شفقنا- با آغاز پاییز، بیماریهای سرماخوردگی و آنفلوانزا در میان مردم شایع میشود و این در حالی است که پیشگیری از ابتلا به این بیماریها، مهمترین اقدام برای حفظ سلامت در فصول سرد سال است.
بیتا مهدوی در روزنامه اطلاعات نوشت: عطسه، گلودرد، آبریزش بینی، سردرد و اشکریزش از علائم سرما خوردگی است که در راههای تنفسی فوقانی، و به وسیله ویروسها ایجاد میشود. ویروسهای سرماخوردگی و آنفلوانزا از طریق چشمها، بینی و دهان به بدن انسان منتقل میشوند و روبوسی یکی از راههای اصلی انتقال ویروسها است.
کارشناسان بهداشتی معتقدند، اگرچه بیش از ۲۰۰ نوع ویروس میتوانند باعث سرماخوردگی شوند اما اغلب، راینوویروسها عامل بروز سرماخوردگی هستند که در کنار آنها، کورونا ویروسها و رترو ویروسها هم قرار دارند.
آنان همچنین میگویند، سرماخوردگی اگرچه به اصطلاح بیماری سبکی است، با وجود این، یکی از علل اصلی مراجعه به پزشک و غیبت از رفتن به مدرسه و محل کار، به حساب میآید.
افراد در معرض خطر
دکتر داوود یادگاری ـ رئیس مرکز تحقیقات بیماریهای عفونی و گرمسیری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در مصاحبه با رسانههای گروهی اظهار داشته است: با توجه به کاهش دمای هوا و به دلیل بازگشایی مدارس، کودکان و دیگر افراد در معرض خطر ابتلا به آنفلوانزا که تاکنون واکسن آن را تزریق نکردهاند، میبایست هر چه سریعتر نسبت به تزریق این واکسن اقدام کنند.
وی با بیان این مطلب که تزریق واکسن آنفلوانزا برای کودکان دچار بیماریهای مزمن ریوی و از جمله آسم، کودکان مبتلا به بیماریهای خونی، کبدی، کلیوی و دیابت و نیزکودکان دچار نقص ایمنی از قبیل کودکان مبتلا به ایدز و سرطان ضروری است، میگوید: کودکان مبتلا به تشنج، قطع نخاع و بیماریهای مزمن مغزی و از جمله عقب افتادگی ذهنی و کودکانی که به علت ابتلا به سندرم «ری» باید در طولانی مدت آسپرین مصرف کنند و همچنین بچههایی که به مدت طولانی در مراکز مراقبت از کودکان نگهداری میشوند، از دیگر گروههایی هستند که تزریق واکسن آنفلوانزا به آنان توصیه میشود.
دکتر یادگاری میافزاید: امروزه در بسیاری از کشورهای دنیا، نوزادان و کودکان ۶ ماه تا ۴ ساله به طور معمول واکسینه میشوند و در کشور ما نیز با نظر متخصصان کودکان، توصیه میشود که تزریق واکسن آنفلوانزا به این کودکان، مورد توجه قرار گیرد.
وی با اشاره به این مطلب که تمامی کودکان زیر ۸ سال در صورتی که تا به حال واکسن آنفلوانزا تزریق نکرده اند، برای ایجاد ایمنی مناسب میبایست ۲ بار واکسن آنفلوانزا را تزریق کنند، اظهار میدارد: پس از تزریق نوبت اول واکسن، یک دوز واکسن مشابه باید یک ماه (چهار هفته) بعد تکرار شود. آنفلوانزا در کودکان زیر ۴سال به خصوص زیر ۲ سال میتواند با عوارض بیشتری همراه باشد و به بستری شدن آنان در بیمارستانها بیانجامد.
واکسن آنفلوانزا
دکتر یادگاری همچنین میگوید: اوایل مهرماه که فصل بازگشایی مدارس است و تماس کودکان در محیطهای مدرسه بیشتر میشود، آنان در مواردی که به آنفلوانزا مبتلا میشوند، ویروس آن را با خود به منزل میآورند و در صورتی که افراد مستعد ابتلا به بیماریهایی زمینهای از قبیل دیابت، آسم و بیماریهای کلیوی وجود داشته باشند و نیز کسانی که داروی سرکوب کننده ایمنی دریافت میکنند در خانه باشند، این افراد دچار بیماری آنفلوانزا میشوند. بسته بودن در و پنجره منازل در زمستان به دلیل سرما، از دلایل دیگری است که میزان شیوع بیماری آنفلوانزا را در خانهها و محیطهای بسته، افزایش میدهد.
وی با بیان این مطلب که ابتلا به آنفلوانزا در افراد دچار بیماریهای زمینهای سبب تشدید بیماریهای آنان میشود، میافزاید: برای مثال، در افرادی که بیماریهای قلبی یا ریوی مانند آسم دارند، ابتلا به آنفلوانزا سبب تشدید بیماری در آنان میشود و یا در بیماران قلبی، آنفلوانزا ممکن است، به نارساییهای قلبی بیانجامد. همچنین در بیماری های ریوی، ممکن است، عوارضی مانند آسم تشدید شود و به همین دلیل در فصول سرد که ابتلا به آنفلوانزا شایعتر است، شاهد افزایش تعداد بستری افراد در بیمارستانها هستیم که این موضوع به خصوص در افرادی که بیماریهای زمینهای دارند، صدق میکند.
دکتر یادگاری با اشاره به اینکه بهترین راه برای پیشگیری از ابتلا به بیماری آنفلوانزا واکسیناسیون است، یادآوری میکند: برخلاف برخی اظهار نظرهای اشتباه کارشناسی، واکسن آنفلوانزا ویروس ضعیف شده نیست که مانند سایر واکسنها با یکبار تزریق، شخص برای همیشه مصونیت پیدا کند، بلکه حتی افرادی هم که قبلاً علیه آنفلوانزا واکسینه شدهاند و بدنشان آنتی بادی علیه ویروس ترشح کرده است، به دلیل تغییر یافتن ژنهای این ویروس برای کاهش احتمال ابتلای آنان به این بیماری، نیازمند تزریق واکسن جدید هستند. در واقع هر واکسنی، سوشهای خاصی از بیماری آنفلوانزا را در بر میگیرد و قادر به پوشش تمامی سوشها نیست.
وی همچنین میگوید: ویروس آنفلوانزا معمولا از طریق ترشحات تنفسی به دیگران منتقل میشود و اطرافیان فرد را در محیطهای خانواده و کاری، به ویژه کسانی را که نسبت به ابتلا به این ویروس مستعد هستند، مبتلا میسازد.
راه های انتقال سرما خوردگی
دکتر بابک میرلوحی ـ متخصص بیماریهای عفونی در مورد سرما خوردگی به گزارشگر روز نامه اطلاعات میگوید: انتقال ویروس از شخص بیمار، باعث سرماخوردگی میشود. این انتقال اغلب با لمس سطوح آلوده به ویروس مانند دستگیره در، کیبورد کامپیوتر و تلفن و سپس لمس بینی، چشم یا دهان رخ میدهد. به علاوه، ترشحات عطسه و سرفه فرد بیمار هم ممکن است مستقیم وارد بدن شود و فرد را بیمار کند.
وی میافزاید: سرماخوردگی اغلب در فصلهای پاییز و زمستان رخ میدهد، البته سرد شدن هوا باعث سرماخوردگی نمیشود، بلکه با شروع مدارس و سرد شدن هوا، افراد زمان بیشتری را در محیطهای سربسته میگذرانند و احتمال نقل و انتقال ویروس بیشتر میشود وعلاوه بر آن رطوبت هوا نیز موثر است. بیشتر ویروسهای سرماخوردگی، در رطوبت کم (در ماههای سرد سال) دوام بیشتری دارند و هوای سرد و خشک، باعث میشود لایه داخلی بینی خشک و بیشتر مستعد عفونتهای ویروسی شود.
این متخصص بیماریهای عفونی با اشاره به این مطلب زمانی که ویروس سرماخوردگی به لایه داخلی مخاط بینی یا گلو میرسد، علائم سرماخوردگی شروع میشود، یادآوری میکند: در سیستم ایمنی بدن، برای مبارزه با این ویروسها، گلبولهای سفید فعال میشوند در نتیجه بینی و گلو ملتهب و خلط فراوانی تولید میشود. در ابتدای آلوده شدن بینی و سینوس به ویروس، رنگ مخاط بینی روشن است، اما پس از ۲ـ۳ روز سلولهای ایمنی بدن در مبارزه با میکروبها، باعث تغییر رنگ مخاط به سفید یا زرد میشوند. گاه برخی باکتریها که در بینی زندگی میکنند نیز رشد میکنند و مخاط سبزرنگ میشود. اما همه اینها طبیعی است و در چنین شرایطی، باز هم به آنتیبیوتیک نیاز نیست، بلکه استراحت و شستن بینی با سرم فیزیولوژی و مصرف داروهای ساده باعث بهبود میشود. انرژی بدن نیز در شرایط سرماخوردگی، به مقدار زیادی صرف مقابله با ویروس میشود وانسان احساس خستگی میکند. به علاوه گلودرد، عطسه، احتقان بینی و آبریزش چشم و بینی نیز جزو علائم سرماخوردگی است و گاهی تب (نهچندان شدید) نیز وجود دارد.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا کودکان بیشتر دچار سرما خوردگی میشوند، میگوید: کودکان چون وقت زیادی را در مدرسه یا مهدکودک میگذرانند و در آنجا در تماس نزدیک با سایر کودکان هستند، در نتیجه نقل و انتقال ویروس با سرعت بیشتری انجام میشود. به علاوه، سیستم ایمنی کودکان آنقدر قوی نیست که بتواند با ویروس مقابله کند. بزرگسالان به طور متوسط ۲ تا ۳ بار در سال سرما میخورند که البته این تعداد میتواند متغیر باشد. زنان، بهخصوص در سنین ۲۰ تا ۳۰ سالگی بیشتر از مردان دچار سرماخوردگی میشوند که شاید به دلیل تماس بیشتر آنان با کودکان باشد. با افزایش سن، تعداد دفعات سرماخوردگی کاهش مییابد، بهطوری که افراد بالای ۶۰ سال در سال به طور متوسط فقط ۱ بار سرما میخورند.
درمان سرما خوردگی
دکتر میر لوحی در مورد درمان سرماخوردگی می افزاید: سرماخوردگی یک بیماری ویروسی است که بسیاری از افراد برای درمان آن، از آنتیبیوتیک استفاده می کنند در حالی که آنتیبیوتیک برای از میان بردن باکتریهاست و کمکی به درمان سرماخوردگی نمیکند. اکثر سرماخوردگیها
۷ تا ۱۰ روز طول میکشند و اغلب نیازی به مراجعه به پزشک ندارند، اما اگر علائم بیماری طولانیتر شد (بالای ۱۰ روز) یا تب شدید هم به آن اضافه شود، بهتر است بیماران به پزشک مراجعه کنند گاهی هم سرماخوردگی منجر به عفونتهای باکتریایی در ریه، سینوس یا گوشها میشود که در این صورت نیاز به مراجعه به پزشک و گاه مصرف آنتیبیوتیک وجود دارد. علائم عفونت گوش، شامل گوشدرد، تب، احساس پری در گوش و علائم عفونت سینوس شامل آبریزش و احتقان بینی، درد صورت، فشار در صورت، سردرد و تب است و با دیدن این علائم، بهتر است به پزشک مراجعه شود.
آنفلوانزا و تشدید آلرژی
ژاله بیوکی ـ پزشک عمومی در مورد سرماخوردگی به گزارشگر روزنامه اطلاعات می گوید: سرماخوردگی معمولا یک بیماری خفیف و خود محدودشونده است اما همین بیماری ساده هر سال برنامههای زندگی روزمره عده زیادی از مردم را تحتتاثیر قرار میدهد و مختل میکند. این بیماری برای سلامت بسیاری از سالمندان یا کسانی که به آسم دچارند، میتواند خطرهای جدی ایجاد کند.
وی در مورد تزریق واکسن آنفلوانزا می افزاید: تزریق واکسن برای کودکانی که با سالمندان و میانسالان در تماس هستند و با آنان زندگی می کنند، لازم است. البته نه به این دلیل که با واکسن نزدن سالمندان، بیماری آنفلوانزا به کودکان سرایت میکند، بلکه به این علت که اگر کودک از این بیماری محافظت شود،احتمال ابتلای پدربزرگ و مادربزرگ هم به بیماری آنفلوانزا کاهش مییابد، زیرا انتقال بیماری از کودک به پدربزرگ و مادربزرگ نگرانکنندهتر است.
دکتر بیوکی در پاسخ به این پرسش که از چه سنی میتوان به کودکان واکسن آنفلوانزا را تزریق کرد، یادآوری میکند: درکشورهای مختلف، کودکان بالاتر از ۶ ماه تا ۵ سال به صورت منظم و مکرر در مقابل آنففوانزا واکسینه میشوند، ولی در ایران تزریق این واکسن به همه کودکان توصیه نمیشود. بهتر است کودکانی واکسن آنفلوانزا را دریافت کنند که یا در محدوده سنی ۶ ماه تا ۵ سال قرار دارند یا با افرادی که باید علیه بیماری آنفلوانزا واکسینه شوند، در تماس باشند یا خودشان به بیماری خاصی مبتلا باشند؛ مانند کودکانی که سابقه آلرژی ریوی دارند و در صورت ابتلا،احتمال تشدید آلرژی بیشتر
می شود، چون ابتلا به آنفلوانزا زمینه تشدید آلرژی را افزایش میدهد.
دکتر بیوکی در مورد واکسن بزرگسالان هم میگوید: والدین کودکان هم باید واکسن آنفلوانزا دریافت کنند، زیرا در صورت ابتلا به بیماری، آن را به کودکشان منتقل میکنند و عوارض بیماریهای زمینهای کودک را افزایش میدهند.
واکسنهای وارداتی
دکتر بیوکی با اشاره به این مطلب که بزرگترین مشکل این است که کودکان، بیماری آنفلوانزا را از محیط بیرون به منزل میآورند، میافزاید: در بعضی از کشورها دیده شده است وقتی تمامی دانش آموزان علیه آنفلوانزا واکسینه شدند، امکان ابتلا به آنفلوانزا در خانوادهها فوقالعاده کاهش یافته است، زیرا بسیاری از کودکان معمولاً به آنفلوانزا مبتلا میشوند. از این رو توصیه پزشکان این است که کودکان واکسن تزریق کنند که کار درستی است، ولی ما به دلیل محدودیتهای واکسن و پروتکلهای کشوری میگوییم اگر کودکی بیماری زمینهای خاصی ندارد، نیازی به تزریق واکسن آنفلوانزا هم ندارد، ضمن اینکه ابتلای مکرر به بیماری آنفلوانزا، به مرور فرد را ایمن میکند همانطور که تزریق سال به سال واکسن آنفلوانزا پس از ۱۰ سال میزان ابتلا به آنفلوانزا را حتی در سوشهای جدید کاهش میدهد. اما در مراکزی که کودکان با مشکلات خاص مانند عقبماندگیهای ذهنی نگهداری میشوند، توصیه این است که تزریق واکسن انجام گیرد.
این پزشک عمومی در پاسخ به این پرسش که چه کسانی باید واکسن آنفلوانزا را تزریق کنند،
می گوید: در همه جای دنیا کارکنان بهداشت و درمان، هر سال این واکسن را دریافت میکنند، زیرا هم میتوانند بیماری را به مردم انتقال دهند و هم از آن ها بگیرند. چنانچه صاحبان مشاغل دیگر هم که با افراد زیادی سروکار دارند، واکسن را دریافت کنند، خوب است، اما اگر جزو گروههای پرخطر نباشند، اصراری به تزریق واکس آنفلوانزا نیست.
وی در مورد کارخانههای تولید واکسنهای سرماخوردگی میافزاید: خوشبختانه واکسنهای وارداتی به کشور بررسی میشود و مورد تأیید وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی قرار می گیرد. بنابراین نباید نگران بود که واکسن چه مارکی دارد و از کدام کشور آمده است. بهتر است افرادی که در خطر هستند، هر چه زودتر و قبل از اینکه آنفلوانزا همهگیر شود، آن را تزریق کنند. خوشبختانه واکسنهایی که امسال وارد بازار شده، علیه آنفلوانزای خوکی هم مؤثر است. توصیه ما به همه خانمهایی که دوران بارداریشان در زمستان امسال سپری خواهد شد، این است که حتما واکسن آنفلوانزا دریافت کنند. از آنجا که این واکسن ساختگی و مصنوعی است و از ویروس زنده ضعیف شده در آن استفاده نشده است، منعی برای تزریق در دوران بارداری نیز وجود ندارد.از آنجایی که درمان خاصی برای سرماخوردگی و آنفلوانزا نیست «پیشگیری» بهترین سلاح برای مقابله با این عوامل ویروسی است.
عادت های نادرست بهداشتی
دکتر بیوکی یاد آوری می کند: یکی از عادتهای نادرستی که مردم دارند، این است که به هنگام سرماخوردگی یا آنفلوانزا، دستمالی را که برای عطسه یا سرفه استفاده کردهاند در جیب یا دست خود نگه میدارند و مجدداً آن را مورد استفاده قرار میدهند. این راه بسیار سادهای است که عوامل بیماری دوباره به بدن انتقال یابند و بتوانند باعث تشدید بیماری شوند. بیماران باید دستمال مورد استفاده را پس از یک بار مصرف، فوراً دور بیندازند. یک اشتباه معمول دیگر آن است که با فشار، بینی خود را در یک دستمال تمیز میکنند. فشار هوا باعث میشود که مقداری از ترشحات بینی را که حاوی ویروسها و میکروبها است، به سینوسهای زیر چشم انتقال دهند و باعث عفونت سینوسی آنها شوند.
وی در مورد واکسن سرماخوردگی می گوید: ورود این ویروس ضعیف شده به بدن سبب مىشود که سیستم دفاعى بدن فعال شود و در حالت آمادهباش باقى بماند. به این ترتیب اگر ویروس سرماخوردگى به بدن حمله کند، به دلیل فعال بودن سیستم دفاعى، به سرعت شناسایى می شود و از میان مىرود. از آنجا که ویروس سرماخوردگى هر سال با یک تغییر کوچک به نوع جدیدى تبدیل مىشود، کمى پس از آغاز فصل سرما، فعال ترین نوع ویروس و میزان تغییر آن شناسایى مىشود و واکسن جدید ضد سرماخوردگى به بازار میآید تا ۲ هفته بعد از واکسینه شدن به دلیل حضور ویروس ضعیف آنفلوانزای شده در بدن، قدرت سیستم ایمنى و دفاعى کاهش مى یابد و به همین دلیل در طول این مدت بیمار نیاز به مراقبت های بیشترى دارد. مصرف خوراکىهاى ویتامین دار و بهخصوص میوهها نیز توصیه مى شود.
امروز : پنجشنبه 9فروردینماه 1403 | ساعت : 16 : 38
خبر فوری
چه کسانی باید واکسن آنفلوانزا تزریق کنند؟/ مراقب موج جدید سرماخوردگی باشید
اخبار مرتبط