شفقنا رسانه- امروز غالبا صفحات اصلی رورنامهها را موضوع آزادسازی کرکوک، دادگاه بابک زنجانی و اولین نشست خبری شهردار جدید تهران پوشاندند.
شرق، بشارت نو، همشهری و دنیای اقتصاد عکسهای اصلی خود را به نشست خبری محمدعلی نجفی اختصاص دادند؛ عکسهایی که از این جلسه در روزنامهها کار شدند اغلب دارای زاویه و کادر خلاقانه نبودند و صرفا تصاویری از یک جلسه رسمی با خبرنگاران را نشان میدادند. شرق و بشارت نو تیتر را از پاسخ نجفی درباره سوال ممنوعالتصویری بودن یا نبودن او در صدا و سیما بود. شرق عکسی را با آن همراه کرد که از سه روزنامهی دیگر کمی بهتر است و میتوان نظمی در آن پیدا کرد و هم حالت چهره شهردار همراه با تیتر «شنیدهام ممنوع التصویر شدهام»، نوعی خونسردی نسبت به موضوع را بازتاب میدهد. بشارت نو اما عکس خوبی از این جلسه را کار نکرد و عکس هیچ نکتهای ندارد.
دنیای اقتصاد هم عکسی لانگ شات از همان لحظه خنده شهردار تهران را کار کرد که انتخابی متوسط است و وجود پرچمها و میز و میکروفونها، به عکس حالتی رسمی میدهد. موضوع مهم برای دنیای اقتصاد، «پادزهر جهانی ترافیک در راه پایتخت» بود.
همشهری عکسی را انتخاب کرد که یک نشست خبری کاملا رسمی را نشان میدهد و نه لحظه یا زاویهای متفاوت و جذاب از آن را، و تیتر «زمان تغییر در سیاستهای شهری» هم کلی و خبری انتخاب شد و در سوتیترها، به موارد این تغییرات اشاره شد.
بازگشت کرکوک به نیروهای دولت عراق، موضوع مشترک چند روزنامه بود. صبح نو مسعود بارزانی را نشانه رفت و از «شکست توطئه» او نوشت و عکسی هماهنگ با تیتر و سیاستگذاری خود را هم انتخاب کرد که بولدوزری را در برابر پوستر بارزانی نشان میدهد.
اعتماد و ایران اما ترجیح دادند هم در عکس و هم تیتر، بر «بازگشت به قانون» و بازگشت به زیر پرچم عراق تأکید کنند. هر دو روزنامه هم تیتر و عکس هماهنگی انتخاب کردند. اعتماد در تیتری فرعی، به موضوع مهم انتخاب وزیر علوم هم پرداخت و گمانههایی را در گزارش خود مطرح کرد؛ مدتها از آغاز به کار دولت گذشته است و وزارت علوم هنوز با سرپرست اداره میشود اما روزنامهها چندان این موضوع را پیگیری نکردهاند. «تعبیر خواب آزادی 36 زندانی» تیتر فرعی و خوب روزنامه ایران بود که در ادامهی گزارش روزنامه دربارهی بدهی یک زندانی پس از 20 سال به آزادی زندانیان نیازمند دیگری هم کمک کرده بودند. این تیتر تولیدی و در پی اثرگذاری مطلب روزنامه میتوانست در جای بهتری از صفحه قرار بگیرد.
خبرنگار روزنامه شهروند سراغ موضوع ساختن دیوار جلوی اثر ملی ساختمان مجلس ملی در بهارستان به قصد افزایش امنیت رفته است که هم در میان اعضای شورای شهر، هم سازمان میراث فرهنگی و هم مردم مخالفتهای جدی را ایجاد کرده است. انتخاب موضوع گزارش، که حداقل امروز مورد توجه دیگر روزنامهها قرار نگرفت، انتخابی حرفهای بود و متن هم به شکلی مفصل به علت این دیوارکشی و واکنشها و نامهنگاری سازمان میراث فرهنگی برای جلوگیری از آن پرداخته است. تیتر «دیوارکشی بیاجازه جلوی تاریخ مشروطه» و عکس این بنا هم انتخابهای خوبی بودند.
بابک زنجانی و این نقل قول که «پول دارم اما یک ریال هم نمیدهد»، به تیتر اصلی چند روزنامه تبدیل شد. آرمان امروز گزارشی را بر اساس اظهارات قاضی مقیسه کار کرد و از «قلدری بابک “زیر تیغ”» نوشت. این تیتر، با طرحی همراه شده است که سر بابک زنجانی را روی یک چاقو نشان میدهد که کنار انگشتهایی زخمی ایستاده است. نه مضمون این طرح، روشن است و نه خشونتی که در آن نمایش داده میشود، متناسب با یک طرح مطبوعاتی در صفحه اول است.
جام جم در هفتههای اخیر تلاش کرده تا حدی صفحهآرایی خود را تغییر دهد اما این تغییرات اساسی نیست و همان فرم صفحهبندی قدیمی با جابهجایی بعضی اجزای همیشگی صفحه است. طرح یک روزنامه دربارهی ماندگارترین سریالهای محرمی صداوسیما از منظر 46 هنرمند تلویزیون است اما نه طرح به کار رفته خلاقیت خاصی دارد و نه تیتر کلی می تواند مخاطب را جذب کند. صفحه اول روزنامه به یک تحول اساسی نیاز دارد تا کارهای خوب تحریریه بهتر دیده شود.
آفتاب یزد مدتی است تیترهایی با عنوان «سوژهی خوانندگان» دارد. ارتباط با خوانندگان و مخاطبان واقعی رسانه بسیار مهم است. سوژهی امروز روزنامه در این بخش پیگیری و در ادامهی سوژههای قبلی است. روزنامهها تا جایی که میتوانند باید از صفحههای رسمی(صرفا بازتاب نقل قول مسئولان)، غیرتولیدی و تکراری دوری کنند و دایرهی مخاطبان عمومی خود را به عنوان یک روزنامه سراسری گسترش دهند.
روزنامه رسالت در تیتر اصلی از کلمهی «تصفیه» حساب استفاده کرده که با توجه به معنای تیتر اشتباه است. چرا که دربارهی 98 درصد سپردهها صحبت شده است و نه تمام آنها. رضا شکراللهی، ویراستار پیش از این دربارهی کاربرد درست تسویه یا تصفیه به ایسنا گفته بود: در مسائل مالی، هر دو صورتِ تصفیه حساب و تسویه حساب کاربرد دارد. فقط باید دید مقصود چیست. تسویه حساب را وقتی به کار میبرند که مقصود ایجاد موازنه مالی و مساوی کردن حساب باشد. مثلاً رابطه مالی میان دو شرکت یا فرد در طول یک دوره زمانی رابطهای است متغیر با دو ردیفِ بستانکاری و بدهکاری. تسویه حساب وقتی به کار میرود که بین این دو ردیف موازنه برقرار کنند بیآنکه حساب یا رابطه مالی بسته شود یا پایان پذیرد. اما اگر سال مالی یا مدت قرارداد به پایان رسیده باشد یا معاملهای، هرچند کوچک و در یک لحظه، به آخر رسیده باشد، با پرداخت هرگونه بدهکاری و دریافت هرگونه بستانکاری، حساب مالی را صاف میکنند و به آن میگویند تصفیه حساب.
یکی از اعضای کمیسیون شوراها در گفتوگو با روزان دربارهی طرح افزایش نمایندگان صحبت کرده است و روزنامه تیتری کلی و بدون نکته از آن به تیتر یک آورد. توجه به عنصر «چه» در این خبر آن قدر مهم نیست که چرایی و تأثیر بعدی چنین طرحی میتواند مسئلهی یک روزنامه باشد و به تیتر یک بیاید. مصاحبه های اختصاصی باید حرف جدیدتری داشته باشند وگرنه به خودی خود یک کار معمولی محسوب میشوند.
روزنامه جمهوری اسلامی یکی از روزنامههای قدیمی است که به ندرت ممکن است گزارشی تولیدی دربارهی موضوعات روز داشته باشد که به صفحه اول بیاید. مهمترین وجه این روزنامه سرمقاله است، که اغلب در رسانههای مختلف بازنشر میشود. در زمانهای که سرمقاله جایگاه خود را از دست داده است، جمهوری اسلامی تلاش کرده تا این جایگاه را حفظ کند و در ارزیابی روزنامهها توجه به چنین نکاتی بسیار مهم است. اما آنچه مدیران این روزنامه به آن توجه نمیکنند، اهمیت مطالب تولیدی و میدانی است.