امروز : جمعه 10فروردینماه 1403 | ساعت : 00 : 26

آخرین اخبار

شمار مسافران خراسان رضوی به هشت میلیون نفر رسید

شفقنا- جانشین رییس ستاد اجرایی خدمات سفر خراسان رضوی...

5 نفر براثر واژگونی خودرو در مسیر سبزوار – خوشاب خراسان رضوی مصدوم شدند

شفقنا- مسوول روابط عمومی مرکز اورژانس دانشگاه علوم پزشکی...

آناتولی: بزرگترین محموله هروئین در مرز ترکیه و عراق کشف و ضبط شد+ تصاویر

شفقنا- وزارت بازرگانی ترکیه از موفقیت اداره گمرک این...

دادستان استان: درگیری مسلحانه بر سر مسائل شخصی در یاسوج 2 کشته بر جای...

شفقنا- دادستان عمومی و انقلاب مرکز کهگیلویه وبویراحمد با...

دیدار امیرعبداللهیان با رئیس جمهور ترکمنستان

شفقنا- وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که به...

انستیتوت مطالعات استراتژیک استرالیا: طالبان در خصوص مبارزه با داعش و القاعده در افغانستان...

شفقناافغانستان- انستیتوت مطالعات استراتژیک آسترالیا می‌گوید که ادعای طالبان...

معاون استاندار خبر داد: ورود حدود 8 میلیون مسافر نوروزی به مشهد

شفقنا- جانشین رئیس ستاد اجرایی خدمات سفر خراسان رضوی...

نشست هیئت‌های ایران و ترکمنستان

شفقنا- نشست هیأت‌های ایران و ترکمنستان به ریاست وزرای...

برپایی مراسم احیای شب های قدر در بیت مرحوم آیت الله صانعی

شفقنا- مراسم سوگواری شهادت حضرت علی(ع) و احیای شب...

مراسم عزاداری شهادت حضرت علی(ع) در دفتر حضرت آیت الله وحید خراسانی برگزار می...

شفقنا- مراسم عزاداری شهادت امیرالمؤمنین علی علیه السلام در دفتر...

گزارش تصویری: مراسم بزرگداشت مرحومه زهرا شجاعی  

شفقنا- مراسم بزرگداشت و سومین روز درگذشت مرحومه سیده...

حجت الاسلام عشقی: مشکل صدا و سیما خلأ دسترسی به یک الگوی دینی سبک زندگی است

شفقنا- یک کارشناس مذهبی در ارزیابی از برنامه های دینی رادیو و تلویزیون با اذعان به ضعف های موجود در برنامه های صدا و سیما، آنها را ناشی از فقدان الگوی دینی سبک زندگی دانست.

حجت الاسلام و المسلمین عشقی در گفت وگو با شفقنا بیان کرد: این نقد به صدا و سیما وارد است که خیلی تلاش می کند کارهایش هنری و به روز باشد، اما آن ماده خام اصلی که باید دست برنامه­ سازان این سازمان باشد، وجود ندارد. فیلم­سازان نمی­دانند چگونه می توانند کاراکتری را طراحی کنند که هم شیک باشد و هم با مبانی دینی ما بسازد. ضعف ها و نقص های برنامه های دینی صدا و سیما به این برمی گردد که ما هنوز نتوانستیم بین سبک زندگی و مسایل دینی ­مان یک گره خوب بزنیم. تقصیر از نداشتن یک الگوست. وقتی نویسنده ای می خواهد کاراکتر یک جوان عاشق را طراحی کند، باید از یک الگو ایده فکری بگیرد. این ایده از کجا باید بیاید؟ عوامل سازنده یک فیلم در کشور خودمان دارند زندگی می کنند و وقتی سبک زندگی واقعی مردم و آن چه که مردم به آن تمایل دارند را می بینند، مطابق همان فیلم می سازند؛ حتما غذا باید سر میز خورده شود، حتما باید ماشین گران قیمت باشد و حتما باید خانه بالای 200 متر باشد. مشکل اصلی ما مشکل عوامل فیلم نیست. این ها هنر خودشان را دارند پیاده می کنند. مشکل صدا و سیما خلأ دسترسی به یک الگوی دینی سبک زندگی است تا بتواند ذیل آن فیلم و سریالی تولید کند که هم از لحاظ هنری و موضوعی قشنگ و جذاب باشد تا مخاطب به دیدن آن تمایل داشته باشد و هم بتواند هنرمندانه مباحث مذهبی و دینی را داخل آن بگنجاند. در واقع نقد اصلی به صدا و سیما نیست. صدا و سیما دارد هر آن چه که در جامعه هست را بروز می دهد.

عشقی ادامه داد: من بارها و بارها با برخی مسوولان صدا و سیما صحبت کرده ام و دیده ام که مشکل اصلی همان نبود سبک زندگی است. حضرت آقا می فرمایند که همه نخبگان باید کمک کنند تا تمدن نوین اسلامی ایجاد شود که از دل این تمدن نوین اسلامی، سبک زندگی اسلامی در بیاید؛ یعنی ما به آن سبک زندگی اسلامی هنوز به صورت باید و شاید نرسیده ایم. من هنوز نمی توانم بین نماز خواندن و ماشین خوب سوار شدن گره بزنم. من نمی دانم چگونه می توانم یک کار عبادی را در قالب دینی خودم اجرا کنم! یک کارگردان واقعا نمی داند که قرآن خواندن را کجای سریال خودش قرار دهد؟ چون احساس می کند که بهم نمی خواند.

وی موفقیت برخی برنامه های دینی رادیو و تلویزیون را ناشی از تغییر سبک زندگی مردم در زمان برخی مناسبت های دینی دانست و گفت: چون در ماه رمضان سبک زندگی مردم تفاوت می کند، امکان تولید یک محصول متناسب با واقعیت زندگی مردم فراهم می شود.

عشقی با انتقاد از برخی کم لطفی ها در صدا و سیما بیان کرد: یک وقت هایی من احساس می کنم به مسایل دینی در صدا و سیما کم لطفی می شود؛ مثلا برخی کارشناسان راجع به مسایل دینی حرف­هایی می زنند که واقعا خلاف است یا مثلا وقتی می خواهد تصویر نمازخواندن یک خانم را نشان دهد، چادر این خانم روی پیشانیش هست و با همین چادرِ روی پیشانی نماز می خواند! کسی که کمترین اطلاعاتی از مسایل دینی دارد می داند که نباید پیشانی مانعی برای سجده داشته باشد. یا در برنامه هایی که اخیرا تحت عنوان گفت وگوهای آزاد پخش می شود، دانشجو خیلی راحت به دین شبهه وارد می کند و در آن زمینه گفت وگو می شود. این کاری خیلی خوب و جدی است که صدا و سیما دارد انجام می دهد اما اگر قرار است بحث جدی شود، باید کارشناس جدی هم باشد. چون اگر کارشناسی که گذاشته می شود نتواند از عهده بحث بربیاید، شبهه در ذهن مخاطب می ماند. بعضی کارشناس ها لباس پوشیدنشان مشکل دارد. بعضی کلام شان مشکل دارد. بعضی کارشناسان مشخص است که تخصص کافی ندارند. یک وقت من به یکی از مسوولان صدا و سیما نقد کردم و او گفت ما کسی را نداشتیم! من گفتم که مگر چنین چیزی می شود؟! ما این همه طلبه داریم. گفتند ما دسترسی نداشتیم و مجبور شدیم.

وی گفت: اگر صدا و سیمای ما بخواهد یک صدا و سیمای موفق در حوزه دین باشد، اولا باید پیشرفت در جهان اسلام و جمهوری اسلامی را در پرتو دین نشان دهد. نه فقط شعار و آمار بدهیم که این قدر برق اضافه شده است و این قدر جاده و مدرسه درست کرده ایم. این ها خوب است اما ممکن است بگویند که هر نظام دیگری هم می تواند این کارها را انجام دهد. صدا و سیما باید این را تبیین کند که دین چه کمکی کرد به این که این مسایل بهتر انجام شود. دین چه کمکی کرد تا قشرهای ضعیف بهتر دیده شوند. صدا و سیما باید دین و تکنولوژی را در کنار هم نشان دهد. دوم این که ما می توانیم مسایل دینیمان را خیلی ساده به مردم ارائه کنیم؛ مثلا یک کلیپی در صدا و سیما ساخته شد که پدری که سنش بالا رفته است در مورد یک گنجشک سوال می کند و پسرش از تکرار سوال کلافه و عصبی می شود. بعد پدر دفتر خاطراتش را می آورد و به او می فهماند که تو در زمان کودکیت بیش از این سوال کردی و من هر بار با مهربانی به تو پاسخ دادم. این یک کلیپ با محتوای دینی بود که نگاه مثبت ایجاد می کرد. این کلیپ های ساده و مختصر تاثیرگذاری عمیقی دارد و در جان می نشیند. این ها دین ماست. ما می توانیم سبک زندگیمان را در قالب همین مباحث ریز و جزئی نشان دهیم. امیرالمومنین (ع) چگونه سبک زندگی را به مردم نشان می داد؟ آیا فقط می نشست و سخنرانی می کرد؟ نه، عملا به مردم نشان می داد. ما این منش عملی امیرالمومنین (ع) را به مردم نشان دهیم. این ها را فیلم کنیم. لازم هم نیست داستان را به 1400 سال پیش برگردانیم. همان داستان را امروزی کنیم. اگر قرار است کاراکتر سوار اسب شود، سوار خودرویش شود و همان رفتار مناسب اخلاقی را انجام دهد. رفتارهای خیلی ساده­ای که مردم آن­ها را می ­بینند و با آن­ها انس دارند و آن­ها را می پذیرند. به جای این که من بخواهم به زور گرافیک یک پیام را به خورد مردم بدهم، کافیست آن چیزی که واقعا از دل مردم برآمده را به تصویر بکشم. در این صورت مردم آن را می پذیرند و عمل خواهند کرد. کار سختی هم نیست و بارها هم در صدا وسیما تجربه شده است.

وی افزود: ما فکر می کنیم وقتی سراغ مباحث دینی می رویم، برنامه حتما باید خشک و گرافیک ضعیف باشد؛ حتما باید لباس های عربی و قدیمی تن بازیگر کنیم. حتما باید سراغ بازیگرهای درجه دو و سه برویم. این­ها آن اشتباهاتی است که در ذهن برنامه سازان صدا و سیمای ما به وجود آمده است. کارتن شاهزاده روم کارتن زیبایی است؛ اگر چه نقدهای زیادی به آن وارد است اما وقتی خلأ این انیمیشن ها را در کشور داریم، ساخت چنین کارتون هایی بسیار مناسب است. ما به این انیمیشن، یک انیمیشن خوب می گوییم. انیمیشنی که من آن را دو بار نگاه کردم و اشک مرا در آورد. ما وقتی می توانیم چنین تولیداتی داشته باشیم، چرا از این توانایی استفاده نکنیم؟ این مشکل بر می گردد به این که بعضی فکر می کنند اگر مثلا مجری یک برنامه مذهبی شده اند، باید کت و شلوار ساده بپوشند و حتما باید با یک ادبیات خاص صحبت بکنند. این ایرادات به خاطر این است که ما نتوانستیم این مساله را تبیین کنیم که یک برنامه مذهبی می تواند در اوج شادی، نشاط، خنده، تفریح و جذابیت باشد. دلیلی ندارد که برنامه دینی به سمت یک نواختی پیش برود. آنچه مخاطب از برخی برنامه های دینی صدا و سیما می بیند این است که چند کارشناس به مدت طولانی روبروی هم نشسته اند و یک سره حرف می زنند. حتی لباس هایی که می پوشند، مناسب نیست. این مخاطب را خسته می کند اما اگر صدا و سیما قصد تولید برنامه غیر دینی را داشت، به انحاء مختلف آن را جذاب می کرد. وقتی قرار است یک برنامه دینی تولید شود، در آن برنامه باید از رنگ های شاد استفاده شود و فنون جذابیت به کار گرفته شود تا مخاطب هم با لذت کامل برنامه را تماشا کند.

عشقی گفت: خدا را شکر تاکنون نشده است که در این رسانه بی حجابی نشان داده شود اما گاهی اوقات آرایش یا لباس فرد مناسب نبوده است. این می توانسته بهتر هم بشود. فقط ایرادش در این است که وقتی مخاطب یک سریال بازیگری را در پوشش دینی می بیند و با کاراکتر آن بازیگر به خاطر متدین بودنش ارتباط برقرار می کند و بعدا خارج از تلویزیون نوع دیگری از پوشش این بازیگر که مطابق با معیارهای دینی نیست را می بیند، این کار را خراب می کند. مردم اینقدر از یک سریال تاثیر می پذیرند که حاضرند اسم فرزندانشان به نام شخصیت آن سریال انتخاب کنند. وقتی خارج از تلویزیون آن بازیگر را با رفتاری متفاوت می بینند، همه تعجب می کنند و دوگانگی برای مخاطب به وجود می آورد. این تفاوت رفتاری بازیگران در تلویزیون و در خارج از تلویزیون نکته­ا­ی منفی است که باید مسوولان صدا و سیما برای آن راهکاری جدی در نظر بگیرند. چرا که نگاه بخشی از مردم که تحت تاثیر چنین برنامه هایی به مباحث دینی جذب شده­اند را تغییر می دهد و این کاری است که تدبیر آن تنها از دست صدا و سیما بر می آید.

وی برخی انتقادها راجع به زیاد بودن ساعات پخش برنامه های دینی از صدا و سیما را رد کرد و گفت: بی انصافی است اگر بگوییم ساعات پخش برنامه های دینی زیاد است. اگر بین میزان پخش برنامه های مذهبی و مستند حیات وحش مقایسه کنیم، می بینیم که میزان پخش مستند حیات وحش از برنامه های دینی در این سازمان بیشتر است. تلویزیون یک کانال اختصاصی دارد که از صبح تا شب مستند پخش می کند و برخی شبکه های دیگر صدا و سیما نیز به پخش مستند می پردازند. زمان زیادی از تلویزیون به پخش کارتون می گذرد. اما سخنرانی های دینی ساعت 6 صبح و دو نیمه شب پخش می شوند. در حالی که مخاطبین برنامه های دینی بیشتر هستند و در خصوص ارزش یک ساعت پای سخن یک عالم نشستن روایت داریم. آیا آن یک سخنرانی هم که دارد پخش می شود را قطع کنیم تا یک راز بقای دیگر پخش شود؟

عشقی با انتقاد از دعوت صدا و سیما از تعداد محدودی از کارشناسان دینی تصریح کرد: بعد از راه اندازی تخصص هایی در حوزه علیمه که طلبه ها در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری تحصیل می کنند، در فضای فلسفه، عرفان، حدیث، امام شناسی، مهدویت، شیعه شناسی، تاریخ، روانشناسی، جامعه شناسی و… ما طلبه های متخصص کم نداریم که باید از آن­ها بهره برد و باید به جمع کارشناسان دینی فعلی صدا و سیما اضافه شوند.

عشقی در پاسخ به این سوال که آیا صدا و سیما باید از وعاظ بیشتری استفاده کند بیان کرد: بعضی سخنرانان که قبلا سخنرانیشان پخش می شد، بعدها حرفی زده و موجی درست کرده اند. مردم هم به محض ممنوع التصویر شدن کسی از صدا و سیما، بیشتر به سمت او جذب می شوند. برعکس کشورهای دیگر که وقتی کسی را نظام و رادیو و تلویزیون آن کشور کنار می گذارند، مردم هم کنار می گذارند، اما این­جا به هر دلیلی که ممکن است توطئه ای باشد، مردم بعد از چنین طردهایی بیشتر به سمت این افراد تمایل پیدا می کنند. برای همین صدا و سیما از این می ترسد که بخواهد کسی را در تلویزیون مطرح کند و بعد نتواند او را کنترل کند مثل تبلیغاتی که برای یک کالا پخش شد و بعد که غیرمفید بودن آن کالا مشخص شد، همه انگشت های اتهام به سمت صدا و سیما رفت که چرا اجازه پخش چنین تبلیغاتی را داده است؟ صدا و سیما به خاطر همین مسایل احتیاط می کند و فقط از چند سخنران و مداح معروف برنامه پخش می کند. این به خاطر این است که احساس می کند این سخنران یا مداح حاشیه کمتری دارد. چون پخش سخنرانی یک نفر از صدا و سیما خودش تبلیغ است. صدا و سیما باید بداند کسی که دارد تبلیغش می شود، بعدا به ضرر دین و نظام در نیاید. آدم کم حاشیه باشد. برای همین گزینشی که راجع به انتخاب بعضی سخنرانان و مداحان و پخش برنامه هایشان صورت گرفته خوب است و البته می تواند کسان دیگر هم به این تعداد اضافه شوند، ولی باید احتیاط شود بنابراین در سخنرانان باید دقت شود که از تعداد محدودی استفاده گردد.

عشقی راجع به مداحی در صدا و سیما با اشاره به حاشیه دار بودن بعضی مداحان گفت: پخش صدای مداحی بدون تصویر مداح به شرط مناسب بودن محتوای مدح اشکالی ندارد ولی اگر چهره پخش شود و آن مداح حاشیه داشته باشد، آسیبش بیش از نتیجه اش خواهد بود چون هدف از پخش مداحی، فراهم کردن بستر توسل برای کسی است که نتوانسته در مجلس روضه شرکت کند و حتی همراه با برنامه ای که پخش می شود، سینه بزند. پس نیازی نیست که چهره آن مداح در تلویزیون نشان داده شود. این گونه به حاشیه هایی که بعضی مداحان دارند، دامن زده نمی شود.

این کارشناس امور مذهبی افزود: آرشیو مداحی صدا و سیما خیلی قدیمی است و می توانند از مداحی های بهتری استفاده کنند. بعضی فکر می کنند وقتی وارد فضای مذهبی می شویم، لازم نیست که از هنر خرج کنیم. تئاترها، کلیپ ها و برنامه های مذهبی، از پایین ترین سطح هنری برخوردار است. برای همین مخاطب نمی تواند با آن­ها ارتباط برقرار کند.

عشقی امکان ارائه برنامه های دینی توسط سایر مذاهب اسلامی و اقلیت های دینی را غیرقابل تحقق دانست و گفت: وقتی من ادبیات فارسی را به یک کودک آموزش ندادم، نمی توانم به آموزش زبان عربی به او بپردازم. چون این کودک بهم می ریزد. این کودک اول باید حرف زدن فارسی را یاد بگیرد و بعد تکلم عربی را به او یاد می دهم و در نهایت او هر طور که خواست حرف بزند. ما در مذهب هم قرار نیست کسی را به زور به دین دعوت کنیم. اما اول باید چارچوب های دینی خودمان را بیان کنیم. شما در هر کشوری هم که بروید، همین کار را انجام می دهند. آیا هالیوود بی طرف فیلم درست می کند؟! یا حتی کشورهای اسلامی که پیرو سایر مذاهب هستند، بیطرف فیلم می سازند؟! آن ها هم برنامه ای می سازند که نتیجه آیین خودشان است. به نظرم این بی انصافی است که ما بگوییم باید اجازه دهیم مذاهب غیرشیعه هم در صدا و سیما مطرح شود. در صورتی که همه می دانند کانال هایی در دنیا هستند که هم اکنون در دنیا دارند ضد شیعه و حکومت ما فعالیت می کنند و به هیچ وجه اجازه نمی دهند که مطلبی از شیعه گفته شود و فقط دارند نقد و رد می کنند. در صورتی که صدا و سیمای ما نقدی به سایر ادیان و مذاهب ندارد. اگر نقد داشت، ما باید اجازه می دادیم که آن ها هم به رادیو و تلویزیون بیایند تا از خودشان دفاع کنند. اما صدا و سیما فقط نمادهای مذهب خودمان را نشان می دهد که آن هم به خاطر نبود محتوای اصلی، نتیجه خیلی کاملی به دست نیامده است. تا وقتی که ما مستقیما مذهبی را نقد نمی کنیم یا توهینی به کسی نمی شود، فضا برای این که کسی بخواهد در فضای ما صحبت کند، وجود ندارد. اگر ما به سمت نقد مذهب یا دینی رفیتم، آن وقت باید فضای باز گفت وگو فراهم کنیم تا به آن مذهب یا دین هم اجازه حضور در صدا و سیما داده شود اما صدا و سیما همچین قصدی را ندارد.

عشقی در پایان گفت: صدا و سیما در مقایسه با سایر تلویزیون ها و رادیوهای جهان بهترین رویکرد دینی را اعمال می کند. شاید ما مثل صدا و سیما را در هیچ جای دنیا نداشته باشیم که علی رغم تولید فیلم های مختلف، حجاب – به عنوان حداقل نماد اسلامی- در آن ها رعایت شده و این یکی از محاسن صدا وسیمای ماست. وجود کانال های مختص مسایل دینی مثل شبکه معارف و قرآن برای افرادی که علاقه مندند فقط مباحث دینی را بشنوند و ببینند، خیلی مثبت است. اختصاصی بودن این کانال ها بسیار عالی است و مردم از آن استفاده می برند.

اخبار مرتبط

پاسخ دیدگاه

لطفا نظر خود را وارد کنید
نام خود را بنویسید