شفقنا- آیتالله مصباح یزدی با بیان این مطلب که مرحوم علامه طباطبایی تحول بزرگی در عرصه مقولههای فقه اجتماعی و حکومتاسلامی ایجاد کرد؛ گفت: آن مرحوم در مقاله ای که پیرامون ولایت و زعامت نوشتند، ولایت فقیه را به عنوان امر فطری ثابت می کند.
به گزارش خبرنگار شفقنا در قم، رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) شامگاه پنجشنبه در سومین شب سی و ششمین سالگرد ارتحال علامه طباطبایی و همایش اساتید مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) که در دارالقرآن علامه طباطبایی(ره) برگزار شد، اظهار داشت: در میان علمای بزرگ و معروف، اشخاصی به جامعیت مرحوم علامه طباطبایی، کم یافت میشود.
او افزود: ما علمای بسیار برجسته ای در حوزه داشتیم که همه ریزهخوار علمی این بزرگان هستیم ولی مرحوم علامه در همه رشته های علوم اسلامی احاطه لازم را داشته و به اندازه کافی از آنها بهره مند بوده و توانست بر این میراث علمی بیفزاید.
مصباح یزدی بیان کرد: خدمت به قرآن کریم در میان ویژگیهای مرحوم علامه از بارزترین ابعاد زندگی این شخصیت الهی است و به همین مناسبت، بیت ایشان به دارالقرآن نامگذاری شده است.
او با بیان اینکه پیامبر اکرم(ص) اهتمام خاصی نسبت به قرآن کریم داشت؛ گفت: علاقه شدید نبی اکرم به هدایت مردم از مباحثی است که در قرآن کریم با صراحت بیان شده است؛ از جمله اینکه خداوند به پیامبر (ص) بیان میکند که «شاید تو(پیامبر) بخواهی برای مردمی که ایمان نیاورده اند از غصه جان بدهی»؛ چنین شخصیتی با این علاقه به امت و اهتمام به هدایت مردم، به نقل قرآن، از همین مردم شکایت خواهد کرد.
استاد حوزه علمیه قم با اشاره به آیاتی از قرآن کریم در مورد قیامت اظهار کرد: از این آیات استفاده می شود که هیچ خیانت، جنایت و ناشکری و کفران نعمتی، به این اندازه زشت نیست که در آنروز، پیامبر اکرم، از مردمی شکایت کند که قرآن را ترک و رها کردهاند.
او هجر و دوری از قرآن را دارای مراتبی دانست و ادامه داد: مردم باید در زندگی خود تأمل کنند و ببینند که آیا در بین مهجورکنندگان قرآن قرار دارند یا خیر؟
مصباح یزدی ادامه داد: متأسفانه حتی در استفاده از مسائل دینی خود نیز کمتر به قرآن رجوع میکنیم؛ به عنوان مثال، رسالاتی در باب روایاتی که دلالت خاصی نیز ندارد در ابواب مختلف نوشته می شود ولی از آیاتی که دلالتهای بسیار روشنی را نیز بیان کرده است، استفاده نکردهایم.
او با بیان این مطلب که در میان علما، اساتید و تلاشگران کمتر کسی مانند علامه طباطبایی میتوان یافت که اینگونه برای خارج کردن قرآن از مهجوریت تلاش کرده باشد؛ گفت: آن مرحوم در استناد به قرآن در اثبات و تبیین مطالب و همچنین در عمل به قرآن تلاشی وافر داشت.
رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی تصریح کرد: «فهم»، «تبیین برای دیگران»، «عمل برای خود» و «عمل برای دیگران»، چهار تلاشی است که در زمینه خارج کردن قرآن کریم از مهجوریت باید انجام داد.
او با اشاره به بیان امام خمینی که قسمت اعظمی از فقه شیعه را مرتبط با مسائل سیاسی و اجتماعی می دانست؛ گفت: امام احیاگر این جریان بود که باید برای ظهور حضرت ولیعصر زمینهسازی کرد و در واقع خداوند امام را برگزید تا تحول عظیمی در بینش سیاسی و اجتماعی ما ایجاد کند.
مصباح یزدی خاطرنشان کرد: حدود ۵۵ سال پیش، امام خمینی در این زمینه دست به فعالیتهای علمی زد که تدوین و تبیین بحث حکومت اسلامی و ولایت فقیه از مهمترین مباحث علمی ایشان در نجف بود، در همان اوایل نهضت امام(ره) افرادی وجود داشتند که بهدنبال حل مسائل علمی و فکری این حوزه بودند.
او با بیان این مطلب که مرحوم علامه طباطبایی تحول بزرگی در عرصه مقولههای فقه اجتماعی و حکومتاسلامی ایجاد کرد؛ گفت:علامه طباطبایی در مقاله خود برای اثباث ولایت فقیه اسمی از مقبوله عمربن حنظله برخی روایات دیگر نمی برد، ایشان در مقدمه ای می فرماید « قرآن دعوت به فطرت کرده است و از امور فطری واضح این است که اگر مجموعه ای از انسان ها بخواهند با یکدیگر زندگی کنند و هدف مشترکی داشته باشند نیازمند یک مدیریت هستند؛ بنابراین این که انسان ها برای رسیدن به اهداف خود نیازمند مدیر و فرمانده هستند امری فطری به شمار می رود.»
استاد حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: تجربه های تاریخی نشان می دهد که هر جا مردم مدیریت صحیح داشتند زود به اهداف خود رسیدند، اگر این مسأله نباشد مصالح جامعه اسلامی تأمین نمی شود، پیامبر مقید بودند که حتی وقتی برای چند روز به جهاد می رفتند حتما جانشینی برای خود تعیین می کردند، در همین راستا بعد از پیامبر ۱۲ امام مدیریت امور جامعه را بر عهده داشتند، حال آیا می شود که خدا و چنین پیامبری به فکر بعد از ایشان نباشند؟
او اضافه کرد: علامه درباره شرایط ولی فقیه می فرماید فردی که در تقوای دینی و حسن تدبیر و اطلاع از اوضاع و مصالح بر همه مقدم است باید مسؤولیت را بر عهده گیرد، رفتار مسلمین باید همانگونه باشد که پیامبر اسلام برای جامعه اسلامی تبیین کردند، در احکام ثابت شریعت کمتر اختلاف وجود دارد اما احکام مربوط به اجتماع و حکومت نیازمند تعیین یک مقام دارای صلاحیت است تا تصمیمات لازم را در مواقع مورد نیاز اتخاذ کند، این موارد نیازمند ولی فقیه و ولی امر است.
مصباح یزدی گفت: علامه طباطبایی می فرماید مسلمین تا آخرین حد ممکن باید در اتفاق و اتحاد بکوشند، حفظ مصلحت اسلامی و مسلمن بر همه واجب است و تنها به حکومت و ولی فقیه مربوط نمی شود، مرز جامعه اسلامی اعتقاد است که باید مصالح آن را تأمین کرد؛ قبل از این که کسی درباره حکومت اسلامی طرحی داده یا درصدد اجرای آن باشد علامه طباطبایی درباره مسائل اجتماعی و سیاسی اسلام چنین مقاله ای می نویسند.
او افزود: علامه طباطبایی نه تنها تفسیر و علوم قرآن را احیا کرد بلکه راه و روش استفاده از قرآن برای همه نیازمندی های اجتماعی را آموزش دادند.