اسلامی و بیان احکام و شریعت است، ماموریت جدی و کارویژه روحانیت می باشد البته ممکن است یک روحانی، تخصص های دیگری هم در کنار این کارویژه اصلی خود داشته باشد اما اولویت از نظر مسئولان حوزه، کارویژه های اصیل مربوط به حوزه دین است و آنچه که خارج از حوزه دین باشد را به عنوان کارویژه برای شخص روحانی، مصلحت برای حوزه و روحانیت نمی دانیم. آنچه در مباحث مترو اشاره کردید اگر مربوط به دادن مشاوره به مردم باشد ایرادی ندارد اما اگر بحث مشاوره در حوزه دین به مردم نباشد و مساله انتظامات باشد اینها کار روحانیت نیست. کار اقتصادی، مغازه داری و این مباحث کار روحانیت نیست. کارویژه روحانیت در محدوده بیان دین و در حوزه دین است مانند تدریس معارف دین، سکوی قضاوت، بیان احکام دین، امامت جمعه، امامت جماعات، بیان مباحث عقیدتی و سیاسی و احکام و شریعت، مقام افتاء، مقام ولایت و مقام اجتهاد. لذا آنچه که در حوزه دین نباشد و مربوط به حوزه دین نباشد اولویت ما در حوزه نیست و به عنوان کارویژه روحانیت آن را نمی شناسیم.

 حضور روحانیت در عرصه های سیاسی و اجتماعی باید به چه نحوی باشد که به اصل رسالت حوزه هم لطمه ای وارد نشود؟

روحانیت باید در حوزه های سیاست و امور اجتماعی، نقش هدایتگری داشته باشد نه آنکه خود از جناح ها و احزاب دارای مواضع تند و عجیب باشد بلکه روحانیت باید همچون یک پدر برای جامعه پدری کند و به گونه ای ارشاد و هدایت کند که فرزند ناخلفش، خلف شود مبادا خود در جریانات حزبی و سیاسی گرفتار شود که از آن مسئولیت اصلی خود باز می ماند.

 حضرت آیت الله شبیری زنجانی در دیداری که اخیرا مدیر حوزه های علمیه با ایشان داشتند کاهش محبوبیت طلاب و روحانیت در جامعه را یکی از دغدغه های خود بیان نموده و ورود طلاب به عرصه های سیاسی را از جمله این عوامل عنوان کرده بودند، نظر شما در مورد حضور روحانیت در فعالیت های سیاسی و جانبداری از گروه های مختلف چیست؟

معتقدم که روحانی و طلبه برای اینکه نقش اصلی خود را که بیان دین و سیاست واقعی دینمداری و بیان طرق صحیح مباحث اخلاقی و اجتماعی است ایفا کند نباید خود را در جناح بندی های سیاسی مستهلک کند. اما در ارتباط با اینکه طلاب محبوبیت خود را از دست داده اند این نکته را یادآور می شوم که اگر روحانیت روزی احساس کند که منزوی باشد مورد اشکال قرار نمی گیرد و اگر در متن جامعه قرار بگیرد و «لا و نعم» و تاثیرگذاری داشته باشد گرچه رادیوها و رسانه های بیگانه هم به آنها بد بگویند روحانیت از ماموریت و مسئولیت خود دست نمی کشد. شخص پیامبر(ص) هم تا وقتی ابلاغ نبوت و رسالت نمی کرد، او را دوست می داشتند وقتی روی کوه سبا آمد و گفت من پیامبرم. گفتند او مجنون و دیوانه است. ما نباید از این هراس داشته باشیم. امام علی(ع) اگر در خانه می نشست و با خوارج نهروان که تعدی به جوامع انسانی کرده بودند، برخورد نمی کرد شاید ابن ملجمی هم او را به شهادت نمی رساند. روحانیت و حوزه های علمیه هم از اینکه چهار رادیو بیگانه و چهار لاابالی بنشینند و حرف بزنند نباید دست از وظایف خود بردارد. روحانیت باید در جناح بندی ها و حزب ها ورود نکند و در امان باشد تا نقش محوری و هدایتگری خود را در جامعه داشته باشد، وقتی جامعه می بیند که این روحانی نه برای حزب و فلان شخص بلکه برای خدا و قرآن حرف می زند، هدایت او را به جان می خرد.

 نظر شما درباره حضور روحانیت در برنامه های صدا و سیما چیست؟

حضور روحانیون در برنامه های صدا و سیما یک موضوع اجتناب ناپذیر است  اما بزرگان حوزه با کیفیت آن در برخی مواقع مباحثی دارند و عنوان می کنند که مسئولان صدا و سیما در انتخاب افراد و استفاده از نظرات کارشناسان، بیشتر با بزرگان حوزه مشورت کنند و بتوانند افراد جامع را انتخاب کنند کما اینکه اکنون تعدادی از کارشناسان، انسان های برخواسته از حوزه و مورد تائید هستند، کنترل و نظارت ها توسط صدا و سیما به گونه ای باشد که این انتخاب به طور جامع و فراگیر انجام شود.

 علما و مراجع عظام تقلید در سخنانی که به مناسبت های مختلف داشتند، عنوان کردند که مردم دیانت خود را از روحانیت می گیرند بنابراین روحانیت هم باید مردمی بودن خود را حفظ کند، حال چه باید کرد که هم دیانت مردم و هم چهره روحانیت در آینده در معرض خطر قرار نگیرد؟

روحانیت باید با قناعت خود که سنت سلف حوزه ما بوده ارتباط اجتماعی خود را با مردم حفظ و قویتر کند. هرچه روحانیت از قناعت برخوردارتر باشد، محبوبیت او در جامعه بیشتر است البته طیف طلاب اکنون از نظر مالی بسیار در تنگنا هستند اما باید همچون گذشته بزرگان و رهروان راه هدایت که معلم این محصلین هستند با حفظ این قناعت و ارتباط تنگاتنگ با مردم، مردمی بودن خود را حفظ کنند. یکی از دلایلی که حوزه های علمیه در گذشته در بازارها و کنار مساجد ساخته می شد به این خاطر بود که مردم و روحانیت ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر داشته باشند. مردم در مدارس و محافل علمی رفت و آمد می کردند، بسیاری از تجّار در حوزه باب تجارت می خواندند. این ارتباط و خلط بین قشر عمومی مردم و فرهیخته مردم و حوزه ثمرات بسیار ارزشمندی را داشت که روحانیت در بین جامعه بود مبادا روزی بیاید که فاصله روحانیت با مردم بیشتر شود، آن وقت کاربرد او در جامعه قطعا کم خواهد شد.

 وظیفه حوزه به عنوان متولی تربیت و پرورش طلاب در قبال تربیت روحانیونی که رسالت و کارویژه های اصلی خود را به انجام رسانند چیست؟

معاونت امور طلاب و دانش آموختگان حوزه تمام کارویژه های روحانیت را تجمیع کرده و جلسات تصمیم گیری مدیریت را به تصویب و تائید رسانده و کار هدایت محصلین و طلاب و فضلا در همه عرصه هایی که روحانیت باید به آن ورود پیدا کند، برعهده ایشان است.

 برخی مشاغل و پست های اجرایی در نظام جمهوری اسلامی هستند که متخصصینی توانمند برای تصدی آنها وجود دارد، از سوی دیگر روحانیون هستند که به نوعی متصدی این پست ها می شوند. در چنین شرایطی روحانیون در اولویت تصدی آن هستند یا متخصصین؟

قطعا اگر -منش امام هم همین بود- متخصصین جامع شرایط که بتوانند همه اهداف نظام را در آن ابعاد پیاده کنند و آن کار، کار اصلی روحانیت نباشد، آن کارشناسان متعهد جامع در اولویت هستند اما اگر روزی شود که این کار در اختیار کسی که جامع شرایط است قرار نمی گیرد و روحانیت دید که توان این کار را دارد برای برداشتن بار جمهوری اسلامی روحانیت دریغ نخواهد کرد.

انتهای پیام

اخبار مرتبط

پاسخ دیدگاه

لطفا نظر خود را وارد کنید
نام خود را بنویسید